 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
تهران ، خبرگزاری سینا - سمیه نصرتی ، امیر رضا پرحلم
دریک هوای سرد پاییزی،" مسعود ده نمکی " میهمان "سینا " می شود. شاید بسیاری از خبرنگاران جوان این خبرگزاری برای نخستین بار بود که او را می دیدند و هرکدام درباره اش نوع متفاوتی نظر داشتند.
ده نمکی با حضور در خبرگزاری سینا درباره فقر و فحشا صحبت می کند.او همچنین از ناسزاهایی که از خودی و غیرخودی شنیده سخن می گوید و درعین حال بی توجهی بعضی از مسئولان کشور نسبت به بحرانهای جامعه را مورد انتقاد شدید قرار می دهد .
عضو اسبق انصار حزب الله می گوید مکانیزم فحشا در جامعه ایران مدرنیزه شده است و امروزه موبایل در حکم خانه تیمی های فحشا عمل می کند.
وی با اصطلاح قاچاق دختران در ایران مخالف است چون گرایش به این پدیده را در ایران بر خلاف سایر نقاط دنیا آگاهانه می داند.
گاهی آرام و گاهی پر التهاب است.در ابتدا ، توقیف شلمچه را جزو نعمتهای مبارزات خود می داند و می گوید:" کار من در شلمچه و فیلم فقر و فحشا در جامعه عکس العمل داشته و این یعنی اینکه من به هدف زده ام"
گفتگوی سینا با مسعود ده نمکی در پی می آید:
س - ظاهرا دغدغه اصلی شما مساله فساد و فحشا در جامعه است اما به نظر می رسد مسئولان در این خصوص کمتر سخن به میان می آورند. نظر شما چیست ؟
ج - یکی از دلایل آن این است که فحشا کمتر جدی گرفته می شود و فکر نمی کنند که فحشا به عنوان اپیدمی در جامعه ما در حال شیوع است و آن را به عنوان یک معضل مهم قلمداد نمی کنند.هنوز عده ای فکر می کنند مشکل در حد بدحجابی، روابط دختر و پسر ،حرف زدن و رفتن به پارک است.اما به نظر می رسد روزی مسئولان مجبور شوند در این زمینه فکری اساسی کنند.
س - شما در فیلم فقر و فحشا به پدیده زنان خیابانی اشاره کردید اما هیچ گونه راه حلی برای این معضل ارایه نکردید و در خصوص علل و ریشه به وجود آمدن این پدیده اشاره ای نداشته اید نظرتان در این باره چیست؟
بحث من در فیلم تنها زنان خیابانی نبوده است . من اسم زنان خیابانی را در مقوله فحشا نمی پسندم چون مکانیزم فحشا درجامعه ما مدرنیته شده است اگر درجامعه ما قبلا بدین صورت بود که خانه های تیمی وجود داشت وخانم رئیس ها گرداننده آنها بودند و تلفن رد و بدل می کردند و عوامل را مکان و سرویس می دانند، امروز می گویند ایران سرای من است ، یعنی موبایل به عنوان یک خانه تیمی عمل می کند، افراد با یک گوشی تلفن حتی با یک ظاهر محفوظ می توانند این کار را انجام دهند بدون اینکه در تیررس نگاه انتظامی و قضایی باشند و همانطور در زمینه قاچاق دختران آنگونه که بحث آن مطرح می شود قبول ندارم.
س- اطلاعات و آمار می گویند سومین قاچاق پردرآمد دنیا قاچاق دختران است چطور آن را قبول ندارید؟
ج- قاچاق دختران را در ایران قبول ندارم . درایران چیزی به نام قاچاق دختران به طوریکه در دنیا مرسوم است وجود ندارد، بلکه این امر در ایران به صورتی داوطلبانه و آگاهانه است که سمبل های شناخته شده ای دارند.در کشورهای مختلف دبی و ترکیه دختران و زنان را در صندوق عقب ماشین پنهان می کنند و آنها را ترانزیت می کنند.در ایران درصد بسیار کمی از قاچاق را این موارد تشکیل می دهد.حضور دختران در غرب آگاهانه است بازار سوریه، در خصوص قاچاق دختران وضع مشخصی دارد . در این کشورها خیابان های مخصوص این کار مشخص است از طرف دیگر زنجیره فقر به صورتی است که اگر ایرانی برای تن فروشی نزد مردان عرب می رود، زن آذربایجانی و نخجوانی نیز پیش مردان ایرانی می اید، یعنی فقر نسبی است .
مساله دیگر این است. که اگر اسم امسال به تعبیر رهبر انقلاب پاسخگویی است یعنی باید پرسش مطرح باشد و پرسشی مطرح باشد که که بدان پاسخ داده شود برخلاف ادعای سخنگوی دولت (رمضان زاده) مبنی براینکه این فیلم را که میسازید چرا راهکار ارایه نمی دهید؟
من پاسخ می دهم این یک توقع بی جاست که شما از کسی سوال می پرسد بخواهید جوابش را هم بداند. من تنها طرح مساله کردم نباید توقع داشت هر کس که سوالی پرسیده جواب آن را هم بداند این اشتباه است این را تعالیم دینی ماهم می گوید که از استاد خود برای امتحان کردن چیزی نپرسید با برای ضایع کردن ، چیزی از کسی نپرسید این کار غیر اخلاقی است . فحشا راه حل دارد و مسوولان اگر اراده کنند می توانند در این مسیر گام بردارند به همین دلیل طرح سوال کردم و در فیلم مقوله دوزخ پایتخت به ریشه بسیاری از مسایل فحشا می پردازد یعنی ما بین سنت ومدرنیته بالانس می زنیم
از طرفی به جمهوری و از سوی دیگر به اسلامی بودن معتقدید و چون نمی توانند جمهوری اسلامی را به طور کامل تعریف کنید کسانی که مدعی جمهوریت هستند، می گویند اسلامیت منافی ان است و کسانی که مدعی اسلام هستند تصور بر آن دارند که جمهوری منافی ان است در صورتیکه این اسلام ظرفیت لازم را برای یک جامعه مردم سالار فراهم کرده است. باید دانست که نباید به آسیب های اجتماعی از دید جناحی وحزبی نگریست . در فیلم از هیچ جریانی اسم برده نشده است چون ما چپ و راست را در چارچوب نظام ارزیابی می کنیم .جناح چپ و راست همیشه در کنار هم قرار گرفته اند.
س- منظور شما از نظام چیست؟
ج- عملکرد یک شخص خاص را نباید به پای نظام گذاشت. من جبهه رفته حزب الهی وقتی فیلم درست کردم،دغدغه نظام را داشتم اما این فیلم توسط دولت توقیف می شود و من حتی سلیقه این دولت را هم نمی دانم .ممکن است دستگاهی با من یک برخورد کند دستگاه دیگر نوعی دیگر . نائب رئیس شورای شهر تهران که مداح و یک شخص فرهنگی است مرا به سیاه نمایی و عقده ثروت و قدرت و شهرت متهم می کند.درحالیکه دعوای گروه های سیاسی را نباید به حساب نظام نوشت.من در جوابیه نائب رئیس شورای شهر نوشتم که من شما را به حساب نظام نمی گذارم ،شما سلیقه تان این است. می توانید آن را مطلوب بدانید یا ندانید همانطورکه شریعتمداری نشریه ای دارد و موافق و مخالف دارد .
من زمانیکه فیلم را می ساختم روزنامه شرق تحلیلی تحت این مضمون نوشت که یک مرد معتاد را در مقابل دوربین آورده واز او فیلم ساخته بودند.در جواب این روزنامه می گویم کدام شاعر ونویسنده شما هست که معتادنباشد شما وقتی نام از شاملو می برید اعتیاد آن راهم ذکر می کنید و یا مسعود بهنود که از او بسته مواد مخدر می گیرند را به عنوان معتاد نام می برید؟به قول آقای زم کدام هنرمند را پیدا می کنیدکه سیگار نکشد؟
س - همه چیز را نباید مطلق بیان کنید؟شما نباید از تمام هنرمندان به عنوان معتاد یاد کنید.
ج - شاید کسانی باشند که به صورت آماتور معتاد باشند وگرنه کسی پیدا نمی شود درسطح حرفه ای هنرمند باشد و معتاد نباشد!در عرصه سینما و ادبیات هنرمندی را پیدا کنید که معتاد نباشد ؟این گونه آسیب های اجتماعی فراوان است در بسیاری از روزنامه های هر روز شاهدیم که فلان هنرمند را با فلانی می گیرند.
س -آیا مسئولان نیز در اشاعه فحشا مقصر بوده اند؟
ج:آیا در نظام سیاسی ممکن است تخلف صورت گیرد ؟ من می گویم بله، نظام یعنی قدرت . ما اگر به جای هاشمی و خاتمی بودیم آیا می توانستیم در برابر اقتضائات، قدرت را حفظ کنم؟ آیا من هم تن به رانت خواری و پارتی بازی می دهم؟ ما باید این میدان نقد را باز بگذاریم .یعنی همان امر به معروف ونهی از منکر. در نظام سیاسی اسلام اگر با کسی بیعت کردید وبه او رای دادید باید اورا نگهبانی و پاسداری کنید . ابوذر وار باید حرکت کرد و اگر کسی کاخ ساخت باید در مقابل او ایستاد . جای مکانیزم اسلامی درجامعه خالیست .اگر دولت ملت ومجلس مطابق میلمان نبود، باید سکوت کنیم.در دولت هاشمی که دولت کریمه نام گرفت شهید آوینی قدرت نقد نداشت، اما او توسعه و مبانی غرب می نویسد، و وقتی شهید می شود سید شهیدان اهل قلم نام می گیرد.
قانون اساسی و دین اسلام ظرفیت ها و قابلیت های لازم را برای نقد دارند، مسئولان هم ظرفیت های آسیب پذیری را دارند هیچ کس مصون از نقد نیست.
ماکیاولی درکتاب شهریار خود می گوید شما باید یا در اردوگاه شیران یا روباهان قرار داشته باشید تا اگر روباهان تو را تهدید کردند شیران از تو حمایت کنند اگر قدرت شیران تو را تهدید کرد ،مکر روباهان تو را نجات دهد.
س-برخی از کارشناسان مسایل اجتماعی، گفتگو را در حل مسایل اجتماعی موثر می دانند ،شما کدام گفتمان را در حل مشکلی چون فحشا موثر می دانید؟
ج- من گفتگو را تزریق اطلاعات صحیح می نامم .یعنی مشاور ه گرفتن صحیح. زمانی که مسئولان ما خیلی از آمارها و اطلاعات را در بولتن روزانه می بینند و در می یابند که چقدر دختر و پسر فراری داریم و چه میزانی زن خیابانی داریم و چه تعداد فرزند نامشروع داریم ،یک ماژیک زرد روی آن می کشند و روی آن می نویسند اقدام لازم صورت گیرد. یک زمان نهیب و هشدار در زمینه ای داده می شود، یعنی به یک نظر کارشناسی به مسئولان گفته می شود این آسیب به صورت تهدید درآمده است
ما باید به سمتی حرکت کنیم که به مسئولان نهیب زده شود. من در این فیلم، بحران عدالت و بحران اخلاق را به عنوان یک نهیب در نظر گرفتم تا به یک ارتباط مستقیم تبدیل شود. من تلاش کردم مسئولان رابه میز گفتگو در زمینه فحشا بکشانم .شاید انها فرصت گفتگو نداشته باشند، مثلا یکی از مسئولان می گفت آنقدر کار می کنم که فرصت مطالعه ندرام. این حرف بدی است، خیلی از مسئولان فرصت رسیدگی به امورات خانوادگی خود را ندارند، به عنوان نمونه محسن رضایی اعتراف می کند:" فرزندم از من انتقام گرفت ."
حضرت علی (ع) از خواب خود تنها برای کار می زند و از عبادت وخانواده نمی گذشت مسئولان الگوهای غلط مدیریت درجامعه را اجرا می کنند ، در حالی که مسوولان باید بدنبال احیای سینمای عدالت محور باشند. هنر عدالت محور می تواند تاثیرگذار باشد
من هزاران ایمیل و نامه دریافت کرده ام ، سلایق سیاسی بعضی ها هم با من یکی نیست اما اشک به پای این فیلم ریخته اند . این انسانها حس غیرت شان برانگیخته شده ، وقتی این فیلم ، این قدر تأثیر گذار بوده، باید برای مطالبه این عدالت افراد دست به کار شوند . سینمای ما نباید تنها به عشق های مثلثی و روابط دختر و پسر بپردازد. باید سینما به سمت مطالبات واقعی جامعه سوق پیدا کند.
س - برخورد انتظامی با پدیده فحشا را چگونه ارزیابی می کنید؟
بعضی وقتها مسئولان می گویند فلان امر عزم ملی می طلبد. من می گویم وقتی گفته می شود چیزی عزم ملی می خواهد ، نمی خواهند با آن کاری داشته باشند . یا وقتی می گویند چیزی را می خواهند ریشه ای رسیدگی کنند، یعنی اینکه نمی خواهند کاری برای آن انجام دهند . در تعالیم دینی ما آمده که باید مبارزه با علت و معلول توامان باشد ، یعنی شما نمی توانید بگویید اینها معلولند و پدیده را به حال خود رها کنید. در بیماری هم بدین صورت است. شما هم باید تب را پایین بیاورید و هم به درمان ریشه های عفونت بپردازید تا عفونت هم از بین برود.
فحشا از مرحله پیشگیری گذشته است. ما در جامعه ای زندگی می کنیم که مبتلا به معضل فحشا است برای این مشکل باید چه کرد؟ هم باید با علت و هم با معلول برخورد کرد . شما به راحتی در یک خیابان می بینید که خانمی می ایستد 20 بار ماشین برایش بوق می زنند و به راحتی یک مسافر را می برند و هزار بلا به سرش می آورند. شما هر روز این تجاوزات را در روزنامه ها می خوانید، شما می توانید بگویید این افراد را رها کنید و به سراغ علت پدیده بروید. من تأکید بر مبارزه علت و معلول به صورت توامان دارم.
س :شما گفتید که وقتی مسئولان می گویند یک مسأله ریشه یابی شود، باید از آن قطع امید کرد. شاید این امر به خاطر این است که این موضوع به صورت ناقص مطرح و عمل شده است . ریشه یابی باید در تمام مسایل صورت گیرد تا برای آن راه حل پیدا شود، عزم ملی هم برای مسایل ملی یک واقعیت است شما از این دید نگاه کنید که چون آن عزم ملی به مرحله عمل در نمی آید آن معادله حل نمی شود. کسانی که این فیلم را نگاه کرده اند آیا به مساله زنان خیابانی همان نگاه گذشته را خواهند داشت یا با یک نگاه غضب آلود به این مساله می نگرند؟ این مساله خودش می تواند تبدیل به عزم ملی شود. آیا به این صورت عزم ملی به وجود نمی آید؟
ج- جامعه ای که در آن زندگی می کنیم باید امنیت رفتاری در آن فراهم باشد . باید امنیت وجود داشته باشد که یک دختر از خانه تا مدرسه را سالم برود و برگردد یا دخترخانمی که می خواهد سرکار برود از وی خواسته غیر اخلاقی نخواهند، نگویند منشی سه کاره می خواهیم . در کنار اینها باید امنیت اجتماعی در کار باشد .
س - به نظر شما چرا این مساله در جامعه ما وجود دارد؟ همه این افرادی که بدین صورت آرایش می کنند. عقده ای هستند.؟ شما این مساله را به عنوان آسیب اجتماعی می پذیرید یا نمی پذیرید؟هم شما ده نمکی و هم من در این جامعه زندگی می کنم و این آرایش را می بینم آیا تمام این افراد که به آرایش کردن علاقه دارند عقده ای هستند؟
ج - ما از آن طرف پشت بام افتادیم. یک زمانی قرار بود پسرها آستین کوتاه هم نپوشند یک زمانی هم همه چیز را به حال خود رها کرده ودر خیابان هم به همدیگر رحم نمی کنند. ما دچار افراد و تفریط در جامعه هستیم . ما باید در چارچوب قانونی و شرع عمل کنیم . تا امنیت اخلاقی در جامعه برقرار شود . در کنار این مسئله باید ریشه ها و زمینه ها خیزش جرم را از بین برد. شهرام جزایری را باید گرفت اما باید راههای به وجود آورنده شهرام ها را هم بست . مردم چرا به سراغ فیلم فقر و فحشا رفته اند، چون احساس همگرایی و همزادپنداری می کنند و دردی را که ملموس طرح شده می بیند. چرا نباید این فیلم را احساسی ساخت برای اینکه نباید نمک روی زخم مردم پاشید ؟ چرا مسوولان نمی پذیرند؟
چون بدین شکل برای مسوولان شناخته شده نیست یعنی کسی که در خانه زعفرانیه می نشیند باور نمی کند کسی به خاطر خرج دانشگاه تن به فحشا بدهد. من آنقدر برای ساخت این فیلم ناسزا شنیدم که برای 15 سال کار سیاسی ام نشنیده بودم .این فحشها حتی از سوی هم نوعان خودم بود . من برای ساخت این فیلم هزینه معنوی سنگینی پرداختم بطوریکه مسوولی می گفت تمام سوابق خودت را خراب کردی.
عملکرد صدا و سیما در ارایه الگوهای مناسب زندگی در چند ساله اخیر چگونه بوده است؟ زندگی اشرافی که به تصویر کشیده را چگونه می بیند؟ در فیلم از تلویزیون اسم برده شده است، دختری می گوید تلویزیون را روشن می کنم نگاهم به موبایل و ماشین دختر جوانی می افتد آدم می خواهد به خونه و مبل و مان آنچنانی برسد. من یادم می آید که سوم اسفند 70 یک راهپیمایی به سمت صدا و سیما راه انداختیم تعدادی از افراد شرکت کننده را دستگیر و صدای انها را ضبط کردند و در سلام صبح به خیر پخش کردند که در نهایت این راهپیمایی لغو شد. مسوولان امنیتی به این نتیجه رسیده بودند که نباید به سمت صدا و سیما راهپیمایی شود . سال 70 اقا در مورد الگوی مصرف به مسوولان تذکر داد چون من به موقع گوشزد کردم فحش شنیدم . گفتند اینها نمی فهمند نباید برعلیه کسی که اقا منصوبش کرده تجمع و تظاهرات کرد در صورتی که این فکر درست بوده که مقام رهبری بارها این تذکر را تکرار کرده بود. ولی ما امروز می خواهیم ماشین قسطی را به هر قیمتی تهیه کنیم چون دعوت به این مسابقه شده ایم.
س : یکی از نمایندگان مجلس گفته اگر ده زن خیابانی اعدام شود ،فحشا از میان می رود نظر شما در این باره چیست؟
ج : به نظر من شاید اگر ده آقازاده اعدام شود، فحشا از بین برود ،اما با اعدام ده زن خیابانی نه تنها فحشا از بین نمی رود ،بلکه در سطح شهر بیشتر نیز می شود.
س : شما اشاره داشتید که شهروندان رفتار مسوولان را تقلید می کنند آیا نبود امنیت اخلاقی درجامعه ناشی از عملکرد مسوولان است ؟
بله به مسوولان بر می گردد. حافظ امنیت اخلاق جامعه، مدیریت یک جامعه است. مسئولان ما از ترس برخورد سیاسی خیلی از قوانین را تعطیل کرده اند. ما در خصوص بسیاری از ناهنجاری ها در جامعه تذکر قانونی داده ایم اما کسی ان را اجرا نمی کند، نگاه ما به قانون اجرایی است اما مصلحت اندیشی های سیاسی بر منافع ملی جامعه ما ترجیح داده شده است. فرزند یک مسوول به ندرت گیر می افتد چون مشکل اینجاست که با قانون برخورد تبعیض امیز می شود. شما در شمال شهر می بییند که دم هر خانه یک پاسبان برای امنیت شهروندان ایستاده است اما در جنوب شهر یک عربده کش شیشه ده مغازه را می شکند و مدتها طول می کشد تا پلیس پیدایش شود و با آن برخورد کند. بنا بر این در جامعه ما بایدبرای حفظ منافع عمومی قانون را بدون سلیقه و بدون تبعیض اجرا کرد. حضرت علی (ع) برای یک نظام اسلامی 3 وظیفه تعریف می کند: حفظ امنیت ، امرار بلاد (سازندگی) ، و اصلاح نفوس (تربیت)
متاسفانه جناح های ماهر یک برخی از ابعاد اینها را می گیرند. یکی می گوید باید مساجد را چراغانی کرد و چادر را اجباری کرد ودیگری می گوید باید به مردم آزادی داد. در یک دوره خاص فقط سازندگی مطرح است و در دورانی دیگر توسعه سیاسی بدین معنی که چند روزنامه را باز کنیم و از اخلاق عمومی غافل شویم .
