خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و هنر - موسيقي
سيد اسماعيل نواب صفا ـ ترانهسراي پيشكسوت ايران - در سن 81 سالگي درگذشت.
سيد عباس سجادي ـ مدير انجمن ترانهسرايان ايران ـ شب گذشته با تاييد اين خبر، به خبرنگار ايسنا توضيح داد كه اين هنرمند ساعت 11 صبح امروز (جمعه - نوزدهم فرودين مصادف با 28 ماه صفر) در منزلش درگذشت.
وي اضافه كرد: او هفتهي گذشته براثر سكتهي مغزي در بيمارستان بستري و پس از بهبود نسبي به منزل منتقل شده بود.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، استاد نواب صفا در 29 اسفند ماه سال 1303 هجري شمسي در خانهي سيد مرتضي نواب صفا ـ از نوابهاي اصيل اصفهان و خانوادههاي نزديك به خاندان صفويه ـ به دنيا آمد. او همكاري خود را از سال 1326 در زمينهي ترانهسرايي و نويسندگي با راديو آغاز كرد و در سال 1335 به عضويت شوراي نويسندگان راديو درآمد. اين پيشكسوت، برنامهي «كارواني از شعر و موسيقي» را كه بين سالهاي 1339 تا 1342 از راديو پخش ميشد را بنيان گذاشت كه اين برنامه، محبوبيت زيادي در ميان مردم پيدا كرد و با حضور شاعران، نوازندگان و خوانندگان سرشناسي اجرا ميشد.
او كه يكي از خوش ذوقترين و پركارترين تصنيفسرايان راديو محسوب ميشد ترانهي «آمد نو بهار» را در سال 1327 سرود و خوانندگان مطرحي چون بنان اشعار او را اجرا كردهاند.
فرهنگسراي هنر در شامگاه 28 مهر ماه 1383، در مراسمي از مقام اين استاد بهعنوان يكي از ديرپاترين هنرمندان عرصهي ترانهسرايي تجليل كرد. در اين مراسم كه از سوي انجمن ترانهسرايان ايران و با تلاش مركز آفرينشهاي ادبي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برگزار شده بود بسياري از علاقهمندان به موسيقي و شعر گردهم آمده بودند تا از استاد نواب صفا به خاطر شش دهه تلاش براي آفرينش آثار ماندگار تجليل كنند. استاد همايون خرم در اين مراسم حلقهي گلي بر گردن اين پيشكسوت انداخت و ساعد باقري لوح سپاسي را به ايشان تقديم كرد.
استاد نواب صفا نيز در حالي به سختي و با كمك ديگران حركت ميكرد در سخناني گفت:« از هفتاد گذشتهام و به هشتاد رسيدهام. اگر بخواهم حديث اين هشتاد سال را بگويم، خستهكننده هست و آموزنده نيست! ... براي اينكه اگر آموزنده بود، من ديگر دنبال شعر و شاعري نميرفتم. آن را وسط كار رها ميكردم و ميگفتم برو دنبال كارت، ولي حالا ميفهم كه بعد از هشتاد سال، اين همه دوست دارم؛ اين همه مردمي كه فرهيختهاند به اصطلاح، مردم فهميده، مردمي كه وقت خود را گذاشتهاند و آمدهاند تا با بنده ملاقات كنند.
من كتابخانهي كوچكي دارم و نميگويم كتابخانه، پشت كتابهايم مينويسم «كتابداري». روي جلد مينوشتم: كتابداري نواب صفا. يكي از دوستان پرسيد كه كتابداري يعني چه؟ گفتم: من كتاب را نگاه ميكنم. كساني كتابخانه دارند كه خيلي چيزهاي ديگر هم دارند. من با اين چند جلد كتابي كه دارم، بهتر است نامم كتابدار باشد. بدون هيچ تظاهري به شما ميگويم كه من رفتم و فردوسي را از اول تا آخر مطالعه كردم. من جرات فردوسي شدن را نداشتم؛ از من ساخته نبود. بنابراين تمام فردوسي و مولوي را خواندم. من اينها را كه ميگويم، ميخواهم در واقع از نعمت بازنشستگي صحبت كنم؛ نعمت خانهنشين شدن.
تمام آثار ادبي را بازخواني كردم. بعد چشمم افتاد به يك سفرنامهاي كه از داييام به من رسيده بود. نوشته بود سفرنامهي «فرهاد ميرزا». هرچه از همه كس دربارهي «فرهاد ميرزا» پرسيدم، ديدم كسي او را نميشناسد. ايشان نايب السلطنهي ايران بود. بعد از اولين سفر فرنگ ناصرالدين شاه، همين فرهاد ميرزا به نايب السلطنتي رسيده بود. از آنجا كه ديدم كسي او را نميشناسد، رفتم و سفرنامهاش را نوشتم. بعد، شرح حال او را هم نوشتم. من اين دو اثر را دادم و آنها را چاپ كردند.بعد از اين كار، خاطرات خود را به نام «قصه شمع» نوشتم و بعد از آن، ترانههاي خودم را چاپ كردم. آخرين آثار فرهاد ميرزا را نيز كار كردم. من اين كارها را در مدت 25 سال خانهنشيني انجام دادم. شرمندهام كه وقت شما را امشب گرفتم، شرمندهتر و از خداوند بزرگ ميخواهم كه ايران و ايراني برپا بماند.»
همايون خرم ـ نوازنده و آهنگساز ـ نيز پس از سخنان مرحوم صبا در مراسم تجليل از او گفته بود: « وجود نازنين آقاي نواب صفا، در ترانههاي جاويد، ميدرخشيد. الان كه پس از مدتها بيسعادتي در خدمت آقاي صفا هستم، بينهايت احساس خوشآيندي دارم و خاطرهها برايم تداعي ميشود؛ خاطرههاي مشترك در راديو ... آن وقتها كه ما وارد راديو شديم و كار موسيقي را شروع كرديم با اينكه از نظر سن و سال تفاوت خيلي زيادي با آقاي صفا داشتيم ولي بهعلت اينكه ايشان خيلي زود به راديو راه پيدا كرده بودند و ترانهسراي معروفي بودند يكي از اعضاي اصلي شوراي موسيقي محسوب ميشدند.
ذوق سرشار و كسب دانش ادبي سبب مطرح شدن آقاي نواب صفا شده بود. با اينكه در آن زمان ترانهسرايان مطرح ديگري بودند اما صفاي جناب اسماعيل صفا، چيز ديگري بود و ايشان افتخار دادهاند چندين شعر روي آهنگهاي ناچيز بنده گذاشتهاند. سالهاي 1341 تا 1344 بود كه خدمت ايشان نشسته بوديم. آقاي نواب به من گفتند: همايون جان دلم ميخواهد كه يكسري كار، غير از كارهايي كه تا بهحال انجام شده است انجام دهي. سپس ايدههاي جالبي مطرح كردند كه بسيار درخشان بودند و ميتوانست تحولي در زمينهي موسيقي و ترانهسرايي بهوجود آورد.
مراسم تشييع پيكر اسماعيل نواب صفا، ترانهسراي پيشكسوت، روز سهشنبهي هفتهي جاري انجام ميشود. پيكر اين مرحوم ساعت 8:30 صبح روز سهشنبه از بيمارستان ايرانمهر به تالار وحدت و از آنجا به قطعهي هنرمندان بهشت زهراي تهران تشييع ميشود.
همچنين مراسم ختمي روز جمعه از ساعت 16:30 تا 17:45 در مسجدالرضا (ع) واقع در خيابان خرمشهر (آپادانا) برقرار است.
عباس سجادي نيز از برگزاري برنامهي بزرگداشتي براي اسماعيل نواب صفا، در حوالي روز چهلم درگذشت او توسط انجمن ترانهسرايان ايران خبر داد.