نوشته: پُتکین آذرمهر - روزنامه تلگراف
ترجمه متن: خبرنامه گویا
مدتی است با نگاهی نگران شاهد تکرار تاریخ در گوشه‌ای دیگر از جهانم. هرچند فضای سیاسی بریتانیا هنوز فاصله زیادی با آشوب و خون‌ریزی تهرانِ ۱۳۵۷ دارد، اما همان اشتباه قدیمی دوباره در حال رخ دادن است: تصور ساده‌دلانه‌ی چپ‌گرایانی که فکر میکنند می‌توان با موج اسلام سیاسی همراه شد و آن را در مسیر آرمان‌های خود هدایت کرد.
در انقلاب ایران، روشنفکران چپ‌گرا و تحصیل‌کرده غربی دست در دست اسلام‌گرایان تندرو گذاشتند تا رژیم شاه را سرنگون کنند؛ اما خیلی زود قربانی همان هیولایی شدند که خودشان به قدرت رسانده بودند. آنان می‌پنداشتند حکومت روحانیون موقتی است؛ نوعی دولت انتقالی شبیه دولت کرنسکی در روسیه، که بعداً خودشان خواهند توانست جایگزینش شوند، درست مانند آنچه بلشویک‌ها کردند. اما واقعیت چیز دیگری بود. آنان ماهیت واقعی اسلام سیاسی را نفهمیدند، و روحانیون انقلابی، به محض آنکه دیگر نیازی به هم‌پیمانان سکولار خود نداشتند، همه را بلعیدند. نتیجه، دهه‌ها استبداد، عقب‌ماندگی و خفقان برای مردم ایران بود.
روز شنبه در «وایت‌چپل» لندن، انعکاس همان اشتباه تاریخی را می‌شد دید. پلیس متروپولیتن تجمع "حزب یوکیپ" را در این منطقه - که جمعیت مسلمان زیادی دارد - به دلایل «امنیتی» ممنوع کرد. حق اعتراض، که باید در یک جامعه آزاد مقدس باشد، نه به خاطر خشونت "یوکیپ"، بلکه به دلیل ترس از خشونت احتمالی ساکنان مسلمان شهر لغو شد.
فرمانده پلیس، نیک جان، گفت:
«تاور هملتز بیشترین جمعیت مسلمان را در سراسر بریتانیا دارد و احتمال وقوع ناآرامی در صورت برگزاری تجمع، واقعی و جدی است.»
در عوض، گروه‌هایی از جوانان نقاب‌دار به خیابان‌ها آمدند و با شعار «الله‌اکبر» اعلام کردند که برای دفاع از «جامعه خود» آماده‌اند.
Tower Hamlets, a message for the far-right 😯. Are these the people that were concerned about the UKIP protest & the reason the police cancelled it.... they dont look like a peaceful community to me pic.twitter.com/LcAAdyoQkS
-- 🤍𝕁𝕆🤍 (@jomickane) October 25, 2025
در میان آنان تعدادی فعال چپ نیز دیده می‌شدند که سعی داشتند از «همبستگی طبقاتی» سخن بگویند. یکی از آن‌ها با بلندگو فریاد زد: «داداش، لازم نیست درگیر بشیم، ما هم‌جبهه‌ایم!»
اما پاسخ از میان نقاب‌ها کوتاه و صریح بود: «نه، هم‌جبهه نیستیم»
The response to the threat of UKIP in Tower Hamlets should be a wakeup call to the kumbaya left radicals. But they refuse to wakeup from their denialist woke somnambulism. The dangerous underbelly of Islamist extremism is now more visible than ever. pic.twitter.com/z0IWr6llSC
-- Shahrar Ali (@ShahrarAli) October 26, 2025
همین جمله، کل مسئله را خلاصه می‌کند. چپ‌گرایان بریتانیایی خیال میکنند در اسلام سیاسی متحدانی دارند؛ گروه‌هایی «ستم‌دیده» که دشمن مشترکی به نام «راست افراطی» دارند. اما واقعیت این است که بسیاری از مسلمانان فعال در سیاست، جامعه‌ای را در ذهن دارند که در تضاد کامل با ارزش‌های مورد ادعای چپ است: آزادی بیان، برابری جنسیتی، سکولاریسم و حقوق اقلیت‌های جنسی.
***
این همان اشتباه مرگبار انقلاب ایران است که دوباره تکرار می‌شود.
و در کنار آن، نشانه‌ای دیگر از ۱۳۵۷: ضعف و بی‌کفایتی نخبگان سیاسی.
در آخرین سال حکومت شاه، رژیم برای جلب رضایت مخالفان، دست به خودتخریبی زد؛ طرفداران خود را زندانی و تندروها را آزاد کرد تا شاید آرامش برقرار شود. همین سازش‌کاری، به سقوطش انجامید. امروز نیز در بریتانیا، در ترس از اتهام «اسلام‌هراسی»، پلیس در اجرای قانون دچار دوگانگی شده است.
افرادی که پلاکارد «حماس گروه تروریستی است» در دست دارند، بازداشت می‌شوند؛ ستاره داوود تحریک‌آمیز تلقی می‌شود؛ اما کسانی که تهدید و نفرت‌پراکنی میکنند، با تساهل روبه‌رو می‌شوند. دولت نیز، از بیم از دست دادن آرای مسلمانان، چشم بر فعالیت شبکه‌های افراطی در مساجد، زندان‌ها و فضای مجازی می‌بندد - در حالی که شهروندان قانون‌مدار را «افراطی راست» می‌نامد.
این همان مسیر تهران ۱۳۵۷ است: نخبگان ضعیفی که نه شجاعت دفاع از ارزش‌های خود را دارند و نه درک درستی از دشمنی که روبه‌رویشان ایستاده.
چپ ایران با هزینه‌ای سنگین آموخت که هم‌خوابگی با اسلام سیاسی به دموکراسی ختم نمی‌شود، بلکه به تئوکراسی می‌انجامد.
چپ بریتانیا بهتر است از تاریخ درس بگیرد، نه آن را تکرار کند.
***
تشکیل پرونده قضایی برای فائزه هاشمی
