گفتگوی کيواندخت قهاری با عمادالدين باقی و عبدالکريم لاهيجی درباره اعطاى جايزه كميسيون حقوق بشر فرانسه به عمادالدين باقى، صدای آلمان

حق بشرى خروج از كشور از عمادالدين باقى گرفته شده، وى نتوانست در مراسم دريافت جايزه حقوق بشر شركت كند.


روز دوشنبه ۱۲ دسامبر در نخست‌وزيرى فرانسه در پاريس جايزه كميسيون حقوق بشر فرانسه به عمادالدين باقى فعال حقوق بشر ايرانى، بنيانگذار انجمن دفاع از حقوق زندانيان در ايران اعطا شد. خود باقى كه ممنوع‌الخروج است در اين مراسم حضور نداشت.

اين جايزه به دست خانم فاطمه كمالی احمدسرايی ، همسرآقای باقى داده شد، كه خود از قربانيان جامعه مطبوعات ايران است. نشريه‌ی "جامعه نو" فاطمه كمالى هم اكنون در توقيف است. پس از پايان مراسم اعطاى جايزه در پاريس با عمادالدين باقى تماس تلفنى داشتيم.

دویچه‌وله: آقای عمادالدین باقی، اول تبریک می‌گویم به شما که جایزه‌ی کمیسیون حقوق بشر فرانسه به شما امروز اعطا شده است. شما خودتان نتوانستید حضور پیدا بکنید برای دریافت این جایزه. علتش چی بود آقای باقی؟

عمادالدین باقی: من بدلیل اینکه مهرماه سال گذشته، موقعی که عازم سفر به آمریکا، کانادا و بعضی کشورهای اروپایی بودم برای شرکت در چند کنفرانس حقوق بشری و کنفرانس علمی، در فرودگاه بعد از اینکه پاسپورت من مهمور به مهر خروج شد و عازم سوارشدن بر هواپیما بودم، من را برگرداندند و پاسپورتم را هم توقیف کردند. لذا از آنزمان تاکنون پاسپورت من در توقیف بوده است وعلی رغم اینکه در دو هفته اخیر تلاش زیادی شد که اینرا مرجوع کنند این اتفاق نیفتاد. هرچند تلاشهایی که شد از معاون دادستانی تهران تا رییس مجمع نمایندگان ادوار مجلس سابق آقای دکتر اسلامی و حتا کاردار سفارت فرانسه فعال شدند و صحبت کردند، اما پاسپورت را ندادند. بنابراین چاره‌ای نبود جز اینکه ما فرد دیگری را بفرستیم و همسر من بعنوان فردی که خود جزو هیات موسس انجمن دفاع از حقوق زندانیان بوده و یکی از فعالان مطبوعاتی، ایشان پذیرفتند که این سفر را انجام بدهند به نمایندگی برای دریافت مدال حقوق بشر. این را هم اشاره بکنم که یکی از حقوق مسلم شهروندان،‌ طبق اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر، حق سفر هست. آزادی سفر چنان جزو حقوق مسلم و بدیهی افراد هست که بعنوان یک ماده از مواد ۳۰ گانه‌ی اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر مطرح شده است که متاسفانه این حق مسلم و طبیعی شهروندان هم در کشور ما بسادگی نادیده گرفته می‌شود.

از جمله مدعوين مراسم اعطاى جايزه حقوق بشر در پاريس دكتر عبدالكريم لاهيجى، رييس جمعيت دفاع از حقوق بشر در ايران بود كه پس از پايان مراسم به پرسشهاى ما در باره جايزه و مضمون آن پاسخ داد.

دویچه وله: آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی، شما امروز در مراسم اهدای جایزه کمیسیون حقوق بشر فرانسه به آقای عمادالدین باقی حضور داشتید. خواهش می‌کنم نخست برای ما بگویید که این جایزه چه هست و مضمونش چیست؟

عبدالکریم لاهیجی: نخست خدمت‌تان عرض می‌کنم که کمیسیون حقوق بشر فرانسه، کمیسیون دولتی‌ست. یعنی یک کمیسیون مشورتی‌ست که جزو ارگانهای نخست وزیری فرانسه است و جایزه‌ را نخست وزیر فرانسه می‌دهد. دوم اینکه جایزه امسال محور سه موضوع حقوق بشر بود: مجازات اعدام، بازداشت خودسرانه و مبارزه با کار اطفال و این جایزه را به پنج سازمانی که در این سه موضوع فعال هستند دادند. راجع به مجازات اعدام یک سازمان لغو مجازات اعدام در فرانسه پنج سال است که تشکیل شده و تابحال دو کنگره‌ی جهانی هم تشکیل داده است با سازمانهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر که می‌دانید سال گذشته در کانادا بود. در مورد آقای باقی هم بیشتر بخاطر فعالیت‌های آقای باقی در زمینه‌ی تطبیق کردن قوانین شرعی با لغو مجازات اعدام، یعنی در شرح حالی که آقای باقی دادند به این موضوع اشاره شده بود. در مورد مبارزه با کار اطفال هم جایزه به سه سازمان در سه کشور آمریکای لاتین،‌ آسیا و آفریقا داده شد: نیجر، ویتنام و السالوادور که آنها در خصوص بکارگماشتن اطفال یک مبارزه‌ی بسیار جالبی را چندسالی‌ست آغاز کرده‌اند.

دویچه وله: تا آنجایی که ما اطلاع پیدا کرده‌ایم، آقای باقی نتوانستند برای دریافت جایزه حضور پیدا کنند!

عبدالکریم لاهیجی: در صحبت‌های خیلی کوتاهی که خانم کمالی، همسر آقای باقی، پس از گرفتن جایزه کرد، گفت که متاسفانه باقی چون ممنوع‌الخروج است نتوانست برای این مراسم شرکت کند. متاسفانه مترجمی که صحبت‌های ایشان را ترجمه می‌کرد این قسمت را حذف کرد و گفت که آقای باقی نتوانست حاضر بشود. ولی خانم باقی تاکید کرد که آقای باقی ممنوع‌الخروج است.

دویچه وله: آقای لاهیجی، این را شما چه طوری توضیح می‌دهید، این تناقض را، که در جایی بکار کسی مثل آقای باقی اینگونه ارج می‌گذارند و در جایی که زمینه‌ی اصلی کارشان است به این نحو با موانع مواجه هستند؟

عبدالکریم لاهیجی: در صحبتی که نخست وزیر فرانسه قبل از اعطای جوایز کرد به وضعیت حقوق بشر در بسیاری از کشورها و خطراتی که مدافعان حقوق بشر با آن مواجه هستند اشاره کرد. در ارتباط با ایران‌ که اولین کشوری بود که نام برد، اشاره به وضعیت اکبر گنجی کرد، به اینکه سالهاست در زندان است. اشاره به عبدالفتاح سلطانی کرد که دوسال پیش در همین کاخ نخست وزیری فرانسه همین جایزه را از نخست وزیر پیشین فرانسه گرفته بود. و همین موضوع دیالتیک حقوق بشر را چه در دنیا، بخصوص درکشورهای غربی نشان می‌دهد که از یکطرف مدافعان حقوق بشر جایزه می‌گیرند، آنهم از یک نهاد دولتی حقوق بشر و از یکطرف دیگر دولتها با کشورهای ناقض حقوق بشر بهترین یا در هرحال روابط عادی دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی دارند دیگر، ولی خوب او در صحبت‌اش، بخصوص در مورد ایران، به دو مدافع حقوق بشر اشاره کرد.

كيواندخت قهارى