بیش از ۹۰ نویسنده، هنرمند و فعال فرهنگی با انتشار بیانیهای یاد و خاطره مصطفی فرزانه، نویسنده، مترجم و سینماگر فقید ایرانی را گرامی داشتند. در این بیانیه به ویژه بر اثرگذاری فرزانه در ایجاد پلی بین فرهنگ ایران و غرب و همچنین نقش او در شناساندن صادق هدایت به فرانسویها تاکید شده است.
این بیانیه را میخوانید:
متن بیانیه
بامداد ۱۹ژوییه ۲۰۲۲، م. ف. فرزانه، نویسنده، مترجم و سینماگر نامآور در شهر کن فرانسه خاموش شد. او که بخشی از حافظه جمعی ما در مورد صادق هدایت را رقم زده بود، از روشنفکران تأثیرگذار ایرانی بود که با قلم و دوربین خود نگاهی نو به ادبیات و سینما افکند و با «گذراندن واقعیت از صافی خیال» درون تاریک انسان را در آثار خود به تصویر کشید.
فرزانه به نسلی از روشنفکران ایرانی تعلق داشت که دانشآموخته غرب بودند و دور از ایران زندگی میکردند، اما آرزویی بزرگ در سر میپروراندند: ایجاد پلی میان دو فرهنگ. در این راه او ابتدا به ترجمه آثار نویسندگان اروپایی به فارسی همت گماشت و چند دهه بعد با برگرداندن آثار صادق هدایت به فرانسوی نقش بسزایی در شناساندن این نویسنده بزرگ به فرانسویان و بازکردن راه برای نویسندگان دیگر ایرانی ایفا کرد. آشنایی او با فرهنگ غرب در تنوع آثار نوشتاری خود او جلوهگر است، آثاری که از رمان تخیلی تا اتوبیوگرافیک، از خاطرهنویسی تا نقد، همواره حرفی نو برای گفتن داشته است.
م. ف. فرزانه را همچنین از پیشگامان سینمای مستند ایران باید نامید. او اولین سینماگر ایرانی بود که شش دهه پیش در جشنوارههای بزرگ جهانی چون ونیز، کن و لوکارنو درخشید. تاسیس نخستین آموزشگاه فنی سینمایی در ایران و نقش مؤثر او در پایهگذاری تلویزیون ملی ایران نیز در کارنامه او ثبت است.
خاموشیم. ف. فرزانه (فری برای دوستان) را به خانواده محترم او و به جامعه هنری ایران تسلیت میگوییم.
آ
علیرضا آبیز
داریوش آشوری
قباد آذرآیین
حسین آتشپرور
الف
امین انصاری
فاطمه اختصاری
مریم ابراهیم
جلال ایجادی
ب
تیمور بزرگی
داریوش بینیاز
فروغ بهلولی
بیژن بیجاری
نیلوفر بیضایی
پ
کوشیار پارسی
اکرم پدرامنیا
آزاده پارساپور
ج
حمید جاودان
چ
محمد جلالی چیمه (م. سحر)
ح
سعید حریری
فرخنده حاجیزاده
رضا حائری
حسن حسام
خ
نسیم خاکسار
احمد خلفانی
کیهان خانجانی
مصطفی خلجی
قلی خیاط
ذ
وحید ذاکری
ر
احمد رافت
فواد روستایی
خورشید رشاد
عتیق رحیمی
حسین رحمت
ز
ندا زمانی
ناصر زراعتی
سپیده زرینپناه
ژ
س
اسد سیف
مرضیه ستوده
اکبر سردوزامی
ش
بهروز شیدا
جمشید شیرانی
مهدی استعدادی شاد
شهلا شهابیان
محمد رضا شاهید
ع
رضا علامهزاده
امیر عزتی
ریرا عباسی
آزاد عندلیبی
ف
ویدا فرهودی
مینو فروغ
حمید فروغ
آناهیتا فروغ
مصطفی فلاحیان
فرهت فرخی
محمود فلکی
ق
فرخ قدسی
محمد قاسمزاده
ک
سرور کسمایی
حدیث کاظمینژاد
فرشین کاظمی نیا
پرویز کیمیاوی
هادی کیکاوسی
علی شریعت کاشانی
زیبا کرباسی
مسعود کدخدایی
فرهاد کشوری
محمد کشاورز
گ
جلال رستمی گوران
م
شهریار مندنی پور
محبوبه موسوی
سید مهدی موسوی
مسعود مافان
مهسا محبعلی
حسن مکارمی
جمشید ملکپور
مرجان محتشمی
ابراهیم مکی
اسد مذنبی
پوریا ماهرویان
داود موسایی
آذر محلوجیان
محمد محمد علی
و
فریبا وفی
پیمان وهابزاده
نوشین وحیدی
ن
پرتو نوریعلا
حسین نوشآذر
سیمین نطاق
مجید نفیسی
ی
محسن یلفانی