آلودگي هوا قاتل تزئينات معماري، ميراث خبر

آلودگي هوا مشکل تازه اي نيست. فرسايش و تغيير ساختار آثار به دليل تغييرات زيست محيطي و آلودگي هاي شهر نشيني، در صد سال اخير روز به روز بيشتر مي شود.

تهران_ ميراث خبر
گروه هنر: بيشترين صدمه آلودگي هوا به تزئينات معماري بناهاي تاريخي فرهنگي که در مجاورت هواي آزاد قرار دارند وارد مي شود.
آلودگي هوا مشکل تازه اي نيست. به گفته کارشناسان مرمت، بيشتر کشور هاي دنيا براي حفاظت از آثار تاريخي خود با آلودگي هوا و تاثير مخرب آن بر آثار تاريخي فرهنگي دست به گريبانند.
تحقيقات نشان مي دهد در صد ميزان آسيب ديدگي آثار در صد سال اخير رشد بسيار زيادي داشته است. از عکس ها و آمار و اطلاعات مربوط به صد سال پيش، به راحتي مي توان دريافت فرسايش و تغيير ساختار آثار به دليل تغييرات زيست محيطي و آلودگي هاي شهر نشيني، روز به روز بيشتر مي شود.
مجيد قاضيان کارشناس حفاظت و مرمت در اين باره به ميراث خبر مي گويد: «بيشترين آسيب از طريق آلودگي هوا وارد مي شود. آلودگي هوا تاثيرات مختلفي دارد که بر اساس مکانيزم هاي متفاوتي بر محيط تاثير مي گذارند. آلاينده هاي گازي، ذرات ريز معلق در هوا و ته نشين شدن آلودگي روي آثار، سه آسيب جدي آلودگي هوا هستند.»
آلاينده هاي گازي ممکن است تاثير مستقيم بر اشياء نداشته باشند اما در طول زمان استحکام آثار و بنا را تحت تاثير قرار مي دهند. يکي از مخرب ترين گاز ها سولفور روي است که بر روي ترکيبات فلزي قرار مي گيرد.
ذرات معلق در هوا با نفوذ در آثار، داخل شکاف ها و ترک هاي ريز قرار مي گيرند و با رطوبت و عوامل ديگر جوي فعاليت هاي شيميايي انجام مي دهند. فشار مکانيکي اين ذرات نيز از سوي ديگر موجب تخريب آثار مي شود. ته نشست آلودگي ها بر آثار و تزئينات وابسته به معماري نيز در برآمدگي و فرورفتگي ها مي نشيند و آنها را به مرور زمان تغيير مي دهد. البته اين آسيب از دو مورد قبل ضعيف تر است.

آلودگي هاي هوا در دراز مدت با رطوبت و باران ترکيب و به باران هاي اسيدي تبديل مي شود. اين باران ها بيشترين خسارت را به آثار وارد مي کند و بر ترکيبات آنها تاثير مي گذارد.
قاضيان با اشاره به اينکه راه حل فراگيري براي جلوگيري از تاثيرات مخرب آلودگي بر آثار وجود ندارد توضيح مي دهد: «اين اتفاق ابعاد وسيعي دارد و به يک يا دو شيء، چند موزه و چند بناي تاريخي ختم نمي شود که بتوان آن را به راحتي کنترل کرد. در کشور هاي ديگر هم دولت و هم متوليان حفظ ميراث فرهنگي، همقدم با هم براي کاهش آلودگي تلاش مي كنند و به نتيجه مي رسند. در ايران ما به تنهايي کاري نمي توانيم بکنيم. تنها اقدام ما اين است که بر روي آثاري که در مجاورت آلودگي قرار دارند و تزئينات آنها، پوشش محافظي قرار دهيم اما اين با توجه به تعداد آثار و پراکندگي آنها امکان پذير و منطقي نيست. حتي تعبيه محفظه هاي مناسب براي آثار داخل موزه ها هم هزينه زيادي دارد که سازمان قادر به تهيه و پرداخت آن نيست. متوليان امر بايد فکري به حال اين شرايط کنند، در غير اين صورت تا چند سال ديگر بسياري از آثار را از دست مي دهيم.»