کیهان لندن - در شرایطی که علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در چند سخنرانی متوالی اعلام کرد که مخالف مذاکره با آمریکاست، اما همچنان از داخل نظام به ویژه از سوی جریان «اصلاحطلب» برای تغییر این موضع زیر فشار قرار دارد.
محسن هاشمی‌رفسنجانی رئیس شورای مرکزی حزب «کارگزاران سازندگی» ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۳ در سرمقاله روزنامه «هم‌میهن» نوشت، «شرایط کشور در وضعیت حساسی قرار دارد». پس از فرمان اجرایی فشار حداکثری ترامپ و رد مذاکره از سوی رهبر جمهوری اسلامی، عناصر سیاسی ٰرژیم «نزدیکی خطر را احساس می‌کنند.»
شماری از اصلاح‌طلبان در یک خط مشترک القا می‌کنند که نفی مذاکره با دولت ترامپ از سوی علی خامنه‌ای یک تصمیم مقطعی است و امکان تغییر آن وجود دارد.
محسن هاشمی رفسنجانی نیز در همین سرمقاله با اشاره به خاطرات پدرش در مورد سوابق تغییر تصمیمات خامنه‌ای در موارد مشابه، ابراز امیدواری کرده است همچنانکه در دهه ۱۳۸۰ احتمال بمباران تأسیسات اتمی در ایران توسط اسرائیل جدی شده بود و در نهایت خامنه‌ای با توقف غنی‌سازی موافقت کرد، اینبار هم چنین وضعیتی تکرار شود.
در همین ارتباط حسن روحانی رئیس‌دولت پیشین جمهوری‌اسلامی، ۲۳ اسفندماه ۱۴۰۳ در دیدار با جمعی از وزراء و معاونان پیشین خود با اشاره به ۱۰۰ میلیارد دلار ضرر سالانه عدم اجرای برجام، گفت علی خامنه‌ای با مذاکره مخالف نیست بلکه متاثر از شرایط زمانی، ممکن است امروز با مذاکره مخالف باشد، اما شاید چند ماه دیگر در شرایط جدید با انجام مذاکره با آمریکا موافقت کند. در ابتدای این دیدار، روحانی نیز اوضاع کشور را «خطیر» توصیف کرد.
با بازگشت مجدد دونالد ترامپ به قدرت، نظارت بر اجرای تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، بر خلاف دوران جو بایدن، به شکل جدی افزایش پیدا کرده است و روزنه‌های تأمین مالی برای حکومت یکی پس از دیگری بسته می‌شود.
روزنامه «شرق» نیز فشار را روی خامنه‌ای بیشتر کرده است و می‌نویسد، «توپ در زمین ما قرار گرفته است»، «ایران باید به نامه ترامپ پاسخ دهد» و «این نامه نباید بدون پاسخ گذاشته شود.»
خامنه‌ای: مذاکره با ترامپ فشار را افزایش می‌دهد
خامنه‌ای ۲۲ اسفندماه ۱۴۰۳ در دیدار با دانشجویان بسیجی، به نامه ترامپ برای مذاکره واکنش نشان داد و خطاب به «عنصرِ داخلیِ مقاله‌نویسِ فلان روزنامه» گفت: «بعضی‌ها در داخل مسئله مذاکره را مدام تشدید می‌کنند، می‌گویند آقا! چرا جواب نمی‌دهید؟ چرا مذاکره نمی‌کنید؟ چرا نمی‌نشینید با آمریکا؟ خب بنشینید». من می‌خواهم عرض بکنم اگر هدف از مذاکره رفع تحریم است، مذاکره‌ی با این دولت آمریکا رفع تحریم نخواهد کرد؛ یعنی تحریم‌ها را برنمی‌دارد، [بلکه] گره تحریم‌ها را کورتر خواهد کرد؛ فشار را افزایش خواهد داد. مذاکره با این دولت، فشار را افزایش خواهد داد.»
اختلافات درون نظام بر سر مذاکره کردن یا نکردن با آمریکا بسیار جدی است هرچند که شروط دونالد ترامپ از جمله پذیرش «خلع سلاح» توسط جمهوری اسلامی نیز بسیار دشوار است. در همین ارتباط جمال عبدی رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا (نایاک) که مشهور به لابیگری برای رژیم ملاهاست، ۷ مارس ۲۰۲۵ (۱۷ اسفندماه) با انتشار بیانیه‌ای از ترامپ تقاضا کرد: شروطی برای خامنه‌ای بگذار که او بتواند بپذیرد!
نشانه‌هایی وجود دارد که نه فقط جریان «اصلاحطلب» بلکه دیگر اطرافیان خامنه‌ای هم در مورد ضرورت مذاکره صحبت می‌کنند. از جمله علی لاریجانی مشاور رهبر جمهوری اسلامی که گفته است ترامپ در نامه‌ی خود، «درباره صلح، حرف نو و متفاوتی مطرح کرده که یک تغییر مهم در تاریخ آمریکاست.» برخی تحلیلگران می‌گویند این حرف‌های لاریجانی «کد مذاکره» است.
در همین حال عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفته است «مذاکره غیرمستقیم با آمریکا انجام شدنی است.»
خبرگزاری رویترز جمعه ۲۴ اسفندماه ۱۴۰۳ به نقل از «۴ مقام ایرانی که نخواستند نامشان فاش شود» نوشت که با وجود «سخنان تند»، علی خامنه‌ای ممکن است نهایتاً به‌دلایل شرایط اقتصادی و ترس از تبدیل آن به اعتراضات گسترده، ناچار به مذاکره با آمریکا شود.
در شرایطی که دونالد ترامپ اصرار می‌کند که ترجیح او نیز «مذاکره» است و نه حمله نظامی، اصرار خامنه‌ای به عدم مذاکره کار او را سخت کرده است. در دفاع از مواضع رهبر نظام، محمدمهدی حسینی‌همدانی نماینده علی خامنه‌ای در استان البرز و امام جمعه کرج در خطبه‌های نماز ۲۴ اسفند ۱۴۰۳ هشدار داد: «انتهای هر مذاکره‌ای با آمریکا، پایان نظام جمهوری اسلامی است و چیز دیگری آنان را راضی نخواهد کرد.»
واکنش‌های عمومی نسبت به وضعیت جمهوری اسلامی متفاوت است. گروهی بر این باورند که ترامپ می‌داند خامنه‌ای شروط او را نمی‌پذیرد اما عامدانه روی مذاکره اصرار می‌کند تا سر فرصت نقشه خود را با همکاری اسرائیل اجرا کند. برخی دیگر اما معتقدند رهبر جمهوری اسلامی، زیر فشارها برای حفظ نظام هم که شده راهی برای «نرمش قهرمانانه ۲» پیدا می‌کند با اینهمه اما روزنامه «کیهان» چاپ تهران در گزارشی که ۱۴ اسفندماه منتشر شد با کنار هم قرار دادن مواضع خامنه‌ای طی هفته‌های اخیر نتیجه گرفته است که «مذاکره با آمریکا منتفی است.»
