ایران اینترنشنال - نتایج یک پژوهش درباره وضعیت کاربران اینستاگرام در ایران نشان میدهد تعداد دنبالکنندگان صفحههای سیاسی حامی براندازی جمهوری اسلامی در این شبکه اجتماعی طی پنج سال گذشته افزایش یافته و پس از جنبش «زن، زندگی، آزادی»، از سایر جریانها پیشی گرفته است.
ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی، در گزارشی درباره روند تغییرات اینستاگرام در ایران نوشت یافتههای یک پژوهش نشان میدهد این شبکه اجتماعی در ایران طی پنج سال اخیر ابعاد سیاسیتری پیدا کرده است.
بر اساس تحقیق ابوالفضل حاجیزادگان، پژوهشگر اجتماعی و متخصص شبکههای اجتماعی، رشد دنبالکنندگان صفحههای سیاسی برانداز، بهویژه پس از جنبش «زن، زندگی، آزادی»، بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
طبق نتایج این پژوهش، رشد مخاطبان صفحههای سیاسی برانداز بیشتر از سه جریان «اصولگرا»، «تحولخواه» و «اصلاحطلب» بوده است.
رشد مخاطبان صفحههای سیاسی برانداز به ويژه پس از جنبش مهسا، در اینستاگرام ایرانی از سایر جریانها پیشی گرفت.
-- ايران اينترنشنال (@IranIntl) March 15, 2025
مرتضی کاظمیان، عضو تحریریه ایراناینترنشنال: حاکمیت باید درس بگیرد که فیلترکردن پلتفرمی مثل اینستاگرام بیحاصل بود. pic.twitter.com/sp1c6OPftU
همچنین میانگین تعداد دنبالکنندگان صفحههای سیاسی اصلاحطلب، در مقایسه با جریانهای اصولگرا و برانداز کاهش یافته است.
اینستاگرام در مهرماه ۱۴۰۱، در نخستین روزهای خیزش «زن، زندگی، آزادی»، فیلتر شد.
رفع فیلترینگ یکی از وعدههای اصلی مسعود پزشکیان در دوران تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳ بود. او در آن مقطع زمانی گفته بود: «برای رفع مشکل فیلترینگ، گردنم را میگذارم.»
با این حال، اکنون پس از گذشت هفت ماه از آغاز به کار دولت پزشکیان، این وعده همچنان محقق نشده و اینستاگرام، مانند بسیاری از شبکههای اجتماعی دیگر، همچنان در ایران فیلتر است.
سیاستهای حکومت ایران باعث افزایش وابستگی کاربران به اینستاگرام شده است
یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که اینستاگرام در ایران در مسیر «فراگیرتر شدن و نیز تکثر و تمرکززدایی بیشتر» حرکت میکند و همچنان محبوبترین و فراگیرترین پلتفرم آنلاین در میان مردم ایران به شمار میرود.
طبق این تحقیق، سیاستهای جمهوری اسلامی برای کوچاندن کاربران از پلتفرمهای جهانی به پلتفرمهای داخلی نتیجه معکوس داشته و باعث افزایش وابستگی کاربران به اینستاگرام شده است.
صفحههای اینستاگرام علی کریمی، نوید محمدزاده، علی دایی، گلشیفته فراهانی و پرویز پرستویی، بهترتیب پنج صفحهای هستند که در بازه زمانی سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳، بهطور میانگین از بیشترین میزان محبوبیت نسبی برخوردار بودهاند.
دادههای این مطالعه همچنین بیانگر آن است که صفحههایی با محتوای معنوی و عرفانی که ارتباط نهادمندی با جریانهای مذهبی حکومتی ندارند، بیش از روحانیان و مداحان مخاطب جذب کردهاند.
مطالب بیشتر در سایت ایران اینترنشنال
بحران مرجعیت پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی و همچنین صدا و سیمای جمهوری اسلامی سالهاست که مورد توجه قرار دارد.
نتایج نظرسنجی موسسه ایسپا، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، در مهرماه نشان داد با وجود تداوم فیلترینگ، محبوبیت شبکههای داخلی چندان قابل توجه نیست.
طبق یافتههای این پیمایش که با همکاری وزرات علوم انجام شد، ۸۹.۵ درصد شرکتکنندگان از تلگرام، ۸۵.۷ درصد از اینستاگرام، ۶۶.۷ درصد از واتساپ، ۵۰.۴ درصد از یوتیوب و ۲۳.۵ درصد از ایکس (توییتر سابق) استفاده میکنند.
در سوی مقابل، میزان استفاده از پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی مانند ایتا ۳۸.۴ درصد، روبیکا ۲۹.۶ درصد و بله ۲۰.۸ درصد گزارش شده است.