شروع جنجال

دیجی کالا، فروشگاه آنلاینی است که از نزدیک به ۲۰ سال پیش کار خورد را در ایران آغاز کرد. این پلتفرم تجارت الکترونیکی همزمان با ارائه طیف گسترده‌ای از کالاهای مصرفی، به عنوان واسطه‌ای بین تهیه کنندگان کالا و خریداران به ایفای نقش می‌پردازد.

یکی از کالاهایی که از طریق بستر دیجی‌کالا ارائه می‌شد، طراحی و فروش ماگ‌های شخصی سازی شده، با اسم‌های رایج در ایران بود. از جمله نام «فاطمه زهرا».

در بهمن ماه سال گذشته تبلیغات علیه دیجی‌کالا به بهانه ماگ‌های با نام فاطمه زهرا آغاز شد تا در نهایت به بازداشت مدیرعامل این پلتفرم خرید آنلاین و صدور اتهام «سب نبی» برای او منتهی شود.

روزنامه «وطن امروز»، نزدیک به اصولگرایان، در شماره ۲۳ بهمن ۱۴۰۲ خود در مطلبی با عنوان «دیجی‌‌کالا دقت کن!»، نوشت: «این حساسیت‌ها را نباید صرفا ناظر به موضوع انتشار تصاویر ماگ (لیوان) دانست و پیشتر هم این شرکت اقدامات تحریک‌آمیزی انجام داده بود.»

نویسنده این مطلب افزوده درج نام «فاطمه زهرا» بر روی لیوان‌ها باید با حساسیت ویژه‌ای از سوی تیم نظارت دیجی‌کالا همراه می‌شد.

پیش از این و در ۱۹ بهمن ۱۴۰۲، قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد در پی انتشار «تصاویر توهین‌آمیز به مقدسات» در برخی محصولات ارائه شده در سایت دیجی‌کالا، دادستانی تهران علیه این شرکت اعلام جرم کرده است.

خبرگزاری ایرنا ضمن انتشار این خبر نوشت یک پرونده قضایی در دادسرای عمومی و انقلاب تهران علیه این شرکت تشکیل شده است.

دیجی‌کالا و مدیرعامل آن در حالی به دلیل عرضه ماگ‌ با اسم فاطمه زهرا تحت فشار قرار گرفتند که همزمان در پلتفرم‌های مشابه دیگر از جمله «چیتوکالا» و «ترب» ماگ‌های مشابه عرضه می‌شدند و حتی تا به امروز نیز فروش آنلاین این ماگ‌ها ادامه دارد.

پس موضوع برخورد با دیجی‌کالا هرچه که بود، ماگ‌های با اسم «فاطمه زهرا» نبود.

سپاه به دنبال مالکیت استارتاپ‌ها

برخورد قهری با مدیران دیجی‌کالا اولین برخورد سپاه با استارتاپ‌های ایرانی نبود.

بهمن ماه سال گذشته خبر خرید سهام تپسی توسط گلرنگ منتشر شد. گروه صنعتی گلرنگ، در دهه نود شمسی تبدیل به مشتری ثابت شرکت جهان مجد بصیر، با نام تجاری «گروه جهان مجد» در حوزه «کانون آگهی و تبلیغات طرح امروز» شد.

در همان سال‌ها حسین طائب به عنوان یکی از اعضای هیات مدیره این شرکت انتخاب و چند روز بعد در مقام رییس هیات مدیره شرکت «جهان مجد بصیر» ظاهر ‌شد.

«حسین طائب»، مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران و رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه، از جمله چهره‌های امنیتی است که در حوزه استارتاپ‌ها نقش آفرینی جدی دارد.

طائب همزمان با ریاست شرکت جهان مجد بصیر رییس هیئت مدیره چند شرکت دیگر از جمله شرکت «امن افزار بصیر ایرانیان» و «شرکت شبکه انتقال داده‌های رهام داتک» نیز هست.

همزمان با انتشار خبر خرید سهام تپسی توسط گلرنگ فعالان استارتاپی از گمانه‌زنی را مطرح کردند که نام گلرنگ در این معامله پوششی برای نام «حسین طائب» است.

همزمان اخباری مبنی بر خیز سپاه برای به مالکیت درآوردن سهام شرکت «داده‌گستر عصر نوین» با نام تجاری ثبت شدهٔ «های‌وب» در اختیار «ایران‌وایر» قرار گرفته است. «های‌وب» یک رسانندهٔ خدمات اینترنتی است.

دیجی‌کالا به عنوان یکی از بزرگترین و مشهورترین پلتفرم‌های استارتاپی ایرانی اما از سالیان پیش هدف نهادهای امنیتی قرار داشت.

دیجی‌کالا از سال ۱۳۹۱ تبدیل به بخشی از هلدینگ سرآوا شد. هلدینگ سرآوا یک مجموعه استارتاپی است که شرکت‌های معروف «دیجی‌کالا»، «علی بابا»، «کافه بازار» و «دیوار» از زیرمجموعه‌های آن هستند.

بهمن ماه سال ۱۳۹۲خبر بازداشت «عماد شرقی»، شهروند ایرانی- آمریکایی در رسانه‌های نزدیک به حاکمیت منتشر شد.

این رسانه‌ها که آقای شرقی را معاون بین‌الملل هلدینگ «سرآوا» معرفی می‌کردند، مدعی شده بودند که او پیش‌تر به جرم جاسوسی به ده سال زندان محکوم شده بوده و در زمان آزادی به قید وثیقه و پیش از برگزاری دادگاه تجدیدنظر قصد خروج از ایران را داشته است.

پس از آن نیز بارها دیجی‌کالا با چالش‌های امنیتی و قضایی مواجه شده بود. از جمله بهمن سال ۱۴۰۱ در پی انتشار عکس‌ها و تصاویر زنان بدون حجاب اجباری در رسانه‌های اجتماعی که گفته می‌شد در ساختمان دیجی‌کالا گرفته شده‌اند، «علی صالحی»، دادستان تهران از دعوت معاون حقوقی این شرکت به دفتر دادستانی خبر داده بود.

تیر ماه سال جاری نیز به دنبال انتشار تصویری بدون حجاب از یکی از کارمندان دیجی‌کالا، ضمن تشکیل پرونده‌ای قضایی علیه این شرکت از سوی قوه قضاییه، دو دفتر اصلی این مجموعه در تهران به دست پلیس اماکن مهروموم شدند.

فشار نهادهای امنیتی و قضایی بر استارتاپ‌های ایرانی به دنبال خالص سازی این بازار از «غیر خودی»‌ها روز به روز سیطره بخش‌های مختلف سپاه پاسداران را بر این بازار پر رونق اما جدید در ایران افزایش می‌دهد.