در حالی که سیاست رسمی جمهوری اسلامی از بدو تولدش، اسرائیل را دشمنی آشتیناپذیر خوانده و خواهان محو آن از نقشۀ جهان بوده است، پژواکی تازه و نامنتظر از اعماق جامعۀ ایرانیان برخاسته است: «مرسی اسرائیل». گزارشی که هفتهنامۀ لوپوئن منتشر کرده، نه تنها از چرخشی رادیکال در نگرش بخشی از مردم ایران نسبت به اسرائیل حکایت میکند، بلکه پرده از فروپاشی درونی آن روایت ایدئولوژیکی برمیدارد که ٤٦ سال است مشروعیت نظام را بر دشمنسازی بیرونی بنا کرده است
ناصر اعتمادی - رادیو بین المللی فرانسه
در گزارش تازهای که هفتهنامۀ لوپوئن به قلم آرمین نوابی منتشر کرده، سویهای ناشناخته از واکنش ایرانیان به حملات اخیر اسرائیل به تأسیسات نظامی در خاک ایران آشکار شده است: گروهی از شهروندان، که عمدتاً به دلیل فضای سرکوب و وحشت از پیگرد ناچار به پنهانسازی چهره و هویت خویشاند، در پیامهایی صوتی و تصویری، بیهیچ نشانی از تردید، از اسرائیل قدردانی کردهاند. این پدیده، اگر چه در سطح رسانههای رسمی ایران و حتی فضای سیاسی غرب بازتابی نیافته، اما در بطن خود گویای شکافی عمیق در افکار عمومی کشور نسبت به ساختار حاکم است.
نویسندۀ گزارش که نیمی از زندگیاش را در ایران گذرانده و اکنون با مدیریت کانالهایی در فضای مجازی از مخالفان جمهوری اسلامی بهشمار میرود، میگوید در پی حملات اخیر اسرائیل به پایگاههای سپاه پاسداران، پیامی به مخاطبان خود فرستاده و از آنان خواسته تا نظراتشان را دربارۀ این رخداد ابراز کنند. پاسخها، چنانکه نویسندۀ گزارش میگوید، «غافلگیرکننده و تکاندهنده» بودند : دهها پیام صوتی و تصویری از شهروندانی در شهرهای بزرگ و کوچک، از زن و مرد، از معلم و دانشجو و حتی یک سرباز، همه در ستایش از اسرائیل و ابراز رضایت از هدفگیری فرماندهان نظامی سپاه. مضمون غالب این پیامها ساده، صریح و در عینحال بیپیرایه بوده است: «مرسی اسرائیل.»
یکی از پیامها از زنی بود که با صدایی تغییر داده شده و صورت پوشیده، از تهران چنین میگوید: «حتی زیر بمباران اسرائیل، تهدید واقعی برای من جمهوری اسلامی است، نه اسرائیل.» چنین عباراتی را شاید در چشم ناظران بیرونی بتوان در شمار اغراق یا شوریدگی شمرد، اما نویسندۀ گزارش لوپوئن تأکید میکند که این صداها نمایندۀ واقعیتی است که سالها در پس سکوت عمومی خفه مانده بود؛ مردمی که از فشار اقتصادی، سرکوب سیاسی، اعدامهای کور و حبسهای درازمدت به ستوه آمدهاند، و اکنون در اسرائیل - دشمن رسمی نظام اسلامی ایران- ردپای «دست نجاتبخش» میجویند.
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
در این گزارش، شمهای از حافظۀ جمعی ایرانیان نیز بازتاب یافته است. نوابی یادآوری میکند که جمهوری اسلامی، از نخستین روزهای پس از انقلاب ۱۳۵۷، نه تنها شهروندان خود را به بند کشیده، که با شعارهای «مرگ بر اسرائیل» و «محو کامل صهیونیسم» بهگونهای بیدلیل و بیتناسب، موجودیت کشور دیگری را آماج نفرت خود قرار داده است؛ شعاری که حالا دیگر حتی نزد اقشار مذهبی نیز پژواک پیشین خود را از دست داده است.
در پیامهای رسیده به نویسندۀ گزارش لوپوئن، نشانههایی از تحول در حافظۀ تاریخی ایرانیان نیز دیده میشود. یکی از مخاطبان، با ارجاع به رفتار کوروش کبیر و آزادسازی یهودیان بابل، میگوید: «اگر کوروش یهودیان را آزاد کرد، امروز یهودیان دارند ما را از بند ظالمان رهایی میدهند.» نمونهای از وارونگی روایت رسمی، که در آن «اسرائیل» از «دشمن» به «رهاییبخش» بدل شده است.
این تغییر نگرش البته منحصر به لایههای روشنفکری نیست. پیامهایی از افراد نظامی، به ویژه ارتشیان قدیمی پیش از انقلاب نیز در این میان دیده میشود که با وجود تمایل به سکوت، از درون خواهان فروپاشی نظم مستقرند. از زبان یکی از آنان میشنویم: «بدتر از بمباران، بقای این رژیم است.»
لوپوئن در گزارش خود خاطرنشان میکند که ناکارآمدی دستگاه رسمی در هنگام بمبارانها -اعم از نبود پناهگاه، قطع اینترنت، و عدم اطلاعرسانی - چنانکه یکی از مخاطبان نوابی گفته، به این میانجامد که «حتی اسرائیل بیش از رهبران ما نگران جان ماست.»
در ادامۀ گزارش از دید نویسنده، اسرائیل موفق شده است آن چه را که مردم در اعتراضات سالهای ۱۳۸۸، ۱۳۹۶، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ بدان دست نیافتند، در عرصۀ نظامی محقق کند: زدن «سر مار». در حملات هدفمند اخیر، بنا به گزارش منابع غربی، بیش از سی تن از فرماندهان عالیرتبۀ سپاه و نیروی قدس کشته شدند؛ حملاتی که نه با قطعنامه و هشتگ، بلکه با پهپاد و موشک صورت گرفته است.
در پایان، نویسنده به تحلیلی ژئوپولیتیک نیز دست میزند: با سقوط جمهوری اسلامی، نه تنها تروریسم نیابتی و برنامۀ هستهای ایران فرومیپاشد، بلکه فرصت بازگشت ایران به جایگاه طبیعیاش در منطقه و جهان فراهم میشود. یکی از مخاطبان ایرانی در پیامی نوشته: «با رفتن این رژیم، ایران و اسرائیل میتوانند صلح را به خاورمیانه بازگردانند.»
پیام گزارش لوپوئن -در پس ظاهر حیرتآورش- روشن است: بخشی از مردم ایران دیگر در اسرائیل نه دشمن، که نجاتدهنده میبینند و این شاید مهمترین نشانۀ فروریزی نرم بنای مشروعیت جمهوری اسلامی باشد.

علی طائب درگذشت

نرگس محمدی تهدید به «حذف فیزیکی» شد