* شوراي هماهنگي هم منتفي است و هم نيست
* از شكاف شوراي امنيت در بحث هستهيي استفاده كنيم
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
مرتضي نبوي، عضو جامعه اسلامي مهندسين و مجمع تشخيص مصلحت نظام معتقد است كه هنوز شاهد شكلگيري تعادل و انسجام جديد در جريان اصولگرا نيستيم.
وي ميگويد كه ايجاد تشكلهاي جديد در اين جريان نيز در يك روند تاريخي و نه يكشبه
اتفاق ميافتد.
مديرمسوول روزنامه رسالت از سويي سال 84 را سال موفقيت اصولگرايان ميداند اما از سوي ديگر اعتقاد دارد كه اين جريان نميتواند در همان قالب قبلي دوباره منسجم شود.
آنچه در پي ميآيد گفتوگوي خبرنگار ايسنا با مرتضي نبوي است.
84 زمان پررنگشدن ارزشها، گفتمان انقلاب و انسجام ملي
مرتضوي نبوي در گفتوگو با ايسنا با اشاره به اينكه بايد تحولات داخلي و خارجي رخ داده در سال 84 را با توجه به ريشههاي آن در گذشته بررسي كنيم، افزود: ريشههاي اين تحولات، خود باعث ايجاد تحولي در جامعه شد كه نتيجهي آن را در يك رقابت فشرده در انتخابات رياست جمهوري مشاهده كرديم. مردم در اين انتخابات يك بار ديگر بر گفتمان انقلابي تاكيد كردند كه شاخصههاي آن عدالت، عزت، هويت اصيل ايراني و اسلامي است. آنها همچنين با انتخاب خود بر وحدت ملي تاكيد دوباره كردند كه ما اين وحدت ملي را در قضيه اهانت به اسلام و مقدسات اسلامي و دفاع از حق هستهيي و شركت ميليوني مردم در راهپيمايي 22 بهمن مشاهده كرديم.
نبوي تاكيد كرد: سال 84 سال پررنگ شدن ارزشها، گفتمان انقلاب اسلامي و انسجام ملي است.
اصولگرايان موفق
نبوي در مورد ميزان موفقيت احزاب و اينكه گفته ميشود احزاب در سال 84 توفيق چنداني نداشتهاند، نيز گفت: اگر رقابت در عرصهي سياست در سال 84 را در قالب حزب و گروه در نظر بگيريم، اين گفته چندان دور از واقعيت نيست؛ چون در كشور ما دو يا سه حزب تعيينكننده وجود ندارد، ولي دو جريان عمده يا سه جريان در طول انتخابات رياستجمهوري حضور داشتند. اگر به واقعيت نگاه كنيم، متوجه ميشويم جريانهاي سياسي بودند كه در يك رقابت فشرده، انتخابات را پررنگ كردند و رقابت جدي بين جريان اصولگرا، اصلاحطلب و جريان سوم كه كارگزاران و آقاي هاشمي شاخص آن بودند، به وجود آمد.
وي گفت: البته در طول انتخابات در خود جريانهاي سياسي اتفاق نظر وجود نداشت و هركدام داراي چند كانديدا بودند. گرچه يك چيز را نميتوان انكار كرد و آن اين است كه آقاي احمدينژاد برآمده از جريان اصولگراست و در واقع ميتوان گفت در سال 84 اگر ما حزب موفقي نداشتيم، جريان اصولگرا به عنوان يك جريان، موفق بود و توانست گفتمان خود و مردم، يعني بازگشت به گفتمان انقلاب را محقق كند.
آرايش سياسي حول محور انتخابات و مردمسالاري ديني
نبوي در مورد آرايش سياسي آيندهي جريانهاي سياسي و عوامل تاثيرگذار بر آن گفت: با توجه به اينكه مردمسالاري ديني در كشور ما از جايگاه تعيينكنندهاي برخوردار است، آرايش نيروهاي سياسي تحت تاثير اين مساله و همچنين رقابت در جلب نظر مردم خواهد بود. در واقع احزاب به دنبال كشف مطالبات و حساسيت مردم هستند و براي اينكه بتوانند نظر مردم را جلب كنند، برنامهريزي ميكنند.
اين فعال سياسي ادامه داد: يكي از مظاهر مردمسالاري، انتخابات است و با توجه به ظواهر، ما دو انتخابات شوراي شهر و خبرگان را در پيش خواهيم داشت، آرايش نيروهاي سياسي نيز حول اين محور تبيين خواهد شد. با توجه به اين مساله ائتلافهايي جهت تحقق اين امر و جلب نظر مردم در جريانهاي سياسي ايجاد ميشود.
هنوز تعادل و انسجام جديد در اصولگرايان نيست
عضو شوراي مركزي جامعه اسلامي مهندسين در مورد استراتژي جريان اصولگرا در انتخابات شوراها اظهار داشت: در انتخابات شوراي شهر و مجلس هفتم يك نوع انسجام و تعادل را در جريان اصولگرا مشاهده ميكرديم كه متاسفانه اين انسجام در آستانهي انتخابات رياست جمهوري به هم خورد و ما هنوز شاهد شكلگيري تعادل و انسجام جديد در جريان اصولگرا نيستيم. البته اين امر را نيز ميتوان در جريان اصلاحات مشاهده كرد. آنها نيز نتوانستند انسجامي را كه در سال 76 داشتند، در سالهاي بعد از آن بازيابند. در آنها نيز شاهد انسجام و تعادل جديدي نيستيم.
ايجاد ائتلافهاي جديد ولي متفاوت
نبوي با بيان اينكه نميتواند تصور و ترسيمي از انسجام آينده در جريان اصولگرا و اصلاحطلب ارايه دهد، گفت: ولي فكر ميكنم ما در جريان اصولگرا شاهد ائتلافهاي جديدي متفاوت از نوع فعلي باشيم.
اين فعال سياسي در مورد مبحث شوراي هماهنگي و منتفي يا عدم منتفي شدن آن نيز اظهار داشت: با يك توضيح كلي ميتوان گفت منظور كساني كه ميگويند شوراي هماهنگي منتفي شده و كساني كه ميگويند اين شورا منتفي نيست، درست است. عدهاي كه ميگويند شوراي هماهنگي منتفي است منظورشان اين است كه انسجام قبلي و آن قالبي كه قبلا اصولگرايان در آن ائتلاف داشتند، در حال حاضر به هم خورده و نميتوان در همان قالب دوباره منسجم شد. پس به اين معني، شوراي هماهنگي قبلي منحل شده؛ ولي با توجه به اينكه در حال حاضر شاهد هماهنگي جديد، انسجام و ائتلافهاي جديد در جريان اصولگرا هستيم و خواهيم بود، اين سخن دوستان كه ميگويند شوراي هماهنگي منتفي نيست، هم درست است؛ البته اين مفهوم به معناي انسجام جديد درست است.
نبوي در پاسخ به اين سوال كه اين انسجام جديد حول چه محوري خواهد بود؟ با بيان اينكه نميتواند اين امر را پيشبيني و ترسيم كند، گفت: در كشور ما رقابت بين دو جريان اصلي وجود دارد و اين جريانهاي اصلي نيز در درون خود داراي رقابتهايي هستند. جريانهاي اصلي به دنبال جلب نظر مردم، همچنين تحقق مردمسالاري ديني هستند و گروههاي سياسي با توجه به اين دو مقوله ميتوانند اقداماتي را انجام دهند.
اختلاف در رهبري و مصاديق و اتحاد در ايده
نبوي با رد اينكه در جريان اصولگرا در مورد ايده اختلافنظر وجود دارد، اظهار داشت: مباني و اصول جريان اصولگرا روشن است و از اين بابت آنها داراي مشكلي نيستند. گفتمان آنها گفتمان اصولگرايي و انقلاب است و محور اصليشان حركت بر اساس رهنمودهاي امام، رهبري، انقلاب اسلامي و ولايت فقيه. آنها در مقولهي وحدت رهبري و مصداق داراي مشكلاتي هستند؛ چنانچه اگر چنين مشكلاتي وجود نداشت ما با اختلاف در اين جريان مواجه نميشديم. ولي مسالهي مهم اين است كه انسجام جديد قاعدتا بايد با رهبري جديد و مصاديق جديدي شكل بگيرد؛ ولي باز هم نميتوانم بگويم كه اين انسجام حول چه مصداقها و يا چه كساني خواهد بود.
عضو شوراي مركزي جامعه اسلامي مهندسين در مورد ايجاد دودستگي در جريان اصولگرا با عنوان «تشكلهاي سنتي و جوان» نيز اظهار داشت: وقتي كه انسجام و تعادل بين نيروهاي اصولگرا بود، همه حضور داشتند. تشكلهاي قديمي و نيروهاي جديد با يكديگر پيوند خورده بودند و به اصطلاح جبههاي فراگير تشكيل شده بود. اينكه بگوييم تشكلهاي قديمي نيروي جديد ندارند، درست نيست؛ چون در آن صورت آنها ثابت و راكد ميشوند. در تشكلهاي قديمي، نيروهاي جديد حضور دارند و به نظر من اين توجيهات در ارتباط با تفكيك در جريان اصولگرا سطحي است. البته ميتوان گفت يك سري نيروهاي جديد در اين جريان رشد كردهاند كه در جريانهاي قديمي نبودهاند، ولي امر به معناي آن نيست كه نيروهاي قديمي، نيروي جديد ندارند و فكر جديد در اين نيروهاي قديمي نيست، همچنين به اين صورت نيست كه خط مشخص بين نيروهاي جديد كه عضو اين مجموعه هستند و تشكلهاي قديمي ايجاد كنيم و بگوييم حتما بين آنها مرزبندي وجود دارد. البته اختلاف سليقه و به تعبيري نقد درون گفتماني در جريان اصولگرا هست.
نبوي گفت: در انسجام جديدي كه در جريان اصولگرا صورت خواهد گرفت، همهي نيروها اعم از قديمي و جديد حضور خواهند داشت.
ايجاد تشكلهاي جديد در يك روند تاريخي
وي در ادامه در مورد ايجاد تشكلهايي چون آبادگران در جريان اصولگرا گفت: من معتقدم اصولا اينطور نيست كه يك تشكل يكشبه شكل بگيرد و بعد نيز بخواهد منشأ اثر باشد. تشكلها در يك روند تاريخي شكل ميگيرند و شكلگيري تشكلي كه پا ميگيرد، داراي مواضع ثابت است و نيرو جذب ميكند، نيازمند يك زمان است و يك شبه به وجود نيامده است؛ يعني در يك بستر تاريخي شكل گرفته است.
مجلس و دولت صفبندي نكردهاند
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه گفتوگويش با ايسنا درباره رابطهي مجلس و دولت گفت: اگر اختلاف نظري بين دوستان در مجلس و دولت وجود دارد، به معناي صفبندي و تضاد نيست. مجلس و دولت در اصول، منافع ملي و مسالهي هستهيي اشتراك نظر دارند و اگر اختلافي بود، اختلافات جزئي مثلا سر بودجه بوده، وگرنه هم مجلس و هم دولت علاقهمندند كشور پيشرفت كند و عدالت حاكم شود. پس آنها در اين اصول ثابت هستند، ولي در چگونگي دستيابي به اهداف اختلاف سليقه دارند.
عوامل شكست اصولگرايان
نبوي در پاسخ به اين سوال كه جريان اصولگرا بايد چه اقدامي انجام دهد تا شكست نخورد نيز گفت: رقابت داخلي يا نقد درون گفتماني جهت پويايي يك جريان و يك گفتمان است. وقتي كه جريان اصولگرا با نقد درون گفتماني عيب خود را ببيند و در جهت اصلاح آن حركت كند، بسيار به جلو قدم برداشته، ولي اگر نقد درون گفتماني را محقق نكند، عنصر پويايي خود را از دست ميدهد، عيبهايش روشن نميشود و ضعفها برطرف نميشود. اگر نقد درون گفتماني در جهت رفع اشكالات و كارآيي بيشتر باشد و همچنين جريان اصولگرا بتواند به وعدههايي كه به مردم داده، جامهي عمل بپوشاند، ميتواند نسبت به تداوم خود و تداوم اقبال مردم اميدوار باشد. ولي اگر نقد درون گفتماني فراتر رود و به تخريب همديگر يا رقابت سياسي در خود جريان منجر شود، همچنين از وعدههاي داده شده دور شوند، از دست دادن فرصتها و عدم پايبندي به وعدهها باشد موجب ميشود اصولگرايان به سرنوشت دوم خرداديها دچار شوند.
اصلاحطلبان و بازسازي
وي در ادامه در مورد وضعيت جريان اصلاحطلب و ايجاد حزب اعتماد ملي در اين جريان گفت: جريان اصلاحطلب با توجه به سرنوشت انتخابات گذشته در حال تكامل و پويايي است تا بتواند پايگاه اجتماعياش را بازسازي كند. در مورد حزب اعتماد ملي نيز قبلا اظهارنظر كردهام. ايجاد حزب اعتماد ملي مورد استقبال ماست و من براي آقاي كروبي احترام زيادي قائلم. ايشان جزو دوستان من محسوب ميشوند. آقاي كروبي جزو چهرههاي شاخص در جريان اصلاحطلب و پايبند به اصول انقلاب است. انشاءالله حزبشان مبارك و منشأ و نقطهي عظيمت جريان جديدي در اصلاحطلبان باشد.
آيا شوراي شهر، اصلاحطلبان را بازميگرداند؟
نبوي در پاسخ به اين سوال كه عدهاي معتقدند انتخابات شوراي شهر، نقطهي بازگشت اصلاحطلبان به قدرت خواهد بود، گفت: عدهاي اين مساله را با بازسازي و برگشت اصولگرايان در انتخابات شوراي شهر دوم تطبيق ميدهند كه به نظر من اين دو مساله نميتواند با يكديگر قابل تطبيق باشد، به خاطر اينكه اولا مدت كمي است كه از كنار رفتن جريان اصلاحطلب از قدرت ميگذرد؛ در حالي كه در آن موقع يعني انتخابات شوراي شهر دوم، اصولگرايان مدت زيادي بود كه از صحنه دور بودند. عملكرد شوراي شهر اول با عملكرد شوراي شهر دوم قابل قياس نيست. عملكرد شوراي شهر اول مورد رضايت مردم نبود و تجربهي موفقي نداشتند، ولي شوراي شهر دوم تجربهي موفقيتآميزي بود و خدمات زيادي در حوزهي شهري در زمان دكتر احمدينژاد انجام شد، در زمان آقاي قاليباف نيز عليرغم اينكه ابتدا يك رقابت درون شورايي پديد آمده بود، شورا به سمت خدمت حركت كرد و توانست فرهنگ مورد نظر خود را به مردم منتقل كند؛ چنانكه رقابت درون حزبي در اين شورا مشاهده نميشود. پس نميتوان وضعيت شوراي شهر اول و شوراي شهر دوم و همچنين موقعيت احزاب را در آن زمان با يكديگر مقايسه كرد. من ميخواهم بگويم كه احتمال تحقق چنين امري كم است. البته اين احتمال كم نيز به هر حال بايد باعث اميدي باشد كه اصلاحطلبان جهت پيروزي در انتخابات تلاش كنند.
وي در پاسخ به اين سوال كه چه مقدار زمان طول خواهد كشيد كه اصلاحطلبان به عرصهي قدرت برگردند، افزود: اين مساله يك رابطهي دوطرفه است. اگر جريان اصلاحطلب واقعا از گذشته عبرت بگيرد و آن را ترميم كند، شانس بازگشتش به قدرت زياد است. از طرف ديگر اين مساله به عملكرد اصولگرايان نيز بستگي دارد. اگر اصولگرايان در تحقق وعدهها و شعارهايشان موفق باشند، مردم از آنها ديرتر روي برميگردانند، ولي اگر نتوانند خواستهها را محقق كنند، در يك دورهي حدودا چهار ساله، اصولگرايان افول ميكنند و مردم از آنها روي برميگردانند.
اصولگرايان حول محور جامعتين در خبرگان
عضو شوراي مركزي جامعه اسلامي مهندسين در مورد استراتژي اصولگرايان در انتخابات خبرگان نيز گفت: مجلس خبرگان يك مجلس تخصصي و متشكل از فقهاست؛ چرا كه آنها ميخواهند ولي فقيه را انتخاب كنند. پس كار آنها تخصصي است و جريان اصولگرا نيز در اين زمينه حول محور جامعهي مدرسين حوزهي علميهي قم و جامعهي روحانيت مبارز تهران و حوزههاي علميه حركت و بيشتر به نظرات آنها توجه ميكند. من فكر ميكنم جريان اصولگرا با محوريت روحانيت در قم و ساير بلاد در اين انتخابات مشكلي نداشته باشد.
نبوي در مورد ايجاد گروه سوم در انتخابات خبرگان به سرپرستي آيتالله مصباح يزدي نيز اظهار داشت: من اين مساله را جدي نميدانم و فكر نميكنم جرياني جدا از جامعتين ايجاد شود.
**ديدار جامعه اسلامي مهندسين با تشكلهاي رقيب
نبوي در مورد ديدار تشكل متبوعش با ديگر جريانها و احزاب هم گفت: ما پس از انتخابات رياستجمهوري ديدارهايي با احزاب و شخصيتهاي سياسي داشتيم و قرار است اين ديدارها را ادامه دهيم. با توجه به مصوبهي شوراي مركزي حزب، همچنين جامعه اسلامي مهندسين با تشكلهاي جريان رقيب نيز در جهت ايجاد يك رقابت سالم و نزديك و ايجاد فضاي تعامل سازنده، ديدار كند. ما سعي ميكنيم نگرش منفي را كه جامعه و افكار عمومي نسبت به حركت احزاب دارند، كاهش دهيم و اعتمادسازي كنيم.
وي گفت: ما در اين روند با برخي از تشكلهاي عضو شوراي هماهنگي انقلاب ديدار داشتيم و در ادامه نيز با اين تشكلها از جمله جامعه اسلامي دانشجويان و جامعه اسلامي دانشگاهيان، همچنين تشكلهاي اصلاحطلب ديدار خواهيم داشت.
وحدت؛ امتياز بزرگ در پرونده هستهيي
نبوي در ادامه گفتوگويش با ايسنا در مورد روند پروندهي هستهيي نيز اظهار داشت: آمريكا در اين جريان تمام تلاش خود را به كار ميبرد كه تا ايران را از حق مسلم خود محروم كند؛ ولي در حال حاضر يك عزم ملي در كشور در جهت تحقق اين خواسته يعني انرژي «هستهيي حق مسلم ماست» به وجود آمده و آمريكا نيز با توجه به سابقهي جرج بوش و جمهوريخواهان و حمله به عراق به سختي ميتواند اجماع جهاني را عليه ما ايجاد كند. اين كشور سعي ميكند اين اجماع را در منطقه نيز ايجاد كند و در همين راستا تلاش دارد در داخل نيز اختلافاندازي كند.
وي با بيان اينكه وحدت و انسجام ملي ايجاد شده در مورد اين مساله يكي از امتيازات بزرگ ماست، گفت: در حال حاضر ما ابزارهاي زيادي داريم كه اجازه ندهيم اين اجماع جهاني عليه ما ايجاد شود. يكي از آنها پشتوانهي ملي، دوم كشورهاي غيرمتعهد و سوم افكار عمومي جهان اسلام است. ما بايد از اين امكانات استفاده كنيم.
نبوي گفت: به نظر من شرايط ايجاد شده در كشور شايد در تاريخ ايران بيسابقه باشد. تمامي ملت داشتن انرژي هستهيي را حق مسلم خود ميدانند و يكپارچه اين شعار را فرياد ميزنند.
وي در عين حال گفت: جالب اين است كه مسالهي گزارش پروندهي ايران به شوراي امنيت با سالگرد ملي شدن صنعت نفت همزمان شده است و خاطرات آن زمان به ذهن تداعي ميشود. در حال حاضر نيز طبق نظرسنجيهاي انجام شده، دانشجويان و دانشگاهيان، يكپارچه بر اين حق تاكيد دارند. البته در قضيهي ملي شدن صنعت نفت نيز ما هزينههايي داديم ولي آخر پيروز شديم. من اميد دارم در اين مساله نيز سرافراز بيرون آييم كه مانند ملي شدن صنعت نفت در تاريخ ثبت ميشود.
نبوي در پايان به شكافهاي ايجاد شده بين آمريكا، چين روسيه در شوراي امنيت اشاره كرد و اظهار داشت: ما بايد از طريق ديپلماسي و گفت و گو از اين شكاف استفاده كنيم و حتي با ديپلماسي فعال اجازه ندهيم كه در داخل خود آمريكا نيز عليه ايران اجماع ايجاد شود؛ چون در خود آمريكا نسبت به سياستهاي جورج بوش در مورد ايران و منطقه اختلاف نظرها و انتقاداتي وجود دارد.
گفتوگو از خبرنگار ايسنا: اكرم احقاقي