زیتون ـ سولماز ایکدر
تصویر این روزهای رهبر فعلی جمهوری اسلامی بیشباهت به تصویری نیست که سالهای اخیر از بنیانگذار انقلاب اسلامی در حال پیاده شدن از هواپیما منتشر میشود؛ تنها.
اگرچه خالی شدن تصویر آیتالله خمینی از «یاران» پس از تسویههای پی در پی رخ داده است٬ اما تنهایی آیتالله خامنهای نتیجهای جز «بیاعتمادی» او به «اغیار» ندارد.
تا بیستمین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد افراد «درون حلقه» نزدیکان رهبران جمهوری اسلامی انقدر زیاد بود که لازم نبود هر «فرد معتمد» حداقل در چندین منصب گوناگون قرار بگیرد.
اما ترکیبی از بیعتمادی رهبر فعلی و تنگ شدن دایره «خودیها» به مرور کار را به جایی رساند که آیتالله خامنهای در انتصاب اخیرش مجبور شد رییس فعلی قوه قضاییه و عضو شورای نگهبان را به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بگمارد.
این تصویر بیانگر تنهایی رهبری است که حتی نمیتواند برای مناصبی از این دست٬ افراد مختلفی را بیابد.
تنهایی رهبر فعلی جمهوری اسلامی از بیاعتمادی او به چپهای خط امامی یا اصلاح طلبان شروع شد. تلاشهای او برای ورود چهرههای جدید و افرادی که نظرش به آنان «نزدیک» بود، مانند احمدینژاد، به حلقه افراد درجه یک نظام با شکست مواجه شد. چرا که این «فرزند خلف نظام» خیلی زود نافرمان شد و حالا رهبر او را مانند استخوانی در گلو تحمل میکند.
در نهایت آیتالله علی خامنهای باقی مانده است و تنی چند از افراد مورد اعتمادش که پی در پی به مناصب گوناگون منصوب میشوند؛ اگرچه دست مرگ هر از گاهی یکی از معتمدین را میرباید و میبرد.
صادق لاریجانی، معتمدی برآمده از ۸۸
صادق لاریجانی از جمله همین معدود افراد معتمد است که مستمرا برایش از سوی رهبر جمهوری اسلامی حکم صادر میشود.
او به نسبت دیگر معتمدان مدت زمان زیادی نیست که در حلقه نزدیکان رهبری وارد شده. شاید کلید اعتماد رهبری به او پذیرش مسئولیت قوه قضاییه در مرداد ماه سال ۸۸ و در حالی بود که به دلیل اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم نظام از هر زمان دیگری به خطر نزدیکتر بود.
او همچنین توسط رهبر جمهوری اسلامی به عنوان «فقیه شورای نگهبان» نیز منصوب شده است.
حداد عادل، معتمد خانگی
غلامعلی حدادعادل، پدرِ همسرِ مجتبی، فرزند مورد علاقه آیتالله خامنهای نیز از جمله همین معتمدان است.
غلامعلی حدادعادل نیز از جمله افرادی است که چندین پست مختلف را با حکم رییس جمهوری برعهده داد. او عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی٬ عضو شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما و در عین حال مشاور عالی رهبری است.
مناصب او به همینها محدود نمیشود. حدادعادل چندین شغل دیگر نیز دارد. او عضو هیئت امنای بنیاد دائرهالمعارف اسلامی و مدیرعامل بنیاد دانشنامه جهان اسلام هست.
همچنین رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی٬ رییس بنیاد سعدی٬ عضو هیئت امنای بنیاد ایرانشناسی٬ عضو هیئت امنای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی٬ عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی٬ رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی٬ عضو شورای عالی آموزش و پرورش٬ عضو شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و عضو هیئت امنای مؤسسهٔ آموزشی مجمع جهانی اهل بیت نیز هست.
ولایتی، از امور بینالملل تا دانشگاه آزاد
از جمله دیگر نزدیکان آیتالله خامنهای میتوان به نام علی اکبر ولایتی اشاره کرد.
علیاکبر ولایتی٬ مختصص کودکانی است که با ۷۲ سال سن زیر سایه «اعتماد» رهبر جمهوری اسلامی٬ ۳۷ شغل مختلف دارد.
در میان این مشاغل٬ عمده آنان از سوی آیتالله خامنهای به او تنفیذ شده است.
او در حال حاضر مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی، رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، رییس هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی است .
ولایتی همچنین دبیرکل مجمع جهانی بیداری اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و نایب رییس شورای روابط خارجی نیز هست.
این در حالی است که او در کنار تمامی این مشاغل٬ ۲۳ شغل مربوط به پزشکی و ۸ منصب فرهنگی را نیز برعهده دارد٬ از جمله بنیاد دائرهالمعارف اسلامی نیز حضور دارد. او ریاست بیمارستان مسیح دانشوری و جمعیت حمایت از پیوند اعضاء را هم بر عهده دارد.
اعتماد آیتالله خامنهای در طول سالهای طولانی باعث شده است که این دو فرد نه فقط در مناصب تعیین شده از سوی رهبر جمهوری اسلامی که در دیگر حوزهها نیز مشاغل گوناگونی را برعهده بگیرند.
جنتی، ۳۰ سال وفاداری
احمد جنتی نیز اگرچه همراهیاش با آیتالله خامنهای به قدمت ولایتی و حدادعادل است٬ اما تعداد مناصبی که توسط رهبر جمهوری اسلامی به او واگذار شد٬ از آن دو کمی کمتر است.
او که دبیر شورای نگهبان و همزمان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هست٬ دبیری شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی٬ رییس سازمان تبلیغات اسلامی و نماینده ولی فقیه در اتحادیه انجمنهای اسلامی دانش آموزان نیز هست.
احمد جنتی همچنین با حکم آیتالله خامنهای عضو هیئت مؤسس جامعه الزهرا٬ شورای عالی انقلاب فرهنگی٬ شورای عالی تبلیغات خارجی٬ ستاد احیای امیر به معروف و نعی از منکر نیز هست.
همچنین نایب رییس کمیسیون صدا و سیما٬ نماینده ولی فقیه در کمکرسانی به مردم بوسنی و هرزگوین و امام جمعه تهران است.
با این همه آیتالله خامنهای بر «رویشهای نظام اسلامی» تاکید دارد.
او اخیرا در دیداری مردمی بر «رویشهای» نظام اسلامی تاکید کرد. به گفته او اگرچه جمهوری اسلامی مانند هر انقلاب دیگری ریزش داشته است٬ اما به رغم مشکلات ناشی از «دشمنیها» و «کارشکنیها» همچنان «رویش آن بیش از ریزش آن است.»
اما شاید نگاه مصباحیزدی٬ نظریه پرداز جناج نزدیک به رهبری٬ به واقعیت نزدیکتر باشد.