 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
هر از گاهي بحران كاغذ، صنعت نشر ايران را به مرحله بحران نزديك مي‌كند، انگار كه سرنوشت نشر ايران به كاغذ گره خورده است و قبض و بسط‌هاي گاه به گاه كاغذ چنان تأثيرگذار است كه امكان هر نوع برنامه‌ريزي را از ناشران سلب مي‌كند.
به گزارش اقبال ساليانه بخشي از بودجه فرهنگي كشور به عنوان يارانه كاغذ در ازاي چاپ كتاب به ناشران اختصاص مي‌يابد، اما به دليل اينكه امكان كنترل و نظارت وجود ندارد، كاغذ به معضلي براي نشر تبديل شده است و برخي از ناشران به جاي استفاده از كاغذ يارانه‌اي براي چاپ كتاب به عرضه آن در بازار آزاد مي‌پردازند.
از سوي ديگر يارانه كاغذ نيز مثل هر نوع يارانه دولتي با رانت‌ها و آسيب‌هاي احتمالي روبه‌رو است و درواقع شرايطي پيش آورده است كه اگر چه بودجه‌اي به نام نشر ايران هزينه شده است، اما استفاده بخشي از آن به كساني مي‌رسد كه كار واقعي‌شان انتشار كتاب نيست.
به عبارت ديگر بخش زيادي از اين يارانه در محل واقعي خود (انتشار كتاب) هزينه نمي‌شود.
از سوي ديگر قبض و بسط‌هايي كه در فرايند توزيع كاغذ دولتي گاه به گاه ايجاد مي‌شود، امكان برنامه‌ريزي را از ناشران سلب و گاه باعث زيان‌هاي بسياري مي‌شود.
سال گذشته بحران كاغذ انتشار كتاب را تا مدت‌هاي زيادي با بحران مواجه ساخت و تأثير آن را بر كاهش كتاب‌هاي مناسب به خوبي مي‌شد، در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران ديد.
به گزارش اقبال 115 ناشر ايراني به همراه سه تعاوني و اتحاديه كه در ميان آنان برجسته‌ترين نام‌هاي نشر ايران، همچون آگاه، ثالث، جامي، خجسته، طرح نو، ققنوس، كاروان، كوير، مرواريد، مس، معين، نيلوفر، هرمس، آگه، افق، قطره، كارنامه، مركز و چشمه و... به چشم مي‌خورد.
به گزارش اقبال در اين نامه آمده است:
ما ناشران امضا كننده زير مصراً خواستار قطع يارانه كاغذ هستيم چون به گمان ما:
1-در راستاي حفظ منافع ملي و بالطبع صنفي و فردي است.
2-از ريخت و پاش كاغذ جلوگيري مي‌شود.
3-عملي ضد رانت است.
4-با ورود انواع كاغذ ناشر مي‌تواند كاغذ دلخواه و مناسب براي هر كتاب را انتخاب كند.
5-ناشران را از بوروكراسي كنوني در تخصيص كاغذ خلاص مي‌كند.
6-مانع از نوسان جريان كاغذ و واردشدن ضرر و زيان به ناشران مي‌شود-تجربه قطع كاغذ در سال گذشته و پرهزينه‌اي بود-و براين باوريم كه قطع يارانه كاغذ:
1-ميزان مصرف كاغذ، قيمت كتاب و آمارهاي اين حوزه را واقعي مي‌كند.
2-با ايجاد بستر مناسبي براي رقابت مشروع زمينه رشد ناشران واقعي را فراهم كرده و موجب شكوفايي نشر مي‌شود.
3-با افزايش اتكاي ناشران به خود، ضريب امنيت شغلي آنها را بالا مي‌برد.
4-مي تواند امكاني براي وصل بازار كتاب ايران به بازار جهاني كتاب ايجاد كند.
5-هر چند قيمت كاغذ در بازار آزاد مقداري از قيمت دولتي كنوني آن بيشتر مي‌شود ولي اين افزايش، تأثير خيلي زيادي بر قيمت كتاب نخواهد گذاشت.
اين نامه در ميان ناشران باسابقه با واكنش مثبت روبه‌رو شده است، هر چند برخي از آنان نگراني‌هايي نيز دارند.
آرش حجازي مدير نشر كاروان به اين نامه اعتقاد و اميد بسياري دارد. او به اقبال مي‌گويد: «بحث قطع يارانه كاغذ از مدت‌ها پيش مطرح است البته نظرات موافق و مخالف بسياري دارد. تعداد كثيري از ناشران جدي و حرفه‌اي به دنبال قطع يارانه‌هاي دولتي هستند تا واردات كاغذ به صورت آزاد انجام شود و به قيمت رقابتي به فروش برسد.»
او از منظر ديگري اين بحث را مورد توجه قرار مي‌دهد و مي‌گويد: «اگر دولت مي‌خواهد حمايت كند به جاي اينكه چيزي دهد چيزي را نگيرد مثل تمام كشورهاي جهان مانند معافيت مالياتي، عدم دريافت تغيير هزينه كاربري براي كتابفروشان از سوي شهرداري تهران.»
محمدعلي شعاعي معاون فرهنگي وزارت ارشاد بارها در مباحث مطرح شده عنوان كرده است كه ناشران و تعاوني‌هاي ناشر با توجه به حجم كم‌مصرف كاغذ به دنبال ورود كاغذ نيستند.
آرش حجازي هم درباره اين موضوع مي‌گويد: «ناشران قرار نيست كاغذ وارد كنند. آنها شغلشان چاپ كتاب است. خود كاغذفروشان با توجه به عرصه رقابتي كه پيش مي‌آيد اقدام به اين كار خواهند كرد.»
مسأله گران شدن كتاب يكي از نگراني‌هايي است كه بارها در اين زمينه مطرح شده است. مدير نشر كاروان بر اين باور است كه در حال حاضر تفاوت قيمت بين بازار آزاد و كاغذ دولتي 10-12 هزار تومان در هر بند است. در حالي كه اين قيمت كاذب است. پس از قطع شدن يارانه بازار كاغذ به تعادل و تنوع خواهد رسيد. مثل حالتي كه هم اكنون در زمينه كاغذ گلاسه كه از سوي ارشاد تأمين نمي‌شود، رخ مي‌دهد.
مسأله فساد مالي و رانت نكته‌اي است كه نگراني خيلي از ناشران در اين زمينه است كه معتقدند پس از حذف يارانه كاغذ اين فساد از بين خواهد رفت.
اما راهيابي به بازار جهاني مورد ديگري است كه در اين بيانيه عنوان شده است. مدير نشر كاروان در اين باره مي‌گويد: «سيستم سازوكار نشر در ايران متفاوت با هر جاي ديگر است. با توجه مسأله چاپ حداقل 4 كتاب در هر سال اين موضوع سبب پايين آمدن سطح كتاب‌ها مي‌شود. اين مسأله كاغذ به صورت غيرمستقيم بر بالابردن سطح كتاب‌ها كمك مي‌كند.»
حمايت از كارخانه‌هاي توليد كاغذ و توسعه و به روز شدن آنها از پيشنهادات اين ناشر پس از قطع يارانه كاغذ است.
اما صالح رامسري مدير نشر معين كه از امضاكنندگان اين بيانيه است، نگراني‌هايي نيز دارد. او به اقبال مي‌گويد: «ما بايد در نظر داشته باشيم كه با قطع سوبسيد جلوي سوءاستفاده‌ها گرفته مي‌شود. اما چه چيزي را جايگزين آن خواهيم كرد. بايد با تعمق ضعف‌ها و نقاط قوت اين مسأله را ارزيابي كنيم».
او به مافياي كتاب در بازار نشر اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «كتاب‌هاي پرفروش انتشارات معين را با همان آرم و آدرس منتشر مي‌كنند به طوري كه فقط من ناشر مي‌فهمم قلابي است. در حالي كه سودي كه از اين جهت دريافت مي‌كند فقط به خاطر عدم دريافت حق مؤلف خواهد بود. پس از نداشتن سوبسيد كاغذ ما با چه امنيتي مي‌توانيم كار نشر را ادامه دهيم.
بحث مافيايي چاپ كتاب‌هاي زيرزميني را نيز بايد در نظر داشت.» اما به هر حال مسأله قطع كاغذ از سوي اين ناشر با وجود نگراني‌هايش مورد توجه است.
اين نامه را ناشران زير امضا كرده اند:
انتشارات درسا-انتشارات دستان- انتشارات دنياي كتاب- انتشارات دوستان- انتشارات ديد- انتشارات راهي- انتشارات روزبهان- انتشارات روزنه كار- انتشارات روشن كتاب- انتشارات رهام- انتشارات رهنما- انتشارات زوار- انتشارات ستوده (تبريز)- انتشارات سنايي- انتشارات سهادانش- انتشارات سيماي دانش- انتشارات شباهنگ- انتشارات صنوبر- انتشارات طرح نو- انتشارات عطار- انتشارات فرهنگ سبز- انتشارات قصيده سرا- انتشارات ققنوس- انتشارات كاروان- انتشارات كتاب نيكا- انتشارات كوير- انتشارات گفتمان خلاق- انتشارات گلشن راز- انتشارات گنج دانش- انتشارات مدرس- انتشارات مرواريد- انتشارات مژگان- انتشارات مس- انتشارات معين- انتشارات مولوي- انتشارات مولي- انتشارات مهرا- انتشارات ناقوس- انتشارات ناهيد- انتشارات نسل نوانديش- انتشارات نسيم دانش- انتشارات نشاط- انتشارات نغمه- انتشارات نغمه زندگي- انتشارات نقش و نگار- انتشارات نگار- انتشارات نگاه- انتشارات نواي دانش- انتشارات نويد شيراز- انتشارات نيلا- انتشارات نيلوفر- انتشارات هرمس- انتشارات هيرمند- انتشارات يادواره كتاب-چاپ و نشر آرويج-چاپ و نشر نظر-خانه فرهنگ گويا-خانه نشر هزاره-شركت سهامي چاپخش-شركت سهامي چهر-كتابخانه دانش-مؤسسه انتشارات اميركبير- مؤسسه انتشاراتي پروهان- مؤسسه انتشارات حسام- مؤسسه پخش كتاب خرسند- مؤسسه جغرافيايي گيتاشناسي- مؤسسه خدمات فرهنگي رسا- مؤسسه خدمات فرهنگي فدك- مؤسسه فرهنگي انديشه رفيع- مؤسسه فرهنگي فاطمي- مؤسسه فرهنگي ماهور- مؤسسه فرهنگي هنري نوروز هنر-نشر آبي- نشر آتيه دانش- نشر آذربايجان- نشر آسيم- نشر آفاق هنر- نشر آگه- نشر آويژه- نشر اتحاد- نشر اشاره- نشر افق- نشر افكار- نشر البرز- نشر بشارت- نشر پيكان- نشر تبلور- نشر جوان- نشر چشمه-نشر خاتون-نشر دايره-نشر ديدار-نشر ديگر-نشر روان-نشر سالي-نشر شبرنگ-نشر طيب-نشر علوم دانشگاهي-نشر قصه-نشر قطره-نشر كارنامه-نشر كتاب دانشگاهي-نشر گندمان-نشر مثلث-نشر مركز-نشر موج-نشر مه-نشر نخستين-نشر نگيما-نشر ني-نشر و پخش كتب پزشكي سالمي و جامعه نگر-نشر و پژوهش شيرازه-نشر ورجاوند-نشر ويدا-نشر هستان-نشر هيراد-نگارخانه منوچهري-اتحاديه ناشران و كتابفروشان آذربايجان شرقي-شركت تعاوني ناشران و كتابفروشان تهران-شركت تعاوني ناشران و كتابفروشان آذربايجان شرقي-انتشارات آتنا-انتشارات آذران-انتشارات آذين-انتشارات آرون-انتشارات آزادمهر-انتشارات آشيان-انتشارات آگاه-انتشارات آموزه-انتشارات آنا-انتشارات آهنگ ديگر-انتشارات آيدين-انتشارات آييژ-انتشارات ابتكار نو-انتشارات ادبستان-انتشارات ارجمند-انتشارات ارديبهشت-انتشارات ارمغان-انتشارات اسرار دانش-انتشارات اميد انقلاب-انتشارات اميد فردا-انتشارات بابازاده-انتشارات بشري-انتشارات بعثت-انتشارات بهار-انتشارات بهنام-انتشارات بهينه-انتشارات پارسيان دانش-انتشارات پايگان-انتشارات پروانه دانش-انتشارات پژوهشكده تعليم و تربيت-انتشارات ترمه-انتشارات تيمورزاده-انتشارات ثالث-انتشارات جامي-انتشارات جعفري-انتشارات جهان نو-انتشارات چراغ دانش-انتشارات حرير-انتشارات حق شناس-انتشارات خانه فرهنگ-انتشارات خانيران-انتشارات خجسته-انتشارات دادار-انتشارات دارينوش-انتشارات دانش و فن
