طرح هاي اسرائيل عليه ايران: احتمال ترور دانشمندان اتمي ايران، ترنس هنري، آتلانتيک مانثلي، روز

اسرائيل در گذشته براي آنکه مانع از دستيابي عراق به سلاح هاي اتمي و موشک شود، به ترور دانشمندان هسته اي عراق و انهدام راکتور هسته اي اسيراک مبادرت ورزيد. اين اولين اقدام اسرائيل نبود و آخرين هم نخواهد بود. اگر بن بست هسته اي ايران همچنان ادامه يابد، اسرائيل راه حل عراق را در مورد ايران هم پياده خواهد کرد. زماني که تلاش هاي ديپلماتيک با شکست روبرو شود و حمله آشکار نظامي از لحاظ سياسي و عملياتي امکان پذير نباشد، گزينه حمله مخفيانه به ميان خواهد آمد. اگر مذاکرات فعلي براي يافتن راه حلي در خصوص برنامه هسته اي ايران حاصلي نداشته باشد، اسرائيل و احتمالاً امريکا ظرف چند سال آينده حملات پنهاني عليه برنامه هسته اي ايران انجام خواهند داد.

اما اين مبارزه پنهاني چگونه عمل خواهد کرد؟ بسياري از بخش هاي عمده برنامه هسته اي ايران وابسته به شرکت هاي خارجي است. در نتيجه اولين هدف، مختل کردن خطوط توليد اين بخش ها خواهد بود. جون ولفسثال عضو مرکز مطالعات استراتژيک و بين الملل مي گويد: "احتمالاً هم اکنون محموله هاي مواد سلاح هاي اتمي از اعماق اقيانوس انتقال مي يابند."

در عين حال مي توان براي صدمه زدن به ماشين آلات هسته اي، قطعاتي را که در آنها نصب مي شوند در جريان نقل و انتقال و يا قبل از آن دستکاري کرد. و يا اينکه مي توان در مورد مکان و روش نصب قطعات ماشين آلات هسته اي، اطلاعات غلط ارائه داد.

حتي اگر ايران بتواند به همه لوازم مورد نياز دست پيدا کند، برنامه هسته اي اين کشور از خرابکاري مصون نخواهد ماند. توليد اورانيوم شکاف پذير فرآيندي مشکل و زمان بر است. به علاوه، ماشين آلات مورد نياز اين کار، بسيار حساس است. هدف اصلي ديگر براي انجام حمله پنهاني نيروگاه عظيم اصفهان خواهد بود که فرآوري اورانيوم در آن انجام مي گيرد. به لحاظ تئوريک، مختل کردن اين نيروگاه مستلزم تاکتيک هاي هوشمندانه نيست. [البته اراده سياسي و پتانسيل عملياتي موضوع ديگري است] به گفته روئل مارک گرچت افسر سابق سي آي اي، يک کوله پشتي سنگين حاوي مواد منفرجه پلاستيکي براي تخريب نيروگاه اصفهان و يا انهدام آن کافي خواهد بود.

اگر فرآيند تبديل اورانيوم به گاز مختل نشود، غني سازي اورانيوم در ايران همچنان ادامه خواهد يافت. به احتمال زياد تأسيسات غني سازي ايران از فناوري قديمي که از پاکستان وارد شده است، استفاده مي کند. ولفسثال مي گويد: "ما در صنعت مان اين قبيل ماشين آلات را خود تجزيه مي ناميم." به علاوه، برنامه هسته اي ايران مستلزم تخصص دانشمندان و تکنيسين هاست. تجربه نشان داده است که تهديد و يا ترور دانشمندان مهم در ساير کشورها مانع از گسترش سلاح هاي اتمي شده است.

اما قابليت هاي بومي علمي ايران در قياس با ساير کشورها بسيار گسترده تر است. در نتيجه از ميان برداشتن دانشمندان هسته اي اين کشور اگرچه غيرممکن نيست، اما به مراتب مشکل تر است. در گزارش اخير مکتوب شده توسط تني چند از مقامات اسبق عالي رتبه نظامي و اطلاعاتي اسرائيل به رياست دکتر لوئيس برس، استاد حقوق و روابط بين الملل دانشگاه پرديو امريکا، به شارون نخست وزير اسرائيل توصيه شده است که از "دکترين بازدارنده" عليه برنامه هسته اي ايران استفاده و براي متوقف کردن آن ليستي از گزينه هاي آشکار و پنهان تهيه کند. مهم ترين اين گزينه ها "سربري" و يا حمله سريع پنهاني به "سران دشمن" و يا دانشمندان و مهندسان برنامه هسته اي ايران است. تني چند از کارشناسان به موفقيت اين طرح ظنين هستند. اما برس معتقد است که موانع لجستيکي رفع شدني است. وي مي گويد: "مسأله اين است که جامعه بين الملل تا چه اندازه اين طرح را وحشيانه، غيرانساني و بي ثبات کننده تلقي مي کند."

بعيد است اقدام صرفاً پنهاني، مشکل اهداف هسته اي ايران را حل کند. قبل از آغاز حمله نظامي اسرائيل به راکتور هسته اي اسيراک، تلاش هاي مخفي اسرائيل براي خرابکاري در اين راکتور فقط چند سال توانست فعاليت آن را به تأخير بياندازد. اما برخي از تأسيسات هسته اي ايران مانند نطنز به اندازه راکتور اسيراک در سال 1981 فعال نيستند. در عين حال برنامه هسته اي ايران از برخي جهات آسيب پذيرتر است و يافتن راه حل هاي ثابت براي توقف آن مشکل به نظر مي رسد.

امريکا و اسرائيل عميقاً نگرانند که ايران علاوه بر دفاع از خود با سپر هسته اي، تلاش کند نفوذ خود را در خاورميانه گسترش دهد، همانگونه که در سال هاي پس از پيروزي انقلاب با نفوذ در گروه هاي حزب الله و جهاد اسلامي فلسطين و اجراي حملات تروريستي همه جانبه در منطقه چنين کرد. اسرائيلي ها نگرانند که ايران پس از ده سال آرامش نسبي حمله به کشورشان را از طريق اين گروه هاي تروريستي از سرگيرد.

اشتون کارتر معاون اسبق وزير دفاع امريکا مي گويد فقدان مبارزه پنهاني عليه ايران مايه "تعجب و نااميدي" وي شده است. استدلال کارتر اين است که اگر اين مبارزه با مهارت انجام گيرد، نه تنها مانع از پيشرفت بمب هسته اي ايران خواهد شد، بلکه سبب خواهد شد که مقامات ايران به کارايي تجهيزات هسته اي و اعتبار افراد خود شک کنند. کاهش اعتماد ايرانيان به توانايي هاي خود براي توليد سلاح هاي اتمي احتمالاً ايران را بر آن خواهد داشت که در قبال دريافت مشوق ها از برنامه هسته اي خود صرفنظر کند.

منبع: آتلانتيک مانثلي، 1 دسامبر