خاوير سولانا: اگر ما در جريان نشست آژانس انرژى اتمى در دوم فوريه به وحدتنظر برسيم، تمام مسئله به نيويورك، به سازمان ملل منتقل مىشود
با وجود اينكه هيات ايرانى مذاكرهكننده بر سر برنامه هستهاى جمهورى اسلامى، با پيشنهادى مصالحهجويانه راهى بروكسل شده است تا با نمايندگان اروپايى گفتگو كند، اما به نظر نمىرسد كه ارجاع پرونده ايران به شوراى امنيت سازمان ملل كاملا منتفى شده باشد. گويا از نظر اكثر دولتهاى اروپايى و نيز مقامات بلندپايه اتحاديه اروپا، تلاشهاى ديپلماتيك براى حل مناقشه بر سر برنامه اتمى ايران، در تناقض با ارجاع اين پرونده به شوراى امنيت نيست.
خانم آنگلا مركل صدراعظم آلمان، ديروز يكشنبه (۲۹ ژانويه) پس از ديدار و گفتگوى خود با «اهود اولمرت» نخست وزير اسراييل، در برابر خبرنگاران در اورشليم، با لحنى تند از مسلح شدن احتمالى ايران به سلاحهاى اتمى ابراز نگرانى كرد. مركل گفت، چنانچه ايران به سلاح اتمى دست يابد، اين امر ”نه تنها تهديدى عليه اسراييل، بلكه همچنين تهديدىست براى ديگر كشورهاى دمكراتيك جهان“. صدراعظم آلمان افزود، محمود احمدىنژاد با اظهارات خصمانه خود عليه اسراييل، ”از خط قرمز عبور كرده است“. وى سپس گفت، آلمان هرگز نخواهد پذيرفت كه كسى نسلكشى يهوديان را زير سوال ببرد.
سخنان صدراعظم آلمان يك روز پيش از نشست وزيران خارجه اتحاديه اروپا در بروكسل، و نيز گردهمايى وزيران خارجه پنج عضو دائمى شوراى امنيت بهاضافه آلمان در لندن، براى تصميمگيرى در مورد برنامه هستهاى ايران ايراد شد. عصر امروز دوشنبه (۳۰ ژانويه) پنج عضو دائمى شوراى امنيت هنگام صرف شام، به قصد رسيدن به موضعى مشترك در نشست اضطرارى شوراى حكام آژانس بينالمللى انرژى اتمى (در روز پنجشنبه آينده) در برابر ايران با يكديگر به بحث و گفتگو مىپردازند. نشست مزبور مىتواند منجر به تصميمگيرى در مورد ارجاع پرونده ايران به شوراى امنيت و از جمله اعمال تحريمهايى عليه جمهورى اسلامى شود. در اين نشست علاوه بر وزيران خارجه پنج قدرت بزرگ هستهاى جهان يعنى آمريكا، بريتانيا، فرانسه، روسيه و چين، فرانكوالتر اشتاينماير وزير خارجه آلمان نيز شركت دارد. مدتزمان كوتاهى پيش از برگزارى اين نشست، آلمان لحن خود عليه ايران را تندتر كرد. اشتاينماير براى نخستين بار ايران را تهديد به تحريم اقتصادى نمود و منتفى شمردن چنين گزينهاى را نابخردانه خواند. البته وزير خارجه آلمان در يكي از آخرين اظهارنظرهاى خود اعلام كرد، در روزهاى گذشته علايمى ديده شده كه نشانگر خواست ايران مبنى بر حل ديپلماتيك معضل اتمى اين كشور است.
در همين حال، طبق گفته يك ديپلمات اروپايى، امروز ايران پيشنهاد مصالحهجويانهاى را بر سر برنامه هستهاى خود، به اتحاديه اروپا ارائه داده است. بر اساس گزارش خبرگزارى رويترز، ديپلمات مزبور گفت، هدف اين طرح جلوگيرى از ارجاع پرونده اتمى جمهورى اسلامى به شوراى امنيت است. يكى از سخنگويان اتحاديه اروپا در همين خصوص گفت، نمايندگان بلندپايه سه كشور اروپايى، بريتانيا، فرانسه و آلمان با نمايندگان دولت ايران در بروكسل ديدار مىكنند تا در جريان طرح پيشنهادى جمهورى اسلامى قرار بگيرند. وى در عين حال افزود، در مورد اين طرح مذاكرهاى نمىشود. بر اساس اين پيشنهاد، ايران مىخواهد با آژانس بينالمللى انرژى اتمى به توافق برسد كه تا چه ميزانى اجازه غنىسازى اورانيوم را دارد. غنىسازى اورانيوم مىتواند بر اساس درجه آن، هم براى توليد انرژى و هم حتا براى توليد سلاح اتمى مورد استفاده قرار گيرد. اين سخنگوى اتحاديه اروپا افزود، ايران همچنين مىخواهد به استقبال طرح روسيه برود و گام بعدى خود براى ازسرگيرى برنامه اتمىاش را تا تاريخ دوم فوريه متوقف كند. دوم فوريه نشست اضطرارى شوراى حكام براى رسيدگى به برنامه هستهاى جمهورى اسلامى برگزار مىشود كه ممكن است به ارجاع پرونده ايران به شوراى امنيت بينجامد.
تلاشهاى ديپلماتيك اتحاديه اروپا در عين تصميم براى ارجاع پرونده به شوراى امنيت!
خانم «بنيتا فررووالدنر» كميسر سياست خارجه اتحاديه اروپا، امروز در شبكه تلويزيونى ZDF گفت: «ما قطعا خواهيم گفت ”ادامه مذاكرات“، اما همزمان بخصوص در جريان گفتگوهاى هيئت رييسه آژانس انرژى اتمى موضعى روشن اتخاذ خواهيم كرد و شوراى امنيت را فراخواهيم خواند».
خاوير سولانا هماهنگكننده سياست خارجى و امنيتى اروپا نيز بر موضع مشترك و يكپارچه وزيران خارجه پنج قدرت هستهاى در برابر ايران تاكيد دارد. سولانا امروز در همان شبكه تلويزيونى گفت: ”من الآن نمىخواهم در مورد تحريمها سخن بگويم. الآن زمان مناسبى براى اين كار نيست. موضوع بر سر دستيابى به ائتلافى هر چه وسيعتر است. اگر ما در جريان نشست آژانس انرژى اتمى در دوم فوريه، به وحدتنظر برسيم، تمام مسئله به نيويورك، به سازمان ملل منتقل مىشود“.
طبق نظر وزارت خارجه آلمان، ارجاع پرونده هستهاى ايران به شوراى امنيت، تناقضى با تلاش براى يافتن يك راهحل ديپلماتيك ندارد. يكى از سخنگويان وزارت خارجه آلمان امروز در برلين گفت، خواست ترويكاى اتحاديه اروپا مبنى بر فراخواندن شوراى امنيت قرار نيست پايانى بر تلاشهاى ديپلماتيك باشد.
در همين حال خبرگزارى آلمان گزارش داده است كه آفريقاى جنوبى، كوبا و مالزى از مواضع جمهورى اسلامى در رابطه با برنامه هستهاىاش حمايت كردهاند. وزيران خارجه اين سه كشور تاكيد كردهاند كه ايران حق غنىسازى اورانيوم براى اهداف صلحجويانه را دارد. آنها نسبت به حل موضوع ايران در چارچوب آژانس اظهار اميدوارى كردهاند.
بهنام باوندپور