در باره هیچ وضعیتی نمی‌توان بطور قاطع نظر داد چونکه هر وضعیت خصوصاً مربوط به صحنه سیاسی و گرایش‌های سیاسی، همواره در حال دگرگون شدن هستند و هیچ وضعیتی ثابت نمی‌ماند. میان عامل‌های سیاسی همانهایی که امر سیاسی را پیش می‌برند و قابلیت‌های سیاسی همانچیزهایی که به حس و عین می‌توان آنها را مشاهده کرد پیوند تنگاتنگ وجود دارد و از این پیوند، حامل‌ها ظهور می‌کنند. با ظهور حامل‌های امر سیاسی، می‌شود وضعیت تازه بوجود آید اما این، قطعی نیست و ممکن است عامل‌های دیگر به میدان آیند و وضعیت را بگونه‌ای دیگر تغییر دهند. رویداد «انقلاب» اسلامی نمونه روشنی است در برابر ما که می‌توانست بگونه‌ای دیگر رقم زده شود. مثلاً، مذاکره‌ای که قرار بود میان شاپور بختیار و خمینی صورت بگیرد و اگر صورت گرفته بود احتمالاً وضعیت بگونه‌ای بر خلاف آنچه پیش آمده بود، پیش می‌رفت. درست است که تحلیل هیچ رویداد یا واقعه‌ای نبایست با اگر و مگر بیان شوند اما ممکنات موجود یا در حال ظهور، قابل اغماض نیستند. صحنه سیاسی و سیاستگذاری، صحنه پدیداری ممکنات است. بر این اساس، اتفاقی که در سیزدهمین دوره «انتخابات» جمهوری اسلامی افتاده و تحریم و تحریم کنندگان حرف اول را زدند، امکان وضعیت تازه در قلمرو سیاست و سیاستگذاری فراهم شد. اکنون این وضعیت بنفع نیروی آزادی و سکولاریسم است و بر اصلاح طلبی دینی که سد راهش بود فائق آمد.
جمهوری اسلامی از پیش شکست خورده بود که اصلاح طلبانش در غیبت یک آلترناتیو، توانستند به میدان آیند. و اصلاً آمدند بر ضد شکلگیری بنیان‌های آلترناتیو دیگر. بیش از بیست دو سال را امت وار در «انتخابات بد و بدتر» به خیال اینکه حکومت مان «نیمه دموکرات» است و می‌شود آن را تمام دموکرات کرد، سپری کردیم! همه این مدت دلسوزان ایران و ایرانی وضعیت را بدشگون دیدند که بدسگالان عاملان اصلی آن بودند. دیری بود دیوار آن بینش که می‌پنداشت حکومت «نیمه دموکرات» است، تَرَک برداشته بود و در سیزدهمین «انتخابات» جمهوری اسلام بوسیله تحریم آگاهانه مردم و اپوزیسیون سکولار، این دیوار کاملاً فرو ریخت. با این وجود، این بینش همچنان از خود مقاومت نشان می‌دهد و با برچیده شدن «انتخابات بد و بدتر» و به عمل در آمدن شعار «اصلاح طلب اصولگرا دیگه تموم ماجرا»، اینبار چاره را در «اتحاد برای جمهوریت» نظام دیده تا بخیال واهیِ «تمام دموکرات» کردن این نظام دینی، چند صباحی دیگر بر عمر سراسر نکبت خود بیافزاید. تحریم کنندگان «انتخابات» جمهوری اسلامی، وضعیت تازه را در آرایش نیروهای سیاسی بنفع ایران آزاد و سکولار بوجود آورده و باعث آغاز روندی شدند که تداومش می‌تواند به همبستگی بزرگ ملی بیانجامد تا بدینسان ارزشهای ملت را بار دیگر زنده کرده و بر چهل و دو سال امت شدگی، خط بطلان کشیده و پایان خفت آن را اعلام کنند. تقویت اراده و آگاهی ملی منوط است به روندی که آغازش تحریم گسترده «انتخابات» بوده است. میان این آگاهی (همبستگی ملی)، آزادی و سکولاریسم برای ایران، پیوند وجود دارد و آغاز جنبشی خواهد بود که با شکستن سد نظام دینی زمینه را برای استقرار الگوی دموکراسی فراهم می‌کند.
نیکروز اعظمی
