ایندیپندنت فارسی
رهبر جمهوری اسلامی سنت سالانه دیدار با خانواده قاسم سلیمانی در سالگرد کشته‌شدنش را امسال هم به جا آورد و در صحبت‌هایش بار دیگر دونالد ترامپ را تهدید کرد که در «دنیا» به عقوبت مرگ قاسم سلیمانی دچار خواهد شد.
در دیدار صبح روز ۱۱ دی‌ماه علی خامنه‌ای، علاوه بر خانواده سلیمانی گروهی که «اعضای ستاد بزرگداشت شهید سلیمانی» نامیده می‌شوند هم حضور داشتند. در تصاویری که از این دیدار منتشر شده است، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران و اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه هم دیده می‌شوند.
قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی مهندس، فرمانده کتائب حزب‌الله عراق بامداد روز ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹ هنگام خروج از فرودگاه بغداد هدف موشک‌های شلیک‌شده از پهپادهای آمریکایی قرار گرفتند و کشته شدند. دونالد ترامپ ساعتی بعد اعلام کرد که این عملیات به دستور او انجام شده است.
علی خامنه‌ای و فرماندهان سپاه در دو سال گذشته بارها از تعقیب کسانی که در ترور قاسم سلیمانی نقش داشته‌اند سخن گفته‌اند و وعده «انتقام سخت» داده‌اند.
خامنه‌ای در دیدار امروزش باز هم بر همین نکته تاکید کرد و گفت: «قاتلان او همچون ترامپ و امثال آن، جزو فراموش‌شدگان تاریخ خواهند بود و در زباله‌دان تاریخ گم و گور می‌شوند، البته پس از آنکه تقاص جنایت دنیوی خود را پس بدهند.»
تهدید به کشتن رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا در حالی بار دیگر تکرار شد که ایران و قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا در وین مذاکرات احیای برجام را پیش می‌برند.
اما نکته غایب در سخنرانی امروز علی خامنه‌ای، یادآوری شلیک موشک‌های سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی در بامداد ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸ بود. هواپیمای مسافری پی‌اس۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه خمینی تهران هدف دو موشک سپاه قرار گرفت و همه ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.
این حمله موشکی ساعتی پس از آن انجام شد که جمهوری اسلامی با پرتاب چند موشک به پایگاه عین‌الاسد در عراق حمله کرده بود. عین‌الاسد در آن زمان یکی از بزرگترین پایگاه‌های نظامی آمریکا و دیگر نیروهای ائتلاف ضدداعش در عراق بود. این حمله که گفته می‌شود به اطلاع آمریکایی‌ها رسیده بود هیچ تلفاتی به همراه نداشت.
موضوع دیگری که خامنه‌ای در دومین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی آن را مهم دانست، ادعای پیشرفت در اهداف جمهوری اسلامی در کشور‌های منطقه بود. او گفت که اهداف قاسم سلیمانی در عراق، لبنان، یمن و افغانستان در فقدان او به خوبی دنبال شده و «دشمن» در حال شکست و عقب‌نشینی است.
«امروز به برکت آن خون عزیز و مظلومانه، آمریکا از افغانستان فرار کرده است، در عراق ناچار به تظاهر به خروج و اعلام نقش مستشاری و بدون حضور نظامی است که البته برادران عراقی باید با هوشیاری این مسئله را دنبال کنند، در یمن جبهه مقاومت رو به پیشرفت است، در سوریه، دشمن، زمین‌‌گیر و بدون امید به آینده است، و در مجموع جریان مقاومت و ضد استکباری در منطقه، امروز از دو سال قبل، پر رونق‌تر، شاداب‌تر و امیدوارتر در حال کار و حرکت است.»
این بخش از سخنان علی خامنه‌ای احتمالا پاسخی است به انتقادهایی که از ضعف عملکرد اسماعیل قاآنی در مقام فرماندهی نیروی قدس سپاه می‌شود. انتقادها از قاآنی پس از انتشار خبر اخراج جواد غفاری، فرمانده میدانی این نیرو از سوریه آغاز شد.
گفته شد که اخراج او به فرمان بشار اسد و به دلیل حملات بدون هماهنگی به پایگاه نظامیان آمریکا در جنوب سوریه و دیگر مداخلات این فرمانده نظامی انجام شده است. روایت رسمی در جمهوری اسلامی البته این است که غفاری به دلیل پایان یافتن دوره ماموریتش به تهران بازگشته است.
شدت گرفتن حملات اسرائیل به مواضع نیروهای سپاه قدس و گروه‌های نیابتی وابسته به آن و محموله‌های تسلیحاتی که از مرز زمینی القائم و مرز دریایی لاذقیه منتقل می‌شوند، سبب شده که قاآنی به عنوان فرماندهی معرفی شود که نتوانسته برنامه‌ای برای تثبیت حضور نظامی سپاه در سوریه ارائه دهد.
در عراق نیز نتایج انتخابات پارلمانی روز ۱۰ اکتبر، شکستی دیگر برای نیروی قدس سپاه بوده است. ائتلاف فتح که نزدیکترین ائتلاف پارلمانی نیابتی جمهوری اسلامی بود و از اجتماع نیروهای سیاسی حشد‌الشعبی شکل گرفته، بیش از ۳۰ کرسی پارلمان را از دست داد و اعتراض به نتیجه انتخابات هم کارگشا نبود.
منتقدان قاآنی می‌گویند که او اقتدار قاسم سلیمانی را ندارد و نیروهای نیابتی ایران در عراق فرماندهی او را برای اقداماتشان نمی‌پذیرند.
همچنین در افغانستان، این نیرو نتوانست جای پای محکمی پس از سقوط کابل و بازگشت طالبان بیابد. لبنان به عنوان دیگر پایگاه نفوذ منطقه‌ای ایران با هرج و مرج سیاسی و اقتصادی روبه‌رو است و در جدیدترین اتفاق، میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان و متحد حزب‌الله به دلیل سنگ‌اندازی این گروه شبه‌نظامی در تشکیل دولت به تندی از آن‌ها انتقاد کرده است. منتقدان می‌گویند که سپاه قدس نتوانسته است توازن سیاسی در این کشور را به شکلی تغییر دهد تا مهم‌ترین گروه شبه‌نظامی وابسته به ایران در منطقه جایگاه سیاسی قابل قبولی در لبنان بیابد.
با این حال علی خامنه‌ای در سخنان امروزش، قاسم سلیمانی را بهانه قرار داد تا به قاآنی روحیه بدهد.
