استقبال مسافران نوروزی از مکان‌های فرهنگی و تاریخی در شرایطی است که تعطیلات نوروزی ۱۴۰۳ با ماه رمضان هم‌زمان شده و این موضوع برخلاف برآوردها نتوانسته است به کاهش چشمگیر میزان سفرهای نوروزی منجر شود و بر تعداد بازدید مکان‌های مذهبی بیفزاید.

مسئله دیگری که قابل توجه است این است که به‌رغم افزایش چشمگیر هزینه‌های سفر طی دو سال گذشته و با وجود تورم شدید شهروندان ایرانی همچنان بازدید از مکان‌های تاریخی، موزه‌ها و مکان‌های فرهنگی را در اولویت قرار داده‌اند.

این در حالی است که افزایش نرخ بلیط موزه‌ها ممکن بود از میزان بازدید علاقه‌مندان کاسته شود. ارقام نشان‌دهنده آن است که نرخ بلیط مکان‌های تاریخی تا ۶ برابر افزایش‌ یافته. برای مثال، قیمت بلیط حافظیه از ۵ هزار تومان به ۳۰ هزار و مجموع بلیط‌های موزه‌های کاخ سعدآباد از ۶۵ هزار تومان به ۳۵۰ هزار تومان افزایش‌یافته است.

رشد علاقه‌ و اشتیاق به بازدید از مکان‌های تاریخی، چند روز پس از آخرین سه‌شنبه سال و مراسم چهارشنبه‌سوری، و انتشار اخبار آسیب‌دیدن میراث فرهنگی و تاریخی مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است.

به گفته برخی فعالان میراث‌فرهنگی، بناهای آسیب‌دیده در شهرهای مختلف و نحوه آسیب به این بناها با ترقه‌های دست‌ساز این شائبه را تقویت می‌کند که این حملات با برنامه قبلی انجام شده‌اند.

رویکرد ضد فرهنگی و تاریخی جمهوری اسلامی را می‌توان طی سال گذشته در ممانعت از حضور شهروندان در مکان‌هایی مانند پاسارگاد و تخت‌جمشید در مقاطع خاصی از سال مانند روز کوروش و سالگرد جشن‌های ۲۵۰۰ ساله مشاهده کرد.

همچنین توجه روبه‌افزایش شهروندان به کاخ‌های خاندان پهلوی یکی از نشانه‌های توجه نسل جوان ایران به تاریخ پیش از جمهوری اسلامی است.

در این میان اجرای سیاست‌های رهاسازی محوطه‌های تاریخی به‌قصد تخریب، واگذاری بناهای ثبت میراث ملی و افزایش موارد کشف آثار مسروقه تاریخی، که گویای کاهش سطح حفاظت از محوطه‌های تاریخی است، نگرانی درمورد تخریب بناهای تاریخی در سایه سیاست‌های حاکمیت را افزایش داده است.

پدیده‌های نگران‌کننده‌ای مانند فرونشست زمین در اصفهان و فارس، خطر ریزش بناهایی مانند مسعودیه در تهران، سرقت اموال موزه‌ها مانند فرش‌های کاخ سعدآباد، مزایده بناهای تاریخی در طرح مولدسازی اموال دولت، تخریب بافت‌های تاریخی اصفهان و شیراز، تخریب آگاهانه بخشی از بناهای تاریخی در استان‌های مختلف ایران، اصرار بر آبگیری برخی سدها با وجود زیر آب رفتن محوطه‌های تاریخی، مانند گورستان سادات محمودی، هرکدام بخشی از وقایع مخربی است که تیغ آن بر سر تاریخ و فرهنگ ایران قرار گرفته است.

در این میان سخنان وزیر میراث‌فرهنگی درمورد نادیده‌گرفتن حریم حفاظتی پاسارگاد و گلایه مدیران محوطه‌های تاریخی معبد آناهیتا و چغازنبیل از کمبود بودجه‌های حفاظتی از این مجموعه‌ها و ویرانی بخشی از بناهای محوطه‌های تاریخی که به سبب کمبود بودجه کاوش و مرمت آن‌ها متوقف شده است، به صحنه تقابل فرهنگی شهروندان و حکومت بدل شده است.