 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
در آستانهء يكصدمين سالگرد انقلاب مشروطه، مقبرهء دو روزنامه‌نگار مشروطه‌خواه ميرزا جهانگيرخان صوراسرافيل و حاج ميرزا نصرالله بهشتي ملقب به ملك‌المتكلمين در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيد.
مقبرهء اين دو روزنامه‌نگار مشروطه‌خواه به خاطر توسعهء فضاي بيمارستان لقمان حكيم در خيابان كمالي تهران در معرض خطر قرار گرفته است و مسوولان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران براي حفظ اين مقبرهء ارزشمند، اين اثر تاريخي را در يك اقدام اضطراري در فهرست ميراث ملي كشور قرار دادند.
«قدير افروند» معاون حفظ و احياي آثار تاريخي استان تهران دربارهء ثبت اين مقبره مي‌گويد: «با بررسي پروندهء مقبرهء اين دو روزنامه‌نگار مشروطه‌خواه در جلسهء اخير شوراي فني و ثبت استان تهران، ثبت اين مجموعه در فهرست آثار ملي كشور مورد تاييد قرار گرفت.»
ملك‌المتكلمين و همراهان او (كه ميرزا جهانگيرخان صوراسرافيل نيز در بين آنان بود) پس از آن‌كه از پارك امين‌الدوله (كه آن زمان متصل به باغ مجلس بود) گريخت، به خاطر ضعف در بينايي به چنگ سربازان محمدعلي‌شاه افتاد و در نهايت _24 جمادي‌الاول 1326 قمري در باغ‌شاه با طناب خفه شد. شايد بسياري از مردم ايران ندانند كه پيكرهاي ملك‌المتكلمين و صوراسرافيل در آن روز در گوشه‌اي از باغ شاه دفن شد و هم اكنون در بن‌بستي از خيابان مخصوص تهران قرار دارد و به خاطر طرح توسعهء بيمارستان در معرض تخريب قرار گرفته است.
طبق قوانين ميراث فرهنگي و گردشگري كشور با ثبت اين مجموعهء تاريخي در فهرست آثار ملي كشور، سازمان ميراث فرهنگي و ساير نهادهاي مسوول موظف به حفاظت و مشاركت در امر فرصت و احياي اين مقبره به عنوان يكي از آرامگاه‌هاي ارزشمند مفاخر ايران هستند.
«علي كارآموز» معاون فني دانشگاه شهيد بهشتي دربارهء سرانجام توسعهء بيمارستان مي‌گويد: «پس از بررسي‌هايي كه توسط كارشناسان دانشگاه صورت گرفته است; اين مقبره در ميان فضايي كه براي توسعهء بيمارستان‌در نظر گرفته شده قرار مي‌گيرد و ساختمان اورژانس در نزديكي اين قبرها بنا مي‌شود.»
او پس از اطلاع دربارهء اين‌كه اين مقبره به ثبت ملي رسيده است، مي‌گويد: «براي حفاظت از اين مقبره، دور آن را ديوار مي‌كشيم و دسترسي به آن را از طريق يك كوچه ميسر مي‌كنيم.»
رعايت حريم آثار تاريخي به ثبت رسيده در دو سطح ضروري است. حريم سطح اول به فضايي كه اطراف بناي تاريخي قرار دارد مربوط مي‌شود و حريم سطح دوم كه به منظر و چشم‌انداز اطراف اين فضا مربوط است.
بيمارستان موظف است، براي حفظ حريم اين مقبرهء تاريخي تدابيري را بينديشد و در طرح توسعهء بيمارستان تغييراتي را ايجاد كند.
«محمد توكل» دبير كميسيون ملي يونسكو در ايران نيز دربارهء مقبرهء اين دو روزنامه‌نگار مشروطه‌خواه مي‌گويد: «حفظ آثار و فرهنگ دوران مشروطه براي تاريخ و تمدن ايران از اهميت بسياري برخوردار است. مسوولان بيمارستان براي پيگيري طرح توسعهء بيمارستان و تحت‌الشعاع قرار دادن مقبرهء اين مشروطه‌خواهان بايد دلايل قانع‌كننده‌اي را ارايه كنند.»
توكل سازمان جهاني يونسكو را تنها متولي آثار ثبت شده در فهرست ميراث جهاني دانست و حمايت از اين مقبره و مقابله با اقدام بيمارستان را خارج از حوزهء عملياتي كميسيون ملي يونسكو عنوان كرد.
كارآموز، دربارهء حريم اين مقبره تاريخي مي‌گويد: «سعي مي‌كنيم ساختمان اورژانس را به گونه‌اي بسازيم كه در حريم اين مقبره قرار نگيرد و اقداماتي را براي بازديد آسان علاقه‌مندان اين فضا ايجاد كنيم.»
به نظر مي‌رسد با مكان‌يابي فضاي جديدي براي انتقال بيمارستان مي‌توان هم بيمارستان را به فضاي مطلوب‌تري تبديل كرد و هم از تخريب و تهديد مقبرهء تاريخي مشروطه‌خواهان و بافت قديم اطراف بيمارستان را محافظت كرد.
