- كساني كه دغدغهي هويت دارند بايد از آزادي، انديشه و هويت دفاع كنند
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
رييس جمهور گفت: در عرصهي فرهنگ، نشر و مطبوعات آنچه انجام گرفته راضي كننده نيست و مشكلات و تنگناهايي وجود دارد كه اگر پيشرفت و اعتلاي كشور را ميخواهيم بايد اين مشكلات برطرف شود.
به گزارش خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، حجتالاسلام والمسلمين «سيدمحمد خاتمي» طي سخناني در مراسم افتتاح هجدهمين نمايشگاه كتاب تهران، حضور در جمع ناشران، مولفان، نويسندگان و اهل علم و انديشه را براي خود يك توفيق دانست و از همهي دستاندركاران برگزاري اين نمايشگاه به ويژه «احمد مسجدجامعي» وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي تشكر كرد.
وي با ابراز خرسندي از اينكه آنچه در دوران خدمتگزاري وي به عنوان وزير ارشاد آغاز شد همچنان پرشور و زنده ادامه دارد، اظهار داشت: افتخار ميكنيم كه در همهي دورانها و همهي وضعيتها چه در بهبوههي جنگ و بمباران شهرها و چه در مواجه با تورم 40 - 50 درصدي و چه در بهبوههي درگيريهاي سياسي و كشاكشهاي سياسي نمايشگاه كتاب با قدرت و قوت برگزار شد و اين نشاندهندهي واقعيتي است كه در متن جامعه و انقلاب ما وجود دارد.
وي اظهار داشت: اگر چيزي برخلاف ترويج دانش و گشودگي در عرصهي فرهنگ باشد با روحيهي ملت و انقلاب ما سازگار نيست.
رييس جمهور تداوم نمايشگاه كتاب با حضور ناشران داخلي و خارجي به همراه عناوين متعدد كتاب را شاخصي از روح انقلاب و نظامي دانست كه مردم خواستار آن بودهاند.
خاتمي تاكيد كرد: هر جا سعهي صدر و ظرفيت عقلي و ملي وجود داشته باشد، آن ملت، قوم و جامعه مسير پيشرفت را ميپيماند و هر گاه مسير جامعه بسته شود انحطاط جامعه آغاز خواهد شد.
رييس جمهور با بيان اينكه «درخشش فرهنگ اسلامي با گشودگي آغوش جامعه بر روي آثار علمي، فرهنگي، فلسفي، هنري و اجتماعي ملتها و اقوام ديگر بوده است»، خاطر نشان كرد: هنگامي كه بيتالحكمه در متن تمدن اسلامي بنيان گذارده شد و مكتب اعتدال و محوريت عقل به رسميت شناخته شد ما هر روز شاهد شكفته شدن گلي تازه در بوستان فرهنگ تمدن اسلامي بوديم. اما متاسفانه استيلاي خودكامگي حتي در اين دوران سبب شد حتي مسير طبيعي رشد برخواسته از آموزههاي اسلامي متوقف شود.
وي با بيان اين كه «بزرگترين بت براي انحطاط، تقليد و پرستش سنتهاي گذشته و به كار نگرفتن عقل و خرد و آزادي است». ادامه داد: ابرهاي تيرهي تحجر و خودكامگي، تمدن اسلامي را كه در آن مكتب عقل و اعتدال به رسميت شناخته شده بود با طبع ناپسند استبداد باعث شدند كه مدعيان طرفداري از عقل به برخورد با آن بپردازند. اين باعث شد درخشش اوليهي تمدن اسلامي ما رو به افول برود.
رييس جمهور با بيان اينكه «اوج اعتلاي تمدن اسلامي در قرن چهارم و پنجم همزمان با شروع افول آن در دوران جديد بوده است»، اظهار داشت كه هر جا سعهي صدر و گشودگي عقلاني و علمي به رسميت شناخته شود پيشرفت نيز هست.
خاتمي ادامه داد: هنگامي كه غرب قرون وسطي با تمدن و فرهنگ گذشته از طريق ترجمههاي لاتين ابن رشد آشنا شد به تحول چشمگيري رسيد. اما آفت غرب اين بود كه با استبداد و خودكامگي لجام گسيخته از آزادي انديشه و تعقل بهرهبرداري نكرد و با يك بعدي نگري، سطحيبيني و ظاهرگرايي كليسا سبب شد آزاديخواهي در برابر تفريط كليسا راه افراط را بپيمايد.
رييس جمهور افزود: چه در تمدن اسلام و چه در غرب نحوهي برخورد نادرست با مقولهي آزادي آفت بود و هر كس فكر كند با محدود كردن آزادي ديگران ميتواند به مقاصد برسد بداند در محيطهاي جامعه، محيطهاي قابل انفجاري ايجاد ميكند كه روزي منفجر شده و بسياري از خوبيها را خواهد سوزاند.
خاتمي تاكيد كرد: اعتلاي عقل پايهي رشد تمدن اسلامي شد و تشيع كه مكتب عدل و عقل و اعتدال و آگاهي است توانست عليرغم فشار و در اقليت بودن چراغ عقلانيت را فروزان دارد.
رييس جمهور اظهار داشت: اصل اين است كه چه جرياني در اقليت باشد و چه اكثريت را در دست بگيرد همچمنان مدافع عقل و عدل و حرمت انسان باشد.
وي با اشاره به مدعيان حمايت از عقلانيت اظهار داشت: چه بسا اينها روي كار آمدند بدتر از رقيبان خود براي جامعه تنگنا ايجاد كردند. حقيقت اين است كه عقلانيت و آزادي در متن آموزشهاي اسلامي ما وجود دارد و هر چه بيشتر باشد جامعه پيشرفت ميكند.
رييس جمهور گفت: تحجر، واپسگرايي و محدود كردن انسانها در هر كجا محكوم است. هر چند كه در بيشتر تاريخ همين جريانهاي منحط حاكم بوده و آزاديخواهان واقعي در اقليت قرار گرفتند.
رييس جمهور اظهار داشت: امروز آفت بزرگ بشر دور شدن از معيارهاي عقلانيت و عدل است. هيچ وقت تاريخ بشر مثل امروز در معرض تهديدهاي بزرگ در شرق و غرب و جهان صنعتي يا عقب نگه داشته شده نبوده است.
وي با بيان اينكه دلهره، ترس و ناامني زندگي را براي همهي بشر تلخ كرده است، اظهار داشت: جنگ و ترور، تبعيض و گسستهاي اجتماعي در طول تاريخ مانند امروز سابقه نداشته است.
خاتمي ريشهي اين عوامل را در يك نوع فرهنگ و منطقي دانست كه با آزادي و عقلانيت و عدالت مخالف است و محصولهاي خود را دارد كه آن هم منطق جهل، خودخواهي، غرور و خود را محور عالم و آدم و حقيقت دانستن است.
رييس جمهور ادامه داد: اين منطق در يك جا به صورت جريان يك جانبهگرايي و تجويز خشونت و اشغال تجلي ميكند و در جاي ديگر به شكل ترور. بشر بايد بكوشد اين منطق و پاراديم را در دنيا دگرگون كند.
وي با بيان اينكه «بعضيها از وجود آزادي در جامعه احساس نگراني دارند»، اظهار داشت: اين احساس درست نيست اما قابل فهم است. زيرا از يك طرف انسانهاي جاهل از آزادي تفسير به ولنگاري ميكنند كه به هيچوجه آزادي به عنوان ولنگاري نيست. آزادي در كنار خود محدوديتهاي قانوني دارد و اگر حد آزادي را عدالت قرار دهيم از آزادي معقول برخوردار خواهيم بود. ترس از سوء استفاده از آزادي است كه باعث ميشود برخي به محدود كردن آن بپردازند.
خاتمي تاكيد كرد: هويت پايهدار در متن آزادي شكل ميگيرد و به همين دليل پايهي هويت اگر جز از راه اجتهاد به دست آيد درست نيست. در فضاي غير آزاد هويت غير واقعي شكل ميگيرد و كساني كه دغدغهي هويت دارند بايد از آزادي، انديشه و هويت دفاع كنند.
رييس جمهور در پايان سخنان خود از دستاندركاران برگزاري نمايشگاه كتاب كه مجموعهاي از تمام نيازهاي علاقهمندان است تقدير كرد و آن را خيلي برتر از محيطهاي مجازي براي دسترسي به منابع دانست چرا كه در اين مكان نقدهاي سازنده و زنده نيز صورت ميگيرد و يك نمايشگاه زنده و پويا هميشه مطلوبتر از صحنههاي مرده و نمايشگاههاي مجازي است و هيچگاه محيطهاي مجازي نميتوانند از اهميتهاي نمايشگاهها به خصوص نمايشگاه كتاب بكاهد.
رييس جمهور همچنين از مهندس «مهدي چمران»، رييس شوراي شهر به عنوان فردي با فرهنگ و همچنين به دليل همكاري وي با دستاندركاران برگزاري نمايشگاه تشكر كرد.
پيش از سخنان رييسجمهور، احمد مسجدجامعي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، «شعاعي» معاون فرهنگي وزير ارشاد، «صحفي» معاون مطبوعاتي وزير ارشاد به ارائهي گزارشهايي جداگانه پرداختند.
در اين مراسم سفرا، كارداران، نمايندگان فرهنگي كشورهاي خارجي در ايران و همچنين نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و نمايندگان شوراي شهر تهران حضور داشتند.
با حضور رييس جمهور از برگزيدگان نشر و همچنين نويسندهي كتاب سال تقدير شد.