این تصاویر خارق العاده خاطرات کودتای ناموفق تابستان ۱۹۹۱ میلادی که توسط تندرو‌های کا گ ب برای حفظ قدرت کمونیستی در حال تزلزل بود را در ذهن تداعی می‌کند. آن طرح با شکست مواجه شد، اما فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ماه‌های بعد را سرعت بخشید. خیلی زود است که بگوییم آیا تاریخ در حال تکرار است یا خیر.

پریگوژین خواستار صلح نیست. مانیفست او این است که روسیه باید با کارزاری شدیدتر در اوکراین مبارزه کند با تصمیم گیری در سطوح بالاتر، با صداقت بیش‌تر و سربازان کم تری که از دید او در کار‌های بیهوده غوطه ور شده اند. پریگوژین شویگو را متهم به سرپوش گذاشتن بر میزان خسارات وارد شده بر روسیه می‌کند. او هم چنین از عقب نشینی‌های سال گذشته ناراضی است زمانی که ارتش روسیه مجبور به ترک شهر جنوبی خرسون و بخش اعظم استان خرسون در شمال شرقی اوکراین شد".

این خبرنگار "گاردین" که به دلیل نگارش گزارش‌های انتقادی در مورد روسیه از آن کشور اخراج شده می‌افزاید: "نتیجه نمایش شگفت انگیز جمعه هر چه که باشد واقعیت آن است که پوتین ضعیف‌تر از هر زمان دیگری از زمان ریاست جمهوری اش در سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو به نظر خواهد بود. تصمیم او برای حمله به اوکراین یک اشتباه استراتژیک بزرگ را به اثبات رسانده است بزرگترین اشتباه دوران حرفه‌ای او و شاید دیر یا زود او را مجبور به کناره گیری از قدرت کند.

پوتین صبح روز شنبه پس از آغاز شورش پریگوژین یک سخنرانی تلویزیونی ارائه کرد. او شورشیان را به خیانت متهم کرد و یک رژیم "ضد ترور" را در مسکو معرفی کرد. حتی اگر شورش به سرعت به شکست بیانجامد امواج شوک ناشی از آن برای ماه‌ها ادامه خواهد داشت و به بی ثباتی سیاسی دامن می‌زند و علامت سوالی را در مورد آینده پوتین و رهبری پس از او ایجاد خواهد کرد. این تحولات احتمالات قابل توجه و جالبی را برای اوکراین ایجاد می‌کند.

نیرو‌های واگنر در مناطق اشغالی لوهانسک و دونتسک مستقر شده اند. برخی از آنان در ۲۴ ساعت گذشته آنجا ترک کرده و به روسیه بازگشته اند. گزارش‌های اولیه حاکی از آن است که نیرو‌های اوکراینی چندین خیابان ویران شده در باخموت را تصرف کرده اند جایی که ماه‌ها نبرد سختی در آن جریان داشته است. ارتش خصوصی پریگوژین متشکل از داوطلبان و محکومان آزاد شده ثابت کرده که نسبت به ارتش معمولی روسیه تجهیزات نظامی منظم و توانمندتری دارد و اکنون از صحنه ناپدید شده و توجه خود را به خود روسیه معطوف کرده است.

قدرت گیری پرمخاطره پریگوژین محاسبات را تغییر می‌دهد. اگر روحیه خط مقدم روسیه سقوط کند و سربازان حاضر به جنگ نباشند اوکراین می‌تواند در حوزه میدانی مناطق قابل توجهی را به سرعت تصرف کند. رویای پوتین برای تسخیر کل اوکراین و "پیوستن مجدد" آن به روسیه محقق نشده است. مشخص شده که این فانتزی و توهم یک دیکتاتور بوده است: محصول هوش ضعیف، تفکر مسیحایی و انزوای شدید پوتین در طول پاندمی کووید. پیروزی روسیه بر کی یف دورتر و بعیدتر از همیشه به نظرمی رسد".

به گزارش فرارو، شبکه خبری سی ان ان نیز با انتشار گزارشی اشاره کرده که تهدید پریگوژین جدی است و پوتین در خطر از دست دادن قدرت قرار دارد و ۲۴ ساعت آینده برای او سرنوشت ساز خواهد بود. این شبکه خبری می‌افزاید: "رئیس جمهور روسیه با جدی‌ترین تهدید برای تسلط بر قدرت در تمام ۲۳ سالی که دولت یک کشور هسته‌ای را اداره می‌کند مواجه است. مشاهده فروریختن روکش و پوشش کنترل کامل او بر اوضاع در این زمان که نقطه فروش نهایی رژیمش به مردم روسیه بود حیرت آور است. این روکش یک شبه در حال فروریختن است.

این وضعیتی اجتناب ناپذیر و ناممکن به نظر می‌رسد. اجتناب ناپذیر است، زیرا مدیریت جنگ تنها به معنای سیستمی بسته و مصون از انتقاد بود که کرملین را قادر ساخت تا از چنین ماجراجویی جان سالم به در ببرد. زیرا منتقدان پوتین به سادگی ناپدید می‌شوند یا از پنجره بیرون می‌افتند یا به طرز وحشیانه‌ای مسموم می‌شوند. با این وجود، اکنون پنجمین ارتش بزرگ جهان با آخر هفته‌ای روبروست که در آن برادرکشی و چرخاندن تفنگ‌های آنان به سوی سربازان دیگرشان تنها چیزی است که می‌تواند نخبگان مسکو را از فروپاشی نجات دهد.

به قدری عادت کرده ایم که پوتین را یک تاکتیسین چیره دست قلمداد کنیم که در ابتدا نافرمانی‌های یوگنی پریگوژین رئیس واگنر را به نوعی تظاهر کردن و یا بازی شخص پوتین برای فریب دادنمان ارزیابی می‌کردیم. در ابتدا گمان می‌کردیم این تلاشی از سوی پوتین برای نگه داشتن ژنرال هایش در کنار خود از طریق نمایش یک سرسپرده وفادار به عنوان منتقد صریح آنان است. با این وجود، آن چه امروز می‌بینیم مجبور شدن پوتین به اعتراف در این باره است که روستوف آن دون مرکز اصلی نظامی او خارج از کنترل اش قرار دارد".

سی ان ان می‌افزاید: "پریگوژین در فایل صوتی اخیر خود در مورد آغاز جنگ اوکراین گفته است که روسیه در معرض تهدید حمله ناتو نبود و روس‌ها تحت آزار و اذیت قرار نگرفته بودند. او همچنین عقیده دارد که مقام‌های ارشد روسیه و نه شخص پوتین پشت طرح حمله قرار داشتند. شاید پریگوژین خواب می‌دید که می‌تواند پوتین را به سمت تغییر در راس وزارت دفاع سوق دهد. سخنرانی پوتین در صبح شنبه تحقق چنین آرزویی را از بین برد.

اکنون یک انتخاب وجودی برای نخبگان روسیه وجود دارد بین رژیمی با رئیس جمهوری پوتین و رهبر یک گروه شبه نظامی. برای ارتش روسیه نیز لحظه واضحی برای انتخاب وجود دارد. این اولین باری نیست که شاهد ضعف مسکو هستیم. حمله پهپادی به کرملین در ماه مه باعث شد تا نخبگان اطراف پوتین این پرسش را مطرح کنند که چگونه پدافند دفاعی پایتخت تا این اندازه ضعیف بوده است. چند روز بعد خانه‌های روستایی نخبگان روس توسط پهپاد‌های اوکراینی هدف حمله قرار گرفتند. رویداد‌های روز جمعه در میان ثروتمندان روس هرگونه سوالی را در مورد اینکه آیا آنان باید در مورد تسلط پوتین بر قدرت تردید داشته باشند یا خیر را را برطرف کرد".

سی ان ان می‌افزاید: "اوکراین احتمالا زمان این شورش در داخل صفوف روسیه را جشن خواهد گرفت. احتمال دارد این وضعیت روند جنگ را به نفع کی یف تغییر دهد. با این وجود، شورش‌ها به ندرت در روسیه یا در هر نقطه دیگری در جهان با نتایجی که برای دستیابی به آن در نظر گرفته شده، پایان می‌یابند. برکناری تزار نیکلای دوم در سال ۱۹۱۷ میلادی در روسیه به انقلاب بلشویکی تحت رهبری لنین و سپس برقراری امپراتوری شوروی انجامید.

ممکن است پریگوژین برنده نشود و پایه‌های کنترل کرملین فرو نریزد. با این وجود، یک پوتین ضعیف ممکن است برای اثبات قدرت خود دست به کار‌های غیرمنطقی بزند. او ممکن است ثابت کند که نمی‌تواند منطق شکست در ماه‌های آینده در خط مقدم اوکراین را بپذیرد. او ممکن است از عمق نارضایتی نیرو‌های مسلح خود بی خبر باشد و کنترل مناسبی بر اعمال آنان نداشته باشد. موقعیت روسیه به عنوان یک قدرت هسته‌ای مسئول بر ثبات شخص رهبری در راس آن استوار است. وضعیت ممکن است بیش از آن که درست پیش برود در جهتی اشتباه حرکت کند. با این وجود، نمی‌توان تصور کرد که رژیم پوتین از این لحظه به بعد به اوج کنترل قبلی خود بازگردد. اجتناب ناپذیر است که آشفتگی و تغییر در پیش باشد".

منبع: گاردین و سی ان ان