کیهان لندن - یک عضو اتاق بازرگانی ایران معتقد است در صورت ادامه روند کنونی سیاستگذاری اقتصادی کشور، دلار ۸۰ هزار تومانی و تورم ۳ رقمی دور از ذهن نخواهد بود.
وضعیت تورم در اقتصاد ایران در کنار سیاستهای نادرست اقتصادی دولت از دید بسیاری از کارشناسان به مرز هشدار رسیده است. گرانیها به اقلام خوراکی پرمصرف و ضروری مثل شیر و تخم مرغ و شکر رسیده و تولیدکنندگان مواد غذایی همچنان از ادامه روند گرانی کالاها در آینده خبر میدهند.
مسعود دانمشند عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با وبسایت «اقتصاد ۲۴» و درباره وضعیت حاکم بر اقتصاد کشور، با تأکید بر اینکه «مسائل سیاست خارجی و روابط بینالملل تاثیر بسزایی بر روی وضعیت اقتصادی دارد» گفته که «در همین سال جاری باز هم قیمتها افزایش مییابد، چون عوامل موثر در قیمت تشدید شده و تغییراتی در آنها ایجاد کرده و قیمتها بنا به دلایل مختلف بالا میرود و نظام تولید را به جای توسعه فقط درگیر قیمت میکند.»
این فعال اقتصادی توضیح داده که وقتی هزینههای یک کشاورز و یا یک تولید کننده از جمله کرایه حمل و نقل، هزینه کارگر، قیمت مواد لازم جهت تولید یا ابزار کشاورزی، هزینههای خرید و اجاره مغازه و زمین کشاورزی که محصول را برای عرضه، تولید میکند، افزایش مییابد، به دنبال آن محصول تولیدی نیز گران به فروش میرسد. این چرخه افزایش قیمت از زمین کشاورز تا سفره مردم در حال چرخش بوده و سهم بزرگی در رشد تورم دارد.
عضو اتاق بازرگانی با تأکید بر اینکه اقتصاد کشور باید با دنیا و بانکهای جهانی ارتباط داشته باشد گفته که رسیدن به دلار ۸۰ هزار تومانی و تورم سه رقمی با ساختار فعلی دولت، دور از واقعیت نیست.
یکی از پررنگترین آثار تحریم بر اقتصاد ایران به دلیل وابستگی شدید اقتصاد ایران به خامفروشی نفت صورت گرفت. در حالیکه در اوایل دهه ۹۰ کشور یکبار دیگر تحریمهای شدید اقتصادی را تجربه کرد، اما در دوران پسابرجام سیاستهای اقتصادی کشور به سمت کاهش وابستگی اقتصاد از نفت پیش نرفت و همچنان جمهوری اسلامی در انتظار باز شدن درآمد کمزحمت خامفروشی نفت است.
در همین رابطه مسعود دانشمند گفته که «باید سهم کشورمان را در اقتصاد جهانی و زنجیره ارزش افزوده تولید پس بگیریم، اما متأسفانه هنوز دولتها به خامفروشی معتقدند و نمیخواهند بپذیرند که خام فروشی ارزش افزوده ایجاد نمیکند و در واقع کشور تولید ندارد و وقتی تولید نباشد، اشتغال به ردههای پایینتر از حد میرسد؛ همه اینها نشانگر یک موضوع است که دولت خام فروشی میکند تا نان و غذا به دست مردم برساند! خوب با این وضعیت چطور تورم را کاهش دهد!»
بر اساس دادههای مرکز آمار ایران تورم پایان سال گذشته (۱۴۰۱) حداقل رکورد یک دهه را شکسته است. موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی وابسته به وزارت صمت هم ایران را در کنار کشورهایی چون زیمبابوه، در میان پنج کشور دارای بالاترین تورم مواد غذایی در جهان معرفی کرد. این آمارها بیانگر فقر غذایی شدید در کشور است.
مرکز آمار ایران تورم اقتصاد ایران در اسفندماه گذشته را ۴۵.۸ درصد اعلام کرده است. این آمارها با واقعیت جامعه همخوانی ندارد و بسیاری از اقتصاددانان تورم واقعی را بیش از ارقام مورد ادعای حکومت میدانند.
مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی درباره آمارهای تورمی با اشاره به اینکه «با اعداد که نمیشود بازی کرد» گفته که سال ۱۴۰۰ سالی بوده که بودجه دولت با کسری روبرو بوده است؛ در سالی که دولت سیزدهم روی کار آمد، نرخ دلار در بازار آزاد ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اما قیمت دلار هماکنون بالای ۵۲ هزار تومان است. قیمت بهترین برنج کیلویی ۳۰ هزار تومان بوده، اما این عدد هماکنون در سفره خانوار ۱۳۰ هزار تومان شده است. روغن ۵ کیلویی ۵۰ هزار تومان بوده، اما این روغن بالای ۳۵۰ هزار تومان است. سکه ۱۲ میلیون تومان بوده که الان ۳۲ میلیون تومان شده است. حالا تغییرات قیمت خودرو و طلا و سکه بماند.
مهدی پازوکی همچنین با تأکید بر اینکه «دولت باید سعی کند که شفافیت را به اقتصاد ایران بازگرداند؛ نه آمارسازی کند» گفته «با عددسازی که نمیشود با مردم صحبت کرد. مردم و جامعه شرایط را میبینند و سبد مصرفی خانوارها همه چیز را نشان میدهد.»
این کارشناس اقتصادی معتقد است نرخ تورم اسفند پارسال بالای ۵۰ درصد بوده و افزوده که «مردم تورم را با پوست و گوشت حس میکنند. حالا میخواهند بگویند نرخ تورم ۱۴۰۱ از ۱۴۰۰ پایینتر آمده است؟ در همین رابطه با فروردین امسال نگاه کنید که چقدر قیمت حملونقل و اجارهبها چقدر افزایش پیدا کرده است یا قیمت لبنیات و یا میوه چقدر بالا رفته است. مردم این تغییرات قیمتها را میبینند.»
افزایش قیمت مواد خوراکی در کنار عدم حمایت از اقشار حقوقبگیر مانند کارگران و بازنشستگان و کارمندان دولت، هراس جمهوری اسلامی از بروز شورشها و اعتراضات را افزایش داده اما از آنجا که اراده و توان حل مشکلات اقتصادی در حکومت وجود ندارد، امامان جمعه و مقامات حکومتی واکنشهایی ظاهرا همصدا با مردم نشان میدهند.
از جمله روز گذشته احمد علم الهدی امام جمعه مشهد و پدر همسر ابراهیم رئیسی در خطبههای نماز جمعه این شهر گفت مشکلات معیشتی باید حل شود و سفره مردم باید از حالت تنگنا نجات پیدا کند.
احمد علم الهدی افزود که «مسئولان نظام در موقعیتهای مختلف باید آگاه باشند که سفرههای مردم خالی نشود و معیشت مردم به تنگ نیاید زیرا انسان در کنار سفره تنگ، نمیتواند مقاومت خود را در موقعیت حفظ کند. بر این اساس، همه باید توان خود را به میدان بیاورند تا مشکلات معیشتی مردم بهعنوان یک اصل و محور، حلوفصل شود.»
امام جمعه مشهد به دغدغه جمهوری اسلامی اشاره کرده و گفته که «مردم هوشیار باشند تا تنگدستی عامل دست کشیدن از انقلاب نشود» و افزوده که «شمن بداند فشار اقتصادی و مشکلات معیشتی نمیتواند باعث شود که مردم ما از دین خود دست بردارند. ملت ما در مسیر این نظام دینی که بیش از ۴۴ سال از حاکمیت آن میگذرد، سرمایهگذاری کرده است.»
همزمان امام جمعه اصفهان هم با اشاره به اینکه تورم کمرشکن شده و مردم تحت فشارند، گفته که مسئولان موظف هستند در راستای حل مشکلات مردم تلاش کنند و بدانند روزی باید جوابگوی دادگاه عدل الهی باشند.
مجتبی میردامادی در خطبههای نماز جمعه اصفهان همچنین با انتقاد از وضعیت بازار رهن و اجاره، گفته که «چرا برخی در اجاره و رهن خانهها درکی از مستأجر و شرایط سخت او ندارند و روز حساب را فراموش کردهاند.»
امام جمعه اصفهان هم البته «دشمن» را عامل مشکلات اقتصادی عنوان کرده و خطاب به مردم گفته که «اگر در برابر توطئههای دشمنان به ویژه نقشههای شوم اقتصادی صبر کردید پیروز خواهید شد.»
روزنامه «جمهوری اسلامی» نیز در شماره امروز شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ به انتقاد از سیاست های اقتصادی دولت در یک سال اخیر پرداخت و سخنان سال گذشته سردار پاسدار احمدی وحیدی درباره اجرای حذف ارز ترجیحی را یادآوری کرد که گفته بود: «فقط ۴ قلم کالا (مرغ، تخم مرغ، لبنیات و روغن) در اثر این طرح گران میشود.»
در ادامه مطلب روزنامه «جمهوری اسلامی» آمده که «باور کنند حضرات که حال جامعه ناخوش است. از ناخوش احوال هم نمیتوان امید کارهای بزرگ داشت. معیشت مردم را تامین کنید، معادِ خودشان را تضمین خواهند کرد. بسیاری از این رفتارهای ناروای اجتماعی و سویههای سیاه گریز از معارف و معرفتها هم به همین شلوغی بازار گرانی برمیگردد. نانِ مردم را تأمین و تضمین کنید، بسیاری از نابسامانیهای اخلاقی و رفتاری اصلاح میشوند. نان، با ایمان رابطه تنگاتنگ دارد.»