بازخوانی نامه امام علی به مالک اشتر درباره حقوق مردم
هفتم تیرماه سال ۱۳۸۸، یعنی دو هفته پس از شروع حوادث سال آن سال، مسعود پزشکیان، وزیر دولت اصلاحات و نمایندهی مردم تبریز، در نطق پیش از دستور خود در مجلس، نامهی امام علی (ع) به مالک اشتر دربارهی حقوق مردم را بازخوانی کرد و نسبت به نحوه ی رفتار با معترضین و منتقدین تذکر داد.
انصاف نیوز متن کامل این نطق تاریخی به همراه گزارش تصویری آن را مرور میکند:
بسمالله الرحمن الرحیم
با درود به روان پاک بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام و به یاد شهیدانمان و با عرض تسلیت بخاطر شهادت شهید بهشتی و (۷۲) تن از یارانشان. من به سرعت مطالبم را خدمت شما بزرگواران عرض میکنم.
با تأکید بر قانونمداری و بیانات مقام معظم رهبری، بر اساس همان قانون دلم میخواهد چند تا حرف بگویم خدمت شما.
شهید بهشتی میفرمایند: «من برخورد تلخ صادقانه را بر شیرینی برخورد منافقانه ترجیح میدهم».
شهید مطهری در کتاب داستان راستان مثالی از حضرت علی (علیهالسلام) و یک مسیحی را میآورد که کار به دادگاه میکشد، بخاطر زرهی که از حضرت علی گمشده بوده و دست مسیحی بوده. در دادگاه حضرت علی که معصوم است محکوم میشود و چون نمیتواند شاهد بیاورد، مسیحی آزاد میشود. یعنی علی هم در دادگاه باید حکم داشته باشد و بتواند شاهد بیاورد تا حرفش را به کرسی بنشاند.
در جامعهای که ما زندگی میکنیم راحت به هر کسی دلمان میخواهد تهمت میزنیم، افترا میبندیم بدون این که به دادگاه رفته باشیم و آبرو را میریزیم و بعد میگوییم همه چیز را باید درست و قانونی ببینیم و باید قانونی دید.
حضرت علی (علیهالسلام) در نامهی خودش به مالک اشتر میفرمایند: «فاملک هواک و شح بنفسک عما لا یحل لک فان الشح بالنفس الانصاف منها فیما احببت کرهت»، یعنی جلوی هوای نفس را بگیر و جلودار عمل خودت باش. «شح بالنفس» یعنی این که «انصاف منها فیما احببت کرهت» در مورد آن کسی که دوست دارید و آن کسی که دشمن میدارید انصاف را مراعات کنید.
«و اشعر قلبک الرحمه بالرعیه و المحبه لهم و اللطف بهم»؛ با تمام وجودت به مردم مهر بورز، عشق بورز و از مردم دفاع کن. «و لا تکونن علیهم سبعاً ضاریاً تغتنم اکلهم»، برای مردم مثل یک حیوان وحشی نباش که به جانشان بیفتی و آنان را لت و پار کنی.
«فانهم صنفان» این مردم دو دسته هستند. «اما اخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق» یا برادر دینی تو هستند یا در خلقت با تو برابرند.
«یفرط منهم الزلل و یعرض لهم و یوتی علی ایدیهم فی العمد و الخطاء»، گرفتار میشوند، مشکل دارند، عمداً و یا سهواً خطا میکنند. «فاعطهم من عفوک و صفحک» بگذر از اینها، با رحمت و گذشت با اینها برخورد کن، اینها مردم هستند، باید با گذشت با مردم برخورد کرد، سهواً و عمداً اگر اشتباه کنند.
در آخر میگوید: «و قد استکفاک لهم و ابتلاک بهم» تو را داریم به اینها امتحان میکنیم «و لا تندمن علی عفو و لا تبجحن بعقوبه و لا تسر عن الی بادره وجدت منها مندوحه و لا تقولن انی مؤمر آمر فاطاع» وقتی میتوانی گذشت کنی گذشت کن، وقتی میتوانی مداخله تند نکنی، تحریک نکنی، نزنی نزن، نگو من امیرم و امر میکنم، دیگران باید اطاعت کنند. «و لا تقولن انی مؤمر آمر فاطاع» من امر میکنم هر کس هم صدایش دربیاید پدرش را در میآورم!
این مردم است، با مردم باید مثل مردم برخورد کرد و مثل انسان و با انسانیت برخورد کرد. اگر ما راه علی را برویم، حرف علی را گوش بدهیم، منصفانه به همه گوش بدهیم و مثل یک انسان، با دوست و دشمن خودمان هم انصافانه برخورد میکنیم قطع و یقین تمام غائلهها میخوابد، تمام مشکلات حذف میشود ولی وقتی که جانب یکی را بگیریم، فقط یک صدا را بلند کنیم و اجازه ندهیم دیگران حرف بزنند و هر کس حرف زد به او انگ بچسبانیم آن وقت معلوم است که چه اتفاقی میافتد. حالا هر چقدر هم فریاد بکشیم که آن را اصلاح کنیم اصلاح نمیشود.
انصاف را باید مراعات کنیم. صدا و سیما باید انصاف را مراعات کند، سیستمهای نظامی و امنیتی باید انصاف را مراعات کنند، ما حق نداریم خلاف قانون با انسانها برخورد کنیم (تعدادی از نمانیدگان در مخالفت ـ دو، دو فریاد میکشند)، ... اگر شما معتقد به مقام معظم رهبری هستید صبر کنید من حرف خودم را بزنم، نپذیرید!
اگر ما ولایتی هستیم، ملت شریف ایران بدانند! این پیام مربوط به حضرت علی (ع) است، این گفتار و رفتار، رفتار علی است. خودتان قضاوت کنید، بینی و بین الله ما علیگونه عمل میکنیم یا خودمان براساس نگاه خودمان، گروه و دسته خودمان عمل میکنیم؟
این قضاوتی است که ملت و شما [نمایندگان] هم باید بکنید و این امتحانی است که خداوند بین ما و شما و آخرت خواهد کرد، نه اینکه ما مثلاً فرض کنیم بلند شویم و هر چه دلمان خواست بگوییم هر کس خواست حرف بزند «دو، دو» یا «چهار، چهار» و هر چه که هست. والسلام