مصاحبه در تاريخ 1384/11/11 صورت گرفته است
خبرنگار: به عنوان سؤال اول ، نظر شما راجع به اظهارات اخير رئيس جمهور فرانسه (ژاك شيراك) درباره استفاده از تسليحات هسته اي چيست ؟
آيت الله منتظري : قرآن كريم ميگويد: (ان الانسان ليطغي ان راه استغني) انسان طبعش اين است وقتي كه ميبيند بي نياز شده ، ثروتي و مقامي پيدا كرده ، طغيان ميكند و ساير جهات را فراموش ميكند. در صورتي كه بايستي تمام قدرتمندان و كساني كه با حكومت سروكار دارند، توجه كنند كه حافظه تاريخ گفته هاي قدرتمندان را حفظ ميكند و تاريخ و مردم اين سخنان را فراموش نمي كنند و اين گفتار و رفتارها در آينده مورد قضاوت قرار ميگيرد.
كلامي از مولا اميرالمؤمنين (ع ) داريم در كتاب غرر و درر كه بايد با آب طلا نوشته شود. اميرالمؤمنين (ع ) ميفرمايد: "من اختال في ولايته ابان عن حماقته " هر كس در حكومتي كه پيدا كرد خودش را گرفته و تكبر پيدا كند، حكايت از حماقت اين شخص ميكند. براي اينكه توجه ندارد تنها چند روزي قدرت در دست اوست و رفتار او هم در دنيا منعكس ميشود هم در تاريخ ميماند. بنابراين بايد قدرتمندان در اظهارنظر و رفتارشان با تأمل و دقت عمل كنند. شما قدرتمندان كه از دموكراسي ، حكومت مردمي و حقوق بشر دم ميزنيد چگونه تهديد ميكنيد كه ما قدرت اتمي را به كار ميبريم ؟! شما به ايران ميگوييد اصلا نبايد انرژي هسته اي داشته باشد ولي خودتان تهديد به استفاده از بمب هسته اي ميكنيد! آيا اين تناقض نيست ؟! اين تهديدها زمانش گذشته است . روزگاري دنيا دنياي استعمار بود، مدتي فرانسه استعمارگر بود، يك مدتي انگلستان ، حالا هم آمريكا آمده است . حاكمان آمريكا هم بايد بدانند اين هم ميگذرد.
خبرنگار: بنده نظرتان را راجع به ولايت فقيه ميخواهم بدانم ، شما موافق با ولايت فقيه هستيد يا مخالف ؟
آيت الله منتظري : من از جمله پايه گذاران نظريه ولايت فقيه بودم . اما منظور از ولايت فقيه اين است كه وقتي بناست جمهوري اسلامي باشد، جمهوري يعني حكومت مردمي ، اسلامي يعني حكومت بر اساس موازين اسلام اداره شود. پس بايد كسي در رأس باشد كه ايدئولوگ احكام و موازين اسلام باشد كه اين فرد زمام امور را در دست داشته باشد اما حكومت او مردمي بايد باشد. يعني مردم كسي كه معيارهاي ديني را ميداند انتخاب كنند و انتخاب شونده بر همان شرايطي كه انتخاب ميكنند بايد عمل كند، نه اينكه داراي قدرت مطلقه باشد، آن گونه كه در بازنگري قانون اساسي در سال 1368 كلمه "مطلقه " را اضافه كردند و مشكلات زيادي درست كردند. پس ما با ولايت فقيه مخالفتي نداريم ، بلكه با ولايت مطلقه فقيه مخالفيم . چون اگر بناست امر داير بشود مابين عالم و جاهل ، به حكم عقل عالم بر جاهل مقدم است .
خبرنگار: به نظر شما اين رهبري مطلقه در ايران حضورش لازم است ؟
آيت الله منتظري : اگر حكومت بخواهد بر طبق موازين اسلام باشد، چون اكثريت قاطع مردم ايران - چه اهل سنت چه شيعه - مسلمانند و ميخواهند كه موازين اسلامي در كشور پياده شود، بنابراين يك كسي كه ايدئولوگ اسلام باشد بايستي بر اجراي امور نظارت داشته باشد. چنانچه وقتي كه حكومت شوروي بر اساس ماركسيسم و كمونيسم بود، يك كسي را كه ايدئولوگ ماركسيسم بود روي كار ميآوردند. اگر ما ميخواهيم اسلام اساس حاكميت باشد بايد ايدئولوگ اسلام سر كار بيايد.
قرآن در همين باره ميگويد: (افمن يهدي الي الحق احق أن يتبع أمن لا يهدي الا أن يهدي فمالكم كيف تحكمون ) "آيا كسي كه مردم را به حق هدايت ميكند سزاوار پيروي است يا كسي كه خودش هم هدايت نمي شود مگر اينكه ديگران هدايتش كنند؟" پس اصل ولايت فقيه لازم است ; شعارهاي انقلاب هم بر همين جهت ، اسلاميت علاوه بر جمهوريت بود; اما در بازنگري قانون اساسي كلمه "مطلقه" را اضافه كردند و تبديل به حكومت مطلق شد; و ما با آن مخالفيم .
خبرنگار: شما امروز براي ايران با اين رئيس جمهور نگران نيستيد؟
آيت الله منتظري : براي آينده از اين جهت نگرانم كه از اول انقلاب آيت الله خميني و ديگران شعارهايي دادند براي مردم ، امكانات هم در اختيار داشتند، ولي وعده ها عمل نشد. از طرفي چون به اسم اسلام فشارهايي به مردم ميآورند مردم را به اسلام بدبين ميكنند. در مباحث اقتصادي و معيشتي ، نفتي كه روزي 5 دلار بوده الان به بالاتر از شصت دلار رسيده ، اما وضعيت مردم بدتر شده است . بنابراين نسل جوان از اسلام و حاكميت زده ميشود; مردم هم ناراحت هستند مگر اينكه آقايان در روشهاي خود تغيير بدهند، از شعار بكاهند و عمل كنند.
خبرنگار: آقاي احمدي نژاد خيلي موجب ترس و وحشت شده براي خارجي ها، از اين جهت كه اظهاراتي درباره اسرائيل كرده اند و گفتند كه نبايد باشد و اينكه درباره هولوكاست يك نظري داده اند، نظر شما چيست ؟
آيت الله منتظري : البته من اين را بگويم - چون واقعيات را بايد گفت -: چندين سال قبل من در اعلاميه نوشتم كه فرض ميكنيم شش ميليون يهودي در آلمان نازي و هلند و اتريش كشته شدند، چرا غرامتش را فلسطيني ها بدهند؟! آنها را نازي ها كشته اند ولي فلسطيني ها را آواره ميكنند براي اينكه ميخواهند براي اسرائيلي ها دولت درست كنند. فلسطيني ها چه گناهي كرده اند كه حالا پنج ميليون فلسطيني آواره شوند و خانه و زندگيشان را يهودي ها كه از جاهاي ديگر جمع كردند بگيرند. آنها يهودي هاي فلسطيني نيستند.
ولي حالا بايد چه كرد؟ بايستي يك انتخابات آزاد برگزار بشود; يهود، مسيحي و مسلمان طبق اكثريت يك دولتي آنجا تشكيل بدهند.
خبرنگار: شما در رابطه با اظهارات آقاي احمدي نژاد كه گفته اند بايد اسرائيل را نابود كرد چه فكري ميكنيد؟
آيت الله منتظري : من نمي دانم آقاي احمدي نژاد منظورشان چيست ، بالاخره يهود را در فلسطين آورده اند، يهودي ها را كه آنجا مستقر شده اند به دريا كه نمي توانيم بريزيم . گرچه كار غلطي كردند و از آمريكا، اروپا و آفريقا و جاهاي ديگر يهود را جمع آوري كردند، از همين اصفهان يهودي برده اند آنجا و خانه هاي فلسطيني ها را غصب كردند، اينكه ظلمي بزرگ شده كسي منكر نيست ، اما در عين حال نمي توانيم بگوييم كه حالا اينها را بريزيد به دريا. در حال حاضر حقوق فلسطيني ها را بايد تأمين كرد، و پنج ميليون فلسطيني آواره شده و آنها بايد به حقوق خويش دست يابند.
متأسفانه آنها هر روز تحت فشار اسرائيل قرار ميگيرند و بايد جلو ظلم آنها گرفته شود. شما كه دم از حقوق بشر ميزنيد آيا فلسطيني ها بشر نيستند؟! آنها حقوق داشتند و حقوقشان تضييع شده است . بنابراين اگر يك انتخابات آزاد در آنجا به طور كلي انجام بشود كه يهود، مسلمان ، مسيحي و همه اينها يك كشور مستقل داشته باشند و حاكميتي بر طبق آراء اكثريت پا بگيرد، تقريبا با اين كار ميتوان تا حدي جبران ظلمها را نمود.
خبرنگار: روي دو موضوع ، حمايت از حماس و فعاليتهاي هسته اي ايران ، تمام جناحهاي ايران موافق هستند يا نه ، و نظر خودتان چيست ؟
آيت الله منتظري : من از طرف ديگران نمي توانم اظهارنظر كنم ، بايد از خود آنان پرسيد. البته حماس از باب اينكه دفاع از كشورشان ميكنند، همگي به آنها حق ميدهند. و انرژي هسته اي ايران اگر واقعا صلح آميز باشد حق مشروع مردم ماست و ديگران حق ندارند ما را از آن منع كنند. آمريكايي كه خودش بمبهاي اتمي درست كرده و در ناكازاكي و هيروشيما جنايت عليه بشريت انجام داده است حالا آمده به اسم دفاع از حقوق بشر جلو فن آوري صلح آميز را ميگيرد. آنها چنين حقي ندارند. متأسفانه اين جور شده كه به اسم حقوق بشر و به اسم دموكراسي ظلم و تعدي ميشود. بارها اين را گفته ام كه كشورهاي خاورميانه گرفتار استعمار انگلستان بودند و آمريكا را فرشته آزادي ميدانستند، اما آمريكا وقتي آمد در صحنه از انگلستان هم بدتر عمل كرد، و اينها همه به اسم دموكراسي و حقوق بشر ظلم ميكنند.
خبرنگار: نظرتان راجع به اظهارات آقاي مصباح يزدي و حرفهاي اخير ايشان چيست ؟
آيت الله منتظري : من راجع به آقاي مصباح يزدي قبلا گفته ام ، قبل از انقلاب ما با ايشان جلسه اي داشتيم يازده نفره ، كه آقاي مشكيني ، آقاي خامنه اي ، برادر آقاي خامنه اي ، آقاي رباني شيرازي و ديگران عضو بودند. براي آن جلسه من و مرحوم رباني شيرازي محاكمه شده و زنداني شديم . بعدا آقاي مصباح را ديگر كسي در انقلاب نديد. ايشان از صحنه هاي انقلاب به طور كلي كنار بودند. حالا ايشان آمده مطلبي ميگويد كه تقريبا اهانت به آيت الله خميني هم هست ، براي اينكه آيت الله خميني ميفرمودند: حكومت مال مردم است و همه كاره مردم هستند، جمهوري اسلامي ميگفته نه يك كلمه كم و نه يك كلمه زياد. اما ايشان ميگويد: آيت الله خميني واقعا نظرش اينها نبود. معني حرف ايشان اين است كه آيت الله خميني بر خلاف عقيده اش به مردم يك چيزي ميگفته و خداي ناكرده بر سر مردم كلاه گذاشته است . اين اهانت به آيت الله خميني است .
خبرنگار: شما موافق تغيير رژيم هستيد يا خير؟
آيت الله منتظري : اگر منظور تغيير انقلاب و بازگشت به قبل است ، من قبول ندارم . آنچه ما ميخواهيم همان است كه آيت الله خميني فرمود: جمهوري يعني حكومت مردمي يعني انتخابات آزاد. و اسلامي يعني بر طبق موازين اسلام . اين با دموكراسي هم منافات ندارد. براي اينكه اكثريت قاطع مردم مسلمانند ميخواهند موازين اسلامي پياده شود، با ظلم و تعديات و تجاوزاتي كه برخي مسئولين ميكنند مردم مخالفند ولي با اصل انقلاب مخالفتي ندارند. بايد واقعا جمهوري اسلامي باشد.
1384/12/3
دفتر آيت الله العظمي منتظري