اكبر گنجى در انتظار عمل جراحى در بيمارستان ميلاد است. معصومه شفيعى بالاخره موفق شد ديشب با همسر خود ملاقات كند، اما از ملاقات وكيل گنجى با موكلش ممانعت به عمل آمد. در همين زمينه، پاسخهاى عيسى سحرخيز و عبدالفتاح سلطانى به پرسشهاى صداى آلمان.
مصاحبهگر: بهنام باوندپور
عيسى سحرخيز / هرجايى كه اطلاعرسانى واقعى صورت گرفته و (جريان محافظهكار) خودش را تحتفشار ديده آن را «جنجال» تعريف مىكند
اكبر گنجى كه پس از سى و شش روز اعتصاب غذا در زندان، يكشنبه شب گذشته به بيمارستان ميلاد منتقل شده بود، و در حالت قرنطينه بسر مىبرد، ديشب توانست بالاخره با همسر خود ملاقات كند. اكبر گنجى اينك در انتظار عمل جراحى مينيسك پاى راست خود است. عيسى سحرخيز يكى از اعضاى تيم سهنفرهاى كه براى آزادى گنجى تلاشهاى ميانجىگرانه مىكردند، در مورد ديدار ديشب اكبر گنجى با همسر خود و وضع جسمى اين روزنامهنگار منتقد جمهورى اسلامى ايران، به پرسشهاى صداى آلمان پاسخ داده است.
دویچه وله: آقای عیسی سحرخیز، خانم معصومه شفیعی گویا دیشب بالاخره موفق به ملاقات با همسرشان آقای اکبر گنجی شده اند. چه اطلاعی از این ملاقات دارید؟
عیسی سحرخیز: پریشب یک حادثه ای پیش آمده و بصورت اضطراری و اورژانس آقای گنجی را از بیمارستان زندان به بیمارستان میلاد منتقل کردند. در همان بیمارستان میلاد، که البته بیان نشده که آقای گنجی کجا هستند، ابتدا آقای مرتضوی با خانم شفیعی و بعد هم آقای گنجی با ایشان صحبت کردند و گفتند که فردا ساعت ۴ بعدازظهر تماس بگیرند و بروند ملاقات بکنند. از همان پریشب ما این حدس را می زدیم که ایشان در بیمارستان باشند. از دیروز صبح بطور قطعی برای مشخص شد که آقای گنجی را منتقل کرده اند. خانم شفیعی از همان صبح با توجه به اینکه گفته بودند که با دخترهایشان بیایند و آقای گنجی را ببینند مراجعه کردند به بیمارستان، ولی امکان گفتگو فراهم نشد و چندبار ایشان در طی روز گذشته رفتند و برگشتند و حتا آن ساعت ۴ بعدازظهر هم که مطرح شده بود این را نمی گذاشتند. حتا به نظر می رسد که مسئولین قضایی تصمیم شان این بود که با خانم شفیعی، قبل از اینکه گنجی را ببینند، دیداری بکنند و گفتگویی را داشته باشند که خانم شفیعی این را نمی پذیرد و در نهایت ساعت ۱۰ و نيم شب دیشب آقای گنجی و خانم شفیعی ملاقاتی می کنند که حدود ۲ ساعت طول می کشد.
دویچه وله: وضع جسمی آقای گنجی مطلع هستید چگونه است الان؟
عیسی سحرخیز: آقای گنجی از همان یکشنبه شب که به بیمارستان منتقل شده بودند و در نتیجه ضرورتی برای اینکه بخواهند اعتصاب خودشان را ادامه بدهند وجود نداشته است، از همان پریشب شروع می کنند طبق دستور و توصیه پزشک و همانطور که قطعا هم با ایشان صحبت کرده بودند برای اینکه تحت درمان وجراحی قرار بگیرد شروع می کنند آن بحث سرم و همینطور تغذیه را از پریشب شروع می کنند. ولی طبیعی ست کسی که حدود ۳۶ـ ۳۵ روز در اعتصاب غذا هست امکان خوردن غذا برایش فراهم نیست و آنچیزی که تغذیه تلقی می شود عمدتا از طریق سرم هست که مواد غذایی تقویتی و ویتامین و همینطور املاح لازم نمک و قند تغذیه می شوند و الان باید مدتی طولانی را تحت مداوا قرار بگیرند تا به وضعیت طبیعی برگردند و علائم حیاتی بدنشان نرمال بشود تا بتوانند آماده بشوند برای عمل جراحی مينيسک و زانوی راستشان.
دویچه وله: پس شما بعنوان یکی از سه عضو گروه میانجیگری تایید می کنید که آقای اکبر گنجی دیگر در اعتصاب غذا بسر نمی برند.
عیسی سحرخیز: مسلم است. الان که دیگر ایشان در زندان حضور ندارند ضرورت و دلیلی برای اعتصاب غذا وجود ندارد. ایشان مطرح کرده بود که تا وقتی در زندان هست اعتصاب غذا می کند و این را بکرات هم مطرح کردند که هرگاه به زندان بازگردانده بشود، تا وقتی که بصورت کامل آزاد نشود، در زندان غیر ازاعتصاب غذا کاری نخواهد کرد.
دویچه وله: پس ایشان کماکان بر شرط خودشان مبنی بر شکستن اعتصاب غذا در صورت فقط آزادی بی قید و شرط ایستاده اند؟
عیسی سحرخیز: نه، ببینید وقتی ایشان تحت درمان هست...
دویچه وله: منظورم الان نیست، بلکه چنانچه ایشان به زندان برگردند...
عیسی سحرخیز: حداقل توصیه های پزشکی و شرایط نشان می دهد که این طول درمان بسیار بیشتر از این مسایل هست. یعنی حداقل بعد از یکماهی که باید در استراحت مطلق باشند تازه کارهای فیزیوتراپی شان عمدتا با دستگاههایی که در زندان وجود ندارد، ادامه پیدا می کند و درمان شان فکر می کنم حالا حالاها ادامه پیدا کند.
دویچه وله: آقای سحرخیز، آقای مرتضوی با کوچک جلوه دادن مسئله ی آقای گنجی گفته اند که عملکرد برخی از رسانه ها فقط به منظور «ایجاد فشار و جنگ روانی»ست. آیا خود شما، بعنوان یک ناظر سیاسی، عملکرد رسانه ها را در این مدت بیشتر حالت جنجالی دیده اید یا پرداختن جدی به یک مسئله ی جدی و اطلاع رسانی درباره ی آن؟
عیسی سحرخیز: آنچیزی که ما شاهدش بوده ایم این بود که رسانه های ما حتا اجازه نداشتند که اطلاع رسانی بکنند و تحت فشار شدیدی بودند و خودسانسوری شدیدی می کردند در زمینه ی اطلاع رسانی در مورد آقای گنجی. و این بحث ها فکر می کنم یک مقدار مبنا نداشته باشد و رسانه های ما عمدتا به اطلاع رسانی آنهم تا حدی که به آنها اجازه داده شد و این بیم را نداشتند که تهدیدشان نکنند. هفته ی پیش که آن تجمع در برابر دانشگاه صورت گرفت شما کافی ست روزنامه های فردای آنروز را باز بکنید و ببینید که اصلا از این ماجرا خبری در آنها بوده یا نبوده و احیانا چه پوششی داده اند.
دویچه وله: در مورد رسانه های خارجی چه آقای سحرخیز؟ بیشتر آیا شما جنجال دیده اید و یا پرداختن به مسئله ای جدی و اطلاع رسانی درباره ی آن؟
عیسی سحرخیز: با زاویه ی دیدی که جریان محافظه کار دارد و تجربه ی مطبوعات آزاد و رسانه های آزاد وجود نداشته، هرجایی که اطلاع رسانی واقعی صورت گرفته و خودش را تحت فشار ديده آنرا جنجال تعریف می کند. آنها تجربه ای از اطلاع رسانی آزاد ندارند و در نتیجه هرجا که حس می کنند اطلاع رسانی باعث می شود که مردم از واقعیات و جزییات مسئله آگاه بشوند بگونه ی دیگری آنرا تعریف می کند.
عبدالفتاح سلطانى / بهنظر مىرسد ايشان (سعيد مرتضوى) دست طولايى داشته باشد در اقدامات غيرقانونى
مصاحبه گر: بهنام باوندپور
ماموران حراست و مسئولان بيمارستان ميلاد اجازه ملاقات ديشب وكيل اكبر گنجى با موكل خود را ندادند و آن را موكول به اجازه كتبى سعيد مرتضوى دادستان عمومى و انقلاب تهران كردند. اكبر گنجى كه پس از سى و شش روز اعتصاب غذا در زندان، يكشنبه شب گذشته به بيمارستان ميلاد منتقل شده و در حالت قرنطينه بود، اينك در انتظار عمل جراحى بر روى پاى خود است. در همين حال، با وجود آنكه محمود سالاركيا معاون امور زندانهاى دادستان تهران هفته پيش اعتصاب غذاى گنجى را تاييد كرده بود، دادستان تهران و نيز سخنگوى قوه قضاييه، هر دو از اساس منكر اعتصاب غذاى اكبر گنجى در زندان شدهاند. در همين زمينه، پاسخهاى عبدالفتاح سلطانى يكى از وكلاى مدافع اكبر گنجى، به پرسشهاى صداى آلمان.
دویچه وله: آقای عبدالفتاح سلطانی، گویا تلاش شما برای ملاقات با موکلتان آقای گنجی بی ثمر بوده و ماموران بشما گفته اند ملاقات با ایشان فقط با مجوز دادستانی مقدور است. این درحالی ست که آقای کریمی راد سخنگوی قوه قضاییه گفته اند هیچ محدودیتی برای ملاقات بجز نظر پزشکان در مورد ممنوع الملاقات بودن بیمار وجود ندارد. کدامیک از این دو را حرف باید منطبق بر حقیقت دانست؟
عبدالفتاح سلطانی: با توجه به اینکه من دیروز مراجعه کردم به بیمارستان، مسئولین بیمارستان، مسئول حراست و یکی از مامورین بیمارستان به من و وکلایی که همراه من بودند گفتند که بنابه دستور شفاهی دادستان تهران آقای مرتضوی جز با مجوز کتبی ایشان امکان ملاقات وجود ندارد. از یکطرف هم می گفتند که حال عمومی آقای گنجی خوب است. این یک تعارض است. اگر حال ایشان خوب است، چرا باید ممنوعیت ایجاد کنند برای ملاقات وکیل. نقض این عمل یعنی تضییع حقوق یک محکوم و یک متهم. هرکسی که در زندان است حق دارد با وکیل خودش بدون هیچ محدودیتی ملاقات داشته باشد. بنظر می رسد که دادستان تهران مرتکب تخلف شده و در واقع یکی از حقوق اساسی آقای گنجی را ایشان نقض کرده است. مخصوصا اگر ایشان دستورشان واقعا قانونی ست چرا دستورکتبی به بیمارستان نداده اند. اگر واقعا این اقدامشان قانونی هست، چرا دستور کتبی نداده اند. بعدا، ایشان حق ندارد چنین کاری بکند. هیچ مقام دولتی حق ندارد یکی از بدیهی ترین و اساسی ترین حقوق یک محکوم، یک متهم و یک زندانی را تضییع کند و آن، حق ملاقات با وکیلش است. ما می خواهیم ببینیم ایشان سالم است یا نه. به نظر من اینها دچار تعارضی شده اند. از یکطرف می گویند سالم است و از طرف دیگر اجازه ی ملاقات نمی دهند. من معتقدم که بدنه ی قوه قضاییه و بعضی از مسئولین آنها شاید حسن نیت داشته و بخواهند مشکل را حل کنند، ولی یک جریانی در قوه قضاییه وجود دارد که یکی از اعضای این جریان دادستان تهران است. به نظر می رسد که ایشان دست طولایی داشته باشد در اقدامات غیرقانونی. امیدواریم که رییس قوه قضاییه با تدابیر شایسته ای که اتخاذ می کنند اجازه ندهند که یک جریانی که در قوه قضاییه وجود دارد و یکی از اشخاصی که منسوب به این جریان است خود دادستان تهران هست و متاسفانه اعمال غیرقانونی ايشان برای اولین بار نیست، بلکه مواردی نیز قبلا داشته و حتا تا آنجایی که من می دانم در دادگاه انتظامی قضات محکومیتی هم داشته است. ولی متاسفانه این آقا با این اعمال خودش با حیثیت مملکت دارد بازی می کند، کاری که در شان یک دادستان نیست انجام می دهد و بدستور شفاهی مانع از ملاقات وکیل با موکل خود می شود.
دویچه وله: هم آقای مرتضوی، دادستان عمومی و انقلاب تهران، و هم سخنگوی قوه قضاییه، آقای کریمی راد، اعتصاب غذای آقای گنجی را تکذیب کرده اند. اما آقای سالارکیا هفته ی پیش اعتصاب غذای آقای اکبر گنجی را تایید کرده بود. آیا قوه قضاییه برای تایید یکی از این اظهارات متناقض گامی برداشته است؟
عبدالفتاح سلطانی: تا این لحظه نه. از طرفی، همانطوری که اشاره فرموده اید، آقای سالارکیا که معاونت امور زندانها را بعهده دارد تایید کرده اند اعتصاب غذای آقای گنجی را و از همه مهمتر پرونده ی بازجویی ایشان و معایناتی که در این یکماه اخیر شده است براینکه آقای گنجی اعتصاب غذا کرده تردیدی نیست و مسئولین زندان هم می دانند. اما صحبت هایی که بعضی از مقامات قضایی می کنند که می خواهند منکر این قضیه بشوند این تاسف بار است به نظر من . مگر اینکه در این ۴۸ ساعتی که ما خبر نداریم آیا آقای گنجی اعتصاب خودش را شکانده است، ما نمی دانیم. آیا اتفاق ناگواری برایشان افتاده، آیا در حال اغماء هستند، هیچ اطلاعی نداریم دراین ۴۸ ساعت اخیر. دیروز هم که مراجعه کردیم متاسفانه نتوانستیم خبر دقیقی از وضع سلامت ایشان بگیریم. اما، عدله ی کافی برای اینکه آقای گنجی در اعتصاب غذا هستند قطعی ست و خود مسئولین زندان هم می دانند.
دویچه وله: سخنگوی قوه ی قضاییه گفته اند «اظهارات و مواضع گنجی رغبتی برای تقاضای عفو ایشان باقی نمی گذارد». فکر می کنید این گفته ها نشان می دهد که پس از پایان معالجات آقای گنجی ایشان را دوباره به زندان منتقل کنند؟
عبدالفتاح سلطانی: احتمال دارد که اینکار انجام بشود. چون اولا آقای گنجی معتقد است که مرتکب جرمی نشده است که بخواهد تقاضای عفو کند. کل گناهی که انتساب داده اند به آقای گنجی اینست که ایشان عقاید خودش را، اعم از اینکه عقاید صحیح یا ناصحیح باشد، ابراز کرده است. در حالیکه طبق اسناد بین المللی حقوق بشرهر انسانی حق دارد عقایدش را ابراز بکند و طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هر انسانی، هر شهروندی نه فقط حق دارد، بلکه تکلیف هم دارد که عملکرد مسئولین مملکتی را از اعلاء درجه تا ابنا درجه نقد بکند. آقای گنجی هم غیر از این به نظر من کاری نکرده است. یعنی نقد کرده اند عملکرد بعضی از مسئولین را، یا ممکن است نقد کرده باشند ساختار مثلا قانون اساسی و ساختار قدرت در قانون اساسی را. چنین اقداماتی نه فقط جرم نیستند، بلکه از بدیهی ترین و اساسی ترین حقوق یک شهروند است. و آقای گنجی هم از نظر من، هم از نظر سایر وکلای ایشان و هم از نظر جامعه ی ایران مجرم حساب نمی شود، گنهکار حساب نمی شود، بلکه فردی ست با یکسری مواضع سیاسی که اعتقاد دارد به این مواضع سیاسی و عقایدش را ابراز کرده است و بخاطر همین هم بنظر نمی رسد که آقای گنجی هرگز تقاضای عفو بکنند.
دویچه وله: پس از اعتراضات گسترده ی ملی و بین المللی اخیرا هم ۵ گزارشگر ويژه ی سازمان ملل در امور حقوق بشر، همانطور که اطلاع دارید، خواهان رسیدگی مجدد به پرونده ی موکل شما آقای گنجی در دادگاهی مستقل شده اند. آیا قوه قضاییه و کلا جمهوری اسلامی ایران نسبت به اینگونه اعتراضات بین المللی حساسیتی از خودش نشان داده یا می دهد؟
عبدالفتاح سلطانی: در مواردی حساسیت هایی نشان داده است و در بعضی موارد خیر، و به نظر می رسد که مسئولین قوه قضاییه و آنهایی که واقعا اهل خردورزی هستند یا مصالح عالیه کشور را مقدم بر هر امر دیگری می دانند اصولا باید راه حلی بیندیشند و توجه بکنند به افکار عمومی دنیا و افکار عمومی داخلی. به لحاظ اینکه افکار عمومی جهانی قطعا گنجی را بیگناه می داند. زیرا تمام اعمالی که وی انجام داده است خلاصه می شود در ابراز عقیده و به نظر من مسئولین قوه قضاییه، فکر می کنم، حداقل در این اواخر علائمی از خودشان نشان داده اند که می تواند حرکت بکند به این سمت که موجبات آزادی گنجی را فراهم بکنند...
دویچه وله: آقای سلطانی کانون وکلا خواستار آزادی بی قید و شرط آقای گنجی شده اند، درست است؟
عبدالفتاح سلطانی: تقاضای کانون وکلا اینست که با توجه به اختیاراتی که رییس قوه قضاییه دارد از این اختیارات ويژه استفاده بکنند و راه حل آزادی ایشان را تدارک ببینند. یعنی رییس قوه قضاییه اختیاراتی دارد برطبق قانون که می تواند تجديدنظرخواهی کند نسبت به حکم آقای گنجی. چون واقعا آن حکمی که آقای گنجی طبق آن حکم محکوم شده یکی از مواردی ست که خیلی سوال برانگیز ست. بار اول ۱۰سال حبس صادر کردند. بعد در دادگاه تعیین نظر نقض شد و تبدیل شد به ۶ ماه حبس و دوباره در اثر تعیین نظرخواهی رییس دادگستری استان آنزمان ارجاع شد به شعبه ی دیگر و تبدیل شد به ۶ سال حبس. این مسیر پرپیچ و خم این بوده که موضوع، موضوع سیاسی ست، اتهامی که مطرح شده برای آقای گنجی سیاسی ست و اتهام بی اساسی ست. امیدواریم که از راه حلهای فوق العاده استفاده بشود برای نقض این حکم و صدور حکم برائت آقای گنجی.
دویچه وله: آقای سلطانی فکر نمی کنید اظهارات آقای کریمی راد مبنی براینکه «مواضع گنجی رغبتی برای تقاضای عفو وی باقی نمی گذارد»، منظورشان این هست که خود قوه قضاییه این عفو را نمی دهد؟ در واقع رادیکال بودن مواضع آقای گنجی را مطرح می کنند و می گویند رغبتی برای تقاضای عفو وی باقی نمی گذارد.
عبدالفتاح سلطانی: متاسفانه جریانی وجود دارد، هرچند تعدادشان ممکن است خیلی کم باشد ولی پرقدرت است در قوه ی قضاییه، که مایل است هر متهمی، مخصوصا متهمین سیاسی، به نحوه ی به موضع «اشتباه کردم» و «دیگر از این کارها نمی کنم» و «توبه کردم» بیفتد تا دست از سرش بردارند. می بینیم کسانی که براساس اعتقاداتشان، براساس باورهایشان دست به کاری می زنند به این سادگی دست از باورهایشان برنمی دارند، هرچند این باورها ممکن است برخلاف اعتقادات مسئولین یا سایر افراد جامعه باشد. اما، کسی که براساس اعتقاداتش حرفی می زند و اقدامی می کند طبیعی ست که براین اعتقاد ایستادگی می کند. امیدواریم آن جریان نتواند حاکم بشود بر قضیه. چون، اگر آن جریان حاکم بشود قطعا مانع آزادی آقای گنجی خواهد شد.