- سرگئى ايوانف وزير دفاع روسيه خواستار پاسخ روشن ايران به پيشنهاد مسكو شد
پس از چند هفته گفتگو در شوراى امنيت سازمان ملل متحد، حال پنج عضو داراى حق وتوى اين بالاترين مرجع بينالمللى بهاضافه آلمان مىخواهند روز پنجشنبه آينده (۳۰ مارس) در برلين خطوط اصلى استراتژى خود را در رابطه با برنامه هستهاى ايران ترسيم كنند. با توجه به مذاكرات تقريبا بىنتيجهاى كه تاكنون انجام گرفته، انتظار مىرود كه اينبار گفتگوهاى وزيران خارجه شش كشور مزبور، سرنوشت پرونده اتمى ايران را رقم بزند.
پنجشنبه آينده در برلين پايتخت آلمان وزيران امور خارجه ايالات متحده آمريكا، روسيه، چين، و نيز فرانسه و انگلستان با همتاى آلمانى خود فرانك والتر اشتاينماير ديدار مىكنند. جان بولتون نماينده آمريكا در سازمان ملل متحد، پيشتر، پس از نشست سازمان ملل در نيويورك بر شتاب بيشتر براى رسيدن به موضعى مشترك در قبال ايران تاكيد كرده و گفته بود: ”اينك سه هفته است كه شوراى حكام آژانس بينالمللى انرژى اتمى موضوع را به ما ارجاع داده است. ما تلاش مىكنيم كه اين موضوع را در روزهاى آينده روشن كنيم“.
از نگاه «ايمير جانز پرى» نماينده انگلستان در سازمان ملل متحد، هنوز توافق مورد نظر آنگونه كه بايد و شايد صورت نگرفته است. «پرى» مىگويد: ”ما به پيشترفتهاى مختصرى دست پيدا كردهايم، اما هنوز بايد به پيشرفتهاى ديگرى نيز برسيم“.
هنوز هم اختلافنظر اصلى بر سر يك فرمولبندى مشترك در رابطه با موضعگيرى شوراى امنيت در قبال برنامه اتمى ايران است. اين بالاترين مرجع تصميمگيرى بينالمللى، مىتواند تحريمهايى را عليه ايران اعمال كند. اما تاكنون قدرتهاى داراى حق وتو در شوراى امنيت به موضعى مشترك نرسيدهاند. بولتون در همين رابطه گفت: ”تمام طرحهاى ممكن و تمام پيشنهادهاى تكميلى تهيه شده است“.
بر اساس اظهارات ديپلماتها روسيه پيشنويس قطعنامهاى را ارائه كرده، تا بديلى را در برابر قطعنامه پيشنهادى فرانسه و انگلستان قرار دهد. مسكو همزمان اعلام كرده كه خواهان «پاسخ روشن» جمهورى اسلامى به پيشنهاد خود براى غنىسازى اورانيوم ايران در خاك روسيه است. سرگئى ايوانوف وزير دفاع روسيه امروز سهشنبه (۲۸ مارس) در مسكو گفت، ايران بايد بالاخره اعلام كند كه اين پيشنهاد را مىپذيرد يا نه.
گفتنىست كه ايران متهم مىشود كه در زير لواى استفاده صلحجويانه از برنامه هستهاى خود، در تلاش براى دستيابى به بمب اتمىست. البته دولت جمهورى اسلامى همواره اين اتهام را رد كرده است.
روسيه و چين كه مناسبات اقتصادى گستردهاى با ايران دارند، با دخالت قاطعانه و تند شوراى امنيت در پرونده هستهاى ايران مخالفند. اين دو كشور نيز مانند آمريكا، فرانسه و انگلستان، در شوراى امنيت سازمان ملل متحد از حق وتو برخوردار هستند.
در مقابل كشورهاى غربى داراى حق وتو در شوراى امنيت، تمايل دارند كه اين نهاد بينالمللى نگرانى جدى خود را از برنامه اتمى ايران عنوان كرده و از آژانس بينالمللى انرژى اتمى بخواهد تا هر چه سريعتر گزارش خود درباره ميزان پاسخگويى ايران به خواستهاى آژانس را ارائه كند.
در اين ميان چين از دور جديد گفتگوها در برلين استقبال كرد. «كين گانگ» سخنگوى وزارت خارجه چين امروز گفت: ”گفتگوهاى شش دولت بخشى از تلاشهاى بينالمللى براى رسيدن به راهحلى مشترك است“. وى افزود كه چين در اين راستا از هر پيشنهادى استقبال مىكند.
محمد البرادعى رييس آژانس بينالمللى انرژى اتمى و فرانك والتر اشتاينماير وزير خارجه آلمان، ديروز دوشنبه در برلين، از ايران خواستند تا به برنامه مناقشهبرانگيز اتمى خود پايان دهد. اشتاينماير و البرادعى تاكيد كردند، پس از محكوميت اقدامات ايران توسط شوراى امنيت، بايد گفتگوها با جمهورى اسلامى همراه با اعمال فشار ادامه يابد.
دولت آمريكا ايران را بزرگترين چالش براى خود در آينده نزديك مىداند. جان بولتون نماينده ايالات متحده در سازمان ملل متحد، مدتى پيش حتا تهديد از سوى ايران را با عمليات تروريستى ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱، اما اينبار تهديدى «با بمب اتمى» مقايسه كرده بود.
بهنام باوندپور