سال 84 درالتهاب انتخابات ریاست جمهوری آغازشد . ازیکسو این نگرانی عمومی وجود داشت که رفسنجانی درتدارک صحنه آرایی تازه ای باشد کسی که درانتخابات مجلس ششم با شکست بزرگ ( نفرسی ام شهرتهران) مواجه شد و درتابستان 83 ازاونقل شد که ما با داشتن 10 درصد پایگاه مردمی ودراختیارداشتن نهادهای انتصابی ودرآمد نفتی ونیروهای مسلح تنها نگرانیمان عرصه بین المللی (آمریکا) است. اگرآنراحل کنیم دیگرهیچ مشکلی نخواهیم داشت. این نگاه نگرانیها رابرمی انگیخت که درصورت تحقق موضوع می بایست شاهد تثبیت حاکمیت غیردمکراتیک دست کم برای یک دهه دیگربود. بااین وصف نظرها براین باورسوق می یافت که آیا انتخابات خرداد 84 عرصه رویارویی نخواهد شد که مردم ازوحشت مرگ به تب راضی شوند . ازاین روصف بندی نیروهای پویاگرای داخل کشورآرایه جدیدی بخود دید. تحول گرایان دربرابر اصلاح طلبان.
تحول گرایان که طیف طویلی ازعمق حاکمیت تا نیروهایی که طی قریب به سه دهه اخیرهرگزبرمسند قدرت تکیه نزده بودند را دربرمی گرفت بنا بردلایل استراتژیک که مانع ازخوش بینی ها ی تاکتیکی می شد ، موضعشان تحریم بود . اصلاح طلبان اما بین گزینه های معین – کروبی درلغزش بودند . سرانجام درکورس نهایی اصلاح طلبان به بدترین حالتی که بیمناک بودند دچارشدند یعنی همان که تا دیروز سردمدارواقعی اموردربرابرمردم سالاری می خواندنش را به عنوان امید نجات برگزیدند.انتخابی که درافکارعمومی بمثابه میخ آخربرتابوت اصلاحات تلقی شد . اقتدارگرایا ن که برغم سابقه تاریخی خود برای نخستین بارنیروهایی بخود دید ه بودند که ازداشتن استراتژی آنهم ازنوع چند لایه اش سخن راندند ، تندروترین ونظامی گراترین لایه را درزرورق مردم گرایی ، عدالت جویی ومهرورزی پیچیده وراهی بازارانتخابات کردند. سرانجام برغم نتایجی که نه درداخل کشورونه درخارج هیچکس صحت آنرا باورنکرد عنصری برمسند ریاست جمهوری نشست که هرچه برعمرریاستش گذشت موید بسیاری ازتحلیلهای تحول گرایان شد.
درعرصه حقوق شهروندی وآزادی های سیاسی که در دوره دوم ریاست خاتمی میل به انسداد روند روبه رشدی یافته بود تنها درروزهای منتهی به انتخابات اندکی میل به گشایش داشت . گنجی به مرخصی آمد . درکنارزندان اوین مردم بی آنکه باسرکوب شدید مواجه شوند چند روزی توانستند به تحصن نشسته وخواستارآزادی زندانیان سیاسی شوند. .. اما این نسیم زود گذرآنگونه که انتظارمی رفت دوام چندانی نیافت وبزودی به بازگرداندن گنجی به زندان ودرفردای انتخابات با سرکوب شدید تجمع دربرابردانشگاه تهران وسرکوبهای خونین درکردستان و... تبدیل شد. این حرکت آشکاراپیامی دربرداشت : حکومت مبتنی برفشار برغم آگاهی ازخواست مردم تنها درشرایطی که نیازمند به حضورآنان باشد یا تحت فشاربین المللی قرارگیرد رخصت نفس کشیدن به ملت عطا خواهد کرد.
درعرصه بین المللی نخستین چالش آن بود که دنیا حاضربه برسمیت شناختن رییس جمهورجدید نبود وردپای اورادراشغال کنندگان سفارت امریکا می جست اما قصد سفربه نیویورک این شاثبه را برای دنیا ببارآورد که اقتدارگرایان نورسیده شاید بجزسیاست مشت آهنین با دیالوگ هم آشنایی دارند ولی اتقافاتی که درمجمع عمومی سازمان ملل رخ داد دیگرباردنیا را متوجه ساخت که نباید دستخوش اوهام شود چرا که درغیراینصورت باید اعتراف کند که هاله نوری دراطراف رییس جمهورراشاهد بوده ویا اینکه معترف گردد حضارنیز نه ازفرط حیرت نحوه سخن گفتن مقام رسمی یک کشور بلکه ازدرستی واستحکام آن سخنان میخکوب شدند!!
مشکلات بین المللی تنها محدود به این قضایا نبود بلکه اظهارنظردرمورد اسراثیل وهولوکاست وآنچه درخصوص صدوردستاورهای ایران درزمینه تکنولوژی هسته ای بیان شد ، برای جهانیان این سوظن رابه یقین واداشت که اصرارایران برای استفاده ازفن آوری هسته ای ره به کجا می برد؟ وبدین گونه اروپا که تصورمی کرد با مذاکره این معضل قابل حل است به این نتیجه رسید که رویکرد آمریکا ورفتن به سوی شورای امنیت گزینه صحیح تری است. درحالیکه هیچیک ازگروههای دمکراسی خواه ایران ازرویکرد نظامی نیروهای بین المللی استقبال نمی کنند اما این نگرانی هیچگاه کاهش نیافت که سخنان تحریک آمیزازداخل کشور گام به گام وطن را به سوی یک مهلکه می کشاند که طعم تلخ جنگ را یکباردیگربه کام ملت خواهد چشاند.
آغازسال تحصیلی توام بود باتبدیل زمزمه ها به فریادهای جنبش دانشجویی درخصوص لزوم آزادی دانشجویان دربند وکلیه زندانیان سیاسی ونیز توجه دادن دولت به شعارعدالت اجتماعی ومحرومیت زدایی. حکومت ازبیم به اهتزاردرآمدن مجدد پرچم جنبش دانشجویی ازیکسودرروزدانشجو دانشگاه را تعطیل نموده وبردرب آن زنجیرزد وازسوی دیگر درپاسخ به مطالبات دانشجویی ازهمان زمان تبلیغاتی با مضمون آزادی قریب الوقوع دانشجویان دربند آغازنمود امااین وعده درهرروزبه روزی دیگرموکول شد ودرهمین دوره قطار احضارها همچنان ادامه داشت تا آنکه درروزهای پایانی بهمن حکایتهای نگران کننده اززندانیان سیاسی بگوش رسید.بردن برخی اززندانیان محکوم به اعدام ازکنارهم بندانشان شروع موج جدید اعدام ها رابرسرزبانها انداخت. خبرهای ضد ونقیض ومانورهای حکومتی نشان داد که اقتدارگرایان نورسیده نه تنها درزمینه انتخابات بلکه درمدیریت بحران اپوزیسیون نیزمترصد استراتژی چند لایه اند. درکناردانشجویان وزندانیان سیاسی کارگران نیزازمهرورزی بی نصیب نماندند. هزاران تن ازکارکنان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران درحالیکه درچندین مرحله دردستیابی به مطالبات صنفی خود ناکام ماندند سرانجام بابازداشت دبیرسندیکا دست به اعتصاب گسترده زدند .حاکمیت ابتدا با وعده ووعید تجمع کارگران راپراکنده ساخته و درمرحله بعد با مشاهده جدیت کارگران درپیگیری مطالبات خود سرکوب بی رحمانه را درپی گرفت . موج بازداشت ها وپرشدن سلولها خاطره 18 تیرخونین رادراذهان دیگربارزنده کرد. درحالیکه هنوززخمهای ناشی ازسرکوب کارگران التیام نیافت خشونت خونین درمواجهه با دراویش درقم موید این نکته بود که تمامیت خواهی حکومتگران تنها محصور به عرصه عمومی و سیاسی نبوده بلکه حوزه های خصوصی شهروندان ازقبیل عقاید مذهبی رانیزدربرمی گیرد. سقوط بازاربورس وفرارمیلیاردی سرمایه ها ازکشور، رکود فعالیتهای تولیدی ، فشارروزافزون تورم ، گسترش لشکربیکاران وفقر گوشه ای دیگرازکارنامه مردودی دولت کنونی درسال جاری بود.
درلاک رفتن اصلاح طلبان ومماشات وسکوت آنها دربرابرسرکوبهای متعدد ملت ویکه ماندن تحول گرایان دراین عرصه مشخص نمود نه تنها بی عملی که اصلاح طلبان پیش ازانتخابات خرداد ماه ازآن شکوه می کردند بیماری است که اکنون به آنها سرایت کرده بلکه اثبات نمود اصلاحات ماهی ای است که تنها دربستراذن حکومت قادربه شنا کردن است . تحول گرایان درابتکارعمل حساب شده با رویکرد بیدارباش آلترناتیو دمکراتیک دربرابرخودکامگی ها همانگونه که درداخل کشور ازسوی "مهندس طبرزدی" و"مهندس امیرانتظام" دربیانیه پیشنهاد ائتلاف ودعوت به تشکیل کنگره ملی عنوان شد درخارج ازکشورنیزازسوی "اتحاد دمکراسی خواهان"ونیروهای ملی وآزادیخواه وجهه همت قرارگرفت. بدین ترتیب باردیگرتحول گرایان سررشته مبارزه را بدست گرفته وامید است با تلاشهای پیگیرمبارزان چشم اندازروشن تری ازآینده دمکراسی خواهی درسال آیند ه فراروی ملت آزادیخواه ایران قراردهد.
گرچه سال 84 ازآغاز تاپایان شرنگ ناکامی بود درکام ملت ایران وهرچند ، سالی که با التهاب یک انتخابات داخلی وکیفیت واکنش وتصمیم مردم آغازشده بود اکنون روزهای پایانی خود را درالتهاب طرح پرونده ایران درشورای امنیت سازمان ملل و کیفیت واکنش وتصمیم گیری بین المللی به پایان می برد . امادرعین حال ظهورجنبش های اجتماعی با انسجام کم سابقه درسالهای اخیرازیکسو وپدیدارشدن ابرهای تردید حاکمیت درپیشبرد سیاستهای خود درچشم اندازمیلیتاریزم تمامت خواه نوید بخش آن است که درمسیرنیل به دمکراسی سال آینده افق های تازه ای دربرابر ملت ایران گشوده خواهد شد.
شورای مرکزی جبهه دمکراتیک ایران
5 اسفند 1384
[email protected]