گزارش بی بی سی از موفقيت رضا عابدينی در دريافت جايزه پرنس کلاوس

جايزه پرنس کلاوس به رضا عابدينی تعلق گرفت
پوريا ماهرويان

رضا عابدينی طراح گرافيک و استاد دانشگاه تهران جايزه اصلی بنياد پرنس کلاوس را در سال ۲۰۰۶ دريافت کرد.

اين طراح گرافيک ۳۹ ساله ايرانی برای طرح هايش که تلفيقی از عناصر سنتی و اشکال مدرن است و خط فارسی و خوشنويسی يکی از عناصر اصلی آثار است، شهرت دارد.

جايزه فرهنگی بنياد پرنس کلاوس، شاهزاده هلند، هر سال به منظور توسعه فرهنگ به هنرمندان، متفکران و بنيادهای فرهنگی اعطا می شود.

جايزه اصلی اين بنياد که مبلغ آن ۱۰۰ هزار يورو است روز چهارشنبه ۱۳ دسامبر در آمستردام به رضا عابدينی اهدا خواهد شد.

بنا بر بيانيه ای که از سوی بنياد پرنس کلاوس منتشر شده، اين جايزه به دليل خلاقيت فردی ويژه رضا عابدينی در طراحی گرافيک و مهارت خاصش در تطبيق دانش و پيشرفتهای ميراث هنری ايران به وی اعطاء می شود.

در ادامه اين بيانيه آمده که جايزه پرنس کلاوس تنوع فرهنگ ايرانی - قديمی و معاصر- را ارج می نهد. اين جايزه تاثير طراحی گرافيک را به عنوان يک رسانه جهانی قدرتمند در ارتباطات بر می شمارد و نقش طراحی گرافيک را در کشور متبوع برنده اين جايزه (ايران) و سراسر جهان مطرح می سازد.

رضا عابدينی در گفتگو با بی بی سی گفت که سال گذشته همراه با هانس وولبرز، هنرمند هلندی کتابی با عنوان "چهره جديد فرهنگ ايران" که برگزيده ای از آثار طراحان گرافيک و عکاسان نسل جوان ايران است، در هلند به چاپ رسانده است.

آقای عابدينی اين کتاب و نمايشگاهی متعاقب آن را در واقع جرقه شناخته شدن آثار و فعاليتهای هنری اش در محافل هنری هلند می داند که نهايتا منجر به کانديد شدنش از سوی بنياد فرهنگی پرنس کلاوس شده است.

او خود وجه بارز کارش را استفاده از تايپ يا حروف خط فارسی می داند و می گويد که از ابتدای فعاليت هنری اش هميشه تلاش کرده که به گرافيکی با هويت ايرانی دست پيدا کند.

رضا عابدينی واحدی با عنوان " تايپ فارسی و تصوير" در دانشگاه تدريس می کند که در واقع خود پايه گذار آن بوده و نقش بسزايی در شکل گرفتن طراحی گرافيک امروزی ايران داشته است که به عنصر تايپ فارسی اهميت خاصی می دهد.

جايزه پرنس کلاوس که برای نخستين بار در سال ۱۹۹۷ اعطاء شد، هر دوره بر موضوع مشخصی تمرکز می کند و از ميان دست اندرکاران و فعالان آن رشته که اهل کشورهای آفريقايی، آسيايی، آمريکای لاتين و منطقه کارائيب هستند، کسانی را برمی گزيند.

امسال در دهمين سال تاسيس اين جايزه، موضوع خاصی در نظر گرفته نشده بود و برندگان از ميان فعالان در زمينه های مختلف فرهنگی - هنری از جمله هنرهای تجسمی، ادبيات و تئاتر برگزيده شدند.

علاوه رضا عابدينی به عنوان برنده جايزه اصلی، هفت هنرمند ديگر و سه بنياد هنری از کشورهايی چون افغانستان، پاکستان، مالی و لبنان به جوايز جانبی " جايزه پرنس کلوس" دست يافته اند.

اين بار چهارم است که جايزه پرنس کلاوس به فرهنگ و هنر ايران اعطاء می شود. در سال ۱۹۹۸ رخشان بنی اعتماد کارگردان سينمای ايران بخاطر نگاه ويژه اش به زنان در آثار سينمايی اش اين جايزه را بدست آورده بود.

اين جايزه همچنين در سال ۲۰۰۱ به بنياد "جهان کتاب" بخاطر نگاهی انتقادی به فرهنگ و ادبيات ايرانی اعطا شده بود.

سال گذشته نيز ابراهيم نبوی، طنز پرداز ايرانی نيز از سوی بنياد پرنس کلاوس به جايزه ای دست يافت.

آقای نبوی که اکنون مقيم بلژيک است، در سالهای فعاليتش در ايران همکاری مستمری با رضا عابدينی داشته است. رضا عابدينی علاوه بر طراحی بيش از ۴۰ کتاب از ۵۰ کتاب چاپ شده ابراهيم نبوی، کتاب مشترکی نيز با عنوان " قصه کوتوله ها و درازها" با نبوی منتشر کرده است.

ابراهيم نبوی در گفتگويی با بی بی سی اين کتاب مصور را که طرح هايش از آن رضا عابدينی و متنش نوشته خود اوست، يکی از عوامل شناخته شدن کار عابدينی از سوی بنياد پرنس کلاوس می داند.

آقای نبوی گفت: زمانی که تعدادی از آثارش را به دفتر بنياد پرنس کلاوس فرستاده، کتاب " قصه کوتوله و درازها" نيز در ميان آنها بود که جلب توجه دست اندر کاران را کرده است . هرچند قطعا برای شناخت بيشتر سبک کار و آثار رضا عابدينی تحقيقات بيشتری صورت گرفته است.

او، رضا عابدينی را صاحب سبک ترين گرافيست فعال ايرانی می داند که پس از مرتضی مميز سبکی را بوجود آورده که در تاريخ گرافيک ايران منحصر به فرد است.

به گفته وی استفاده از خطاطی و خط فارسی در طرح های گرافيکی، ناخود آگاه آثار رضا عابدينی را تداعی می کند که بسياری از طراحان نوپای گرافيک ايرانی دنباله روی اين سبک بوده اند.

جايزه اصلی سال گذشته به جاناتان شاپيرو (با نام مستعار زاپيرو)، کاريکاتوريست اهل آفريقای جنوبی تعلق گرفته بود و سال ۲۰۰۴ جايزه نيز اين به محمود درويش شاعر فلسطينی اهدا شد.

شناسنامه

رضا عابدينی در سال ۱۳۴۶ در تهران به دنيا آمد و پس از اينکه پايان بردن تحصيلات متوسطه اش را در هنرستان گرافيک تهران؛ وارد دانشکده هنرهای زيبای دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۷۱ با مدرک ليسانس در رشته نقاشی از اين دانشگاه فارغ التحصيل شد.

وی فعاليت حرفه ای اش را در زمينه طراحی گرافيک از سال ۱۳۶۸ آغاز کرد و در سال ۱۳۷۲ کارگاه طراحی "رضا عابدينی" را بنياد گذاشت.

جايزه پرنس کلاوس درپی جوايز متعددی است که وی در سالهای اخير درطافت کرده از مهمترين آن ها می توان به جايزه دوم فرهنگی بی ينال ورشو و جايزه طراحی کتاب برای کتاب " قصه کوتوله ها و درازها" در بی ينال برنو (جمهوری چک) اشاره کرد.

در کنار طراحی جلد کتاب، طراحی پوستر از مهمترين فعاليتهای هنری رضا عابدينی است که بارها برای آنها به جوايزی دست يافته است از جمله چند سيمرغ بلورين برای بهترين پوستر در جشنوراه فيلم فجر تهران.