تجلیل توییتری علی خامنه‌ای از صلح امام حسن
ایران اینترنشنال - همزمان با سال‌روز میلاد امام دوم شیعیان و درحالی که رهبر جمهوری اسلامی همچنان در قرنطینه است و از دیدارهای عمومی گهگاه خود نیز به دلیل شیوع کرونا صرف‌نظر کرده است، روز جمعه حساب خامنه‌ای در توییتر بخشی از سخنان سال۱۳۵۱ او درباره صلح امام حسن را منتشر کرد، متنی از یک سخنرانی نزدیک به پنج دهه قبل او که سال ۹۲ و در آستانه مذاکرات هسته‌ای نیز برای اجرای «نرمش قهرمانانه» مورد استنناد رهبر جمهوری اسلامی قرار گرفته بود.
حساب رسمی خامنه‌ای در توییتر روز جمعه نوزدهم اردیبهشت ماه نوشت: «من معتقدم امام حسن مجتبى شجاع‌ترین چهره‌ى تاریخ اسلام است.او حاضر شد خود را و نام خود را در میان دوستان نزدیکش، فداى مصلحت واقعى کند و تن به صلح دهد براى اینکه دیدبانى اسلام و حفاظت از قرآن و هدایت نسلهاى آینده‌ى تاریخ را در موقع خود انجام دهد.»
علی خامنه‌ای سال ۱۳۹۲ و در آغاز مذاکرات هسته‌ای که به برجام منتهی شد، با ارجاع به همین سخنرانی خود در سال ۱۳۵۱ و کتابی که درباره صلح امام حسن تالیف کرده بود، سیاست نرمش قهرمانانه را طرح کرد و گفت: نرمش در یک جاهایی بسیار لازم است.
رهبر فعلی جمهوری اسلامی در فاصله فروردین سال ۱۳۵۱ طی سخنرانی‌هایی در حسینه ارشاد تهران درباره «جایگاه امام حسن» در تاریخ تشیع و اهمیت اقدام دوم شیعیان در «دست کشیدن از جنگ و علل پذیرفتن آتش‌بس» سخن گفته بود. او در اوایل دهه پنجاه مجموعه این سخنرانی‌ها در کتابی تحت «دو امام مجاهد» منتشر کرد.
در سال‌های پس از انقلاب، مقام‌های جمهوری اسلامی از میان فرزندان امام شیعه، عموما از امام حسین، امام سوم شیعیان، به عنوان الگوی مورد تبلیغ خود سخن می‌گفتند. سه دهه بعد و در اوایل دهه نود خورشیدی، هنگامی که ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای امنیت سازمان ملل، منجر به صدور چند قطعنامه و اعمال تحریم‌های سنگین سازمان ملل شده و فشارها را بر جمهوری اسلامی افزایش داده بود، علی خامنه‌ای در چند سخنرانی مکرر خود به صلح امام حسن و بخش‌هایی از سخنرانی‌های اوایل دهه پنجاه خود بازگشت و از سیاست «نرمش قهرمانانه» رونمایی کرد.
او در همین سخنرانی به صراحت «مشکلات اقتصادی، سیاسی، امنیتی و حتی فرهنگی » را دلیل «نرمش قهرمانانه» عنوان کرد و و درحالی که حسن روحانی به تازگی بر کرسی ریاست جمهوری نشسته بود، گفت: «البته هر دولتی، هر شخصی، هر شخصیتی، روشهایی دارند، ابتكاراتی دارند، این ابتكارات را انجام خواهند داد و [كار] پیش خواهد رفت.»
خامنه‌ای دوازده رور بعد در ۲۶ شهریور۹۲ با صراحت بیشتری درباره «نرمش قهرمانانه» سخن گفت، آنهم در دیدار با فرماندهان ارشد سپاه پاسداران. او گفت: «ما مخالف حركت‌های صحیح و منطقی دیپلماسی نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسی، چه در عالم سیاست‌های داخلی.»
در همین روز بود که خامنه‌ای به پیشینه علاقه خود به «صلح امام حسن» اشاره کرد و گفت: «من معتقد به همان چیزی هستم كه سال‌ها پیش اسم‌گذاری شد نرمش قهرمانانه؛ نرمش در یک جاهایی بسیار لازم است، بسیار خوب است؛ عیبی ندارد.»
خامنه‌ای همان روز در سخنرانی خود خطاب به فرماندهان سپاه پاسداران با بیان اینکه «عالم دیپلماسی، عالم لبخند زدن است» و «ما مخالف با حركت‌های صحیح و منطقی دیپلماسی هم نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسی ، چه در عالم سیاست‌های داخلی.»
پس از بازتاب‌های گسترده از جمله تعبیر «عقب‌نشینی» از سخنان خامنه‌ای، او در آبان سال ۹۲ طی یک سخنرانی دیگر در جمع فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران، گفت که «ما تعبیر نرمش قهرمانانه را به كار بردیم؛ یک عده‌ای آن را به معنی دست برداشتن از آرمانها و هدف‌های نظام اسلامی معنا كردند؛ بعضی از دشمنان هم همین را مستمسكی قرار دادند برای اینكه نظام اسلامی را به عقب‌نشینی از اصول خودش متهم كنند؛ اینها خلاف بود، اینها بدفهمی است چون نرمش قهرمانانه به معنای مانور هنرمندانه برای دست یافتن به مقصود است.»
در ۲۲ مرداد سال ۹۳، خامنه‌ای باردیگر از نرمش قهرمانانه و صلح امام حسن سخن گفت اما این‌بار در دیدار با محمدجواد ظریف، وزیر و دیگر مقام‌های وزارت امور خارجه، تاکید کرد که «معنای دیگر ویژگی مهارت دیپلماتیک، نرمش قهرمانانه است که صلح امام حسن مجتبی پرشکوه‌ترین نمونه تاریخی آن به شمار می‌رود.» او گفت که نرمش قهرمانانه برخلاف برخی تفاسیر، معنای واضحی دارد که نمونه آن در مسابقه‌ی کشتی نمایان است در این مسابقه که هدف آن شکست دادن حریف است اگر کسی قدرت داشته باشد اما انعطاف لازم را در جای خود به کار نگیرد قطعا شکست می‌خورد اما اگر انعطاف و قدرت را به موقع مورد استفاده قرار دهد پشت حریف را به خاک می‌نشاند.»
با مطرح شدن سیاست نرمش قهرمانه از سوی خامنه‌ای، سرانجام مذاکرات هسته‌ای در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ به توفق هسته‌ای بر سر برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، منجر شد. تحریم‌های سازمان ملل لغو و قطعنامه‌ها با صدور قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تعلیق شدند.
پس از این تاریخ، خامنه‌ای دیگر از «نرمش قهرمانانه» سخن نگفت، او در سال‌های بعد به شدت بر فعالیت نیروی قدس سپاه پاسداران در منطقه افزود و به گفته برخی از فرماندهان اجازه حضور مستشاری در سوریه را به فرمان حضور و دخالت مستقیم نیروهای سپاه پاسداران در سوریه تبدیل کرد. نیروهای تحت امر خامنه‌ای در دی ماه سال۹۶ اعتراضات سراسری در ده‌ها شهر را به شدت سرکوب کرده، ده‌ها نفر را کشتند و هزاران نفر را بازداشت و زندانی کردند.
در پیامد این تحولات بود که دونالد ترامپ از خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریم‌های تازه خبر داد، خامنه‌ای گفت که اگر آمریکایی‌ها برجام را پاره کنند، ما آن را به آتش می‌کشیم. او در ۲۳ مرداد سال ۹۷ سیاست نرمش قهرمانانه خود را «اشتباه» خواند و گفت: «مذاکرات برجام اشتباه بود. در موضوع مذاکرات بنده اشتباه کردم و به اصرار آقایان اجازه تجربه را دادم که البته از خطوط قرمز معین‌شده هم عبور کردند.»
با این حال از تابستان ۹۷ تاکنون، طی کمتر از دو سال، جمهوری اسلامی بحران‌های متعددی را تجربه کرده است؛ کاهش شدید فروش نفت و ناممکن شدن مبادلات مالی بر اثر تحریم‌ها، نرخ تورم روز افزون، رشد اقتصادی منفی، اعتراضات سراسری در صدها شهر ایران و هدف قرار دادن قاسم سلیمانی فرمانده میدانی اجرای سیاست‌های خامنه‌ای در منطقه به طور رسمی و علنی از سوی ارتش آمریکا و با فرمان دونالد ترامپ از جمله این بحران‌هاست.
توییت روز جمعه خامنه‌ای درباره «صلح امام حسن»، در چنین شرایطی، به ویژه با افزوده شدن بحران پیشبینی‌نشده کرونا بر مجموعه چالش‌های و بحران‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی، گمانه‌زنی‌ها درباره اتخاذ دوباره نرمش قهرمانانه از سوی خامنه‌ای را افزایش داده است.
