 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
«متاسفانه ما یا باید کوتاه بیاییم، یا به شرایط نامطلوبی که پیامد کوتاه نیامدن است تن بدهیم »
وزيران خارجه پنج عضو دائمى شوراى امنيت به‌اضافه آلمان ديروز پنج‌شنبه (۳۰ مارس) يكصدا خواستار توقف غنى‌سازى اورانيوم در ايران شدند. اما هنوز روشن نيست كه شوراى امنيت در صورت پافشارى ايران بر غنى‌سازى اورانيوم، چه واكنشى از خود نشان خواهد داد. واكنش دولت ايران در برابر بيانيه شوراى امنيت نيز، تاكنون عموما اظهارنظرهايى كلى بوده است. آيا ايران راه همكارى با شوراى امنيت و آژانس بين‌المللى انرژى اتمى، و يا به‌گفته وزير خارجه آلمان، مسير «انزواى بين‌المللى» را برمى‌گزيند. در همين زمينه دكتر احمد شيرزاد نماينده مجلس ششم و عضو شوراى مركزى «جبهه مشاركت» به پرسشهاى صداى آلمان پاسخ داده است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دویچه‌وله: دکتر شیرزاد، در بیانیه‌‌ی شورای امنیت علیه ایران آمده است که محمد البرداعی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید نتایج همکاری یا عدم همکاری ایران را با آژانس و پاسخ مثبت به خواستهای شورای امنیت را از طرف ایران، ظرف ۳۰ روز، هم به شورای حکام و هم به شورای امنیت گزارش بدهد. از آنجایی که روسیه و چین خواستار ماندن پرونده هسته‌ای ایران در آژانس بودند، این خواست بیانیه را باید به نظر شما به‌عنوان کوتاه آمدن روس‌ها و چینی‌ها در مقابل آمریکا و اروپایی‌ها و عدول آنها از مواضع خودشان ارزیابی کرد؟
احمد شیرزاد: بیانیه‌ای که منتشر شده است حد وسطی میان خواستهای اروپا و آمریکا از یکطرف و روس چین از طرف دیگر است. البته مجموعا به خواستهای آمریکا و اروپا نزدیکتر است. درهرصورت، از یکطرف آن بند تهدیدکننده‌ای که اجازه می‌داد اعضای شورای امنیت علیه ایران اقدام بکنند و ایران را به شکلی بعنوان ناقض صلح وامنیت معرفی می‌کرد، آن حذف شده است که این را می‌شود دستاورد روس‌ها و چینی‌ها دانست و از طرف دیگر همین که باز کماکان پرونده در چارچوب شورای امنیت بررسی خواهد شد، این خواست اروپا و آمریکا بود. روی‌هم‌رفته حد وسطی از مجموع این خواستها تلقی می‌شود کرد.
دویچه‌وله: دکتر شیرزاد، آقای اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان گفته‌اند که ایران دو راه بیشتر ندارد، یا همکاری با جامعه جهانی و یا انزوای بین‌المللی!، و همه هم معنای همکاری با جامعه جهانی، یعنی پذیرش خواستهای شورای امنیت را، می‌دانند. آیا به نظر شما راه دیگری برای ایران، جز این دو راه وجود دارد؟
احمد شیرزاد: در گذشته شاید راههای دیگری بود. در واقع در گذشته ما با اعضای صاحب نفوذ شورای امنیت، بخصوص سه کشور اروپایی در حال مذاکره بودیم. در مذاکره می‌شود روی وجوه مختلف و راه حلهای مختلف صحبت کرد و به توافق رسید، ولی وقتی خواستهای طرف مقابل ایران در قالب بیانیه رییس شورای امنیت در بیاید و بعدا اگر این نهایتا به قطعنامه‌های شورای امنیت منجر بشود، آنوقت دیگر جایی برای چانه‌زنی و راه‌حلهای بینابین وجود ندارد. بهمین دلیل واقعیت این است که متاسفانه تحلیل وزیر خارجه آلمان تا حدی مقرون به صحت است، یعنی ما یا باید در اینجا کوتاه بیاییم یا به شرایط نامطلوبی که پیامد کوتاه نیامدن است تن بدهیم.
دویچه‌وله: به نظر شما ایران ظرف ۳۰ روز آینده اقدامی برای جلب‌نظر محمد البرداعی و تعدیل گزارش او خواهد کرد، یا کماکان جملات همیشگی خود را، مثل تاکید بر حق ایران برای فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، تکرار خواهد کرد؟
احمد شیرزاد: در واکنش‌هایی که طی ۲۴ ساعت اول بعد از صدور بیانیه در شورای امنیت نشان داده شده است مسئولین ایران کم و بیش همان مواضع قبلی را ذکر کردند، اما بیشتر جملات و موضع‌گیری‌ها حالت کلی دارد و طوری نیست که راه برای مذاکره‌های بعدی بسته بشود. در هرحال ایران ۳۰ روز وقت دارد و در این ۳۰ روز هم ممکن است اتفاقات زیادی بیفتد. در جامعه ایران بحث مسایل هسته‌ای، روز به روز دارد گسترده‌تر می‌شود، جریانها و شخصیت‌های سیاسی بیشتر دارند وارد این قضیه می‌شوند. بنابراین ممکن است که در داخل جامعه ایران موضوع بنحوی پیش برود که به سمت یک راه‌حلهای بینابین حرکت بکند. اما آنچه من بعنوان یک ناظر می‌توانم پیش‌بینی بکنم، من خیلی امید ندارم که نهایتا در این مدت مسئله حل بشود.
دویچه‌وله: وزیر دفاع روسیه، آندری دنیسف، چند روز پیش گفته بود ایران باید پاسخ روشن «آری یا نه» به پیشنهاد روسیه بدهد. به نظر شما همراهی روس‌ها در حمایت از بیانیه شورای امنیت، می‌تواند ارتباطی داشته باشد با اینکه ایران تاکنون عملا طرح غنی‌سازی اورانیوم در خاک روسیه را نپذیرفته است؟
احمد شیرزاد: بله. ببینید، اینکه روسیه طرحی را پیشنهاد کرد و این طرح تا مدتی روی میز بود و روی آن بحث و بررسی صورت می‌گرفت، در واقع زمینه‌ای شد برای اینکه در این قضیه روسیه بیشتر همراه با آمریکا و اروپا قدم بردارد. وقتی که مذاکرات سه کشور اروپایی با ایران به نتیجه نرسید، طبیعتا عامل دیگر که می‌توانست ابتکار عمل‌اش موثر واقع بشود روسیه بود. روسیه وقتی به صحنه آمد و نتیجه نگرفت، طبیعی‌ست که بیشتر بپیوندد به صف مخالفان ایران.
دویچه‌وله: دکتر شیرزاد، با توجه به اینکه نشست دیروز دولتهای پنجگانه دارای حق وتو باضافه آلمان، از بیانیه شورای امنیت پشتیبانی کردند، به نظر شما سال ۱۳۸۵ چگونه سالی خواهد بود برای ایران و ایرانی‌ها؟
احمد شیرزاد: اینطور که از بهارش پیداست، سال خيلى خوبی نیست. یعنی ما در آغاز سال با یک وضعیت بلاتکلیفی سیاسی مواجه هستیم، حتا اگر در سال ۱۳۸۵با اقدامات معین و مشخصی بر ضد ایران روبرو نشویم، ولی همین فضای بلاتکلیف و به اصطلاح استخوان لای زخم، برای ایران بسیار نامطلوب است. یعنی آنچیزی که وزیر خارجه آلمان تحت عنوان انزوای ایران گفته است، چیزی نیست که ناگهان رخ بدهد، بلکه بتدریج در حال حصول است. فراموش نباید بکنیم که ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل با رای تعداد زیادی از کشورها صورت گرفته است و خود این بمنزله‌ی نوعی حرکت به سمت انزوا سیاسی‌ست. متاسفانه ما در شرایطی حرکت کردیم که متحدان زیادی برای خودمان باقی نگذاشتیم. به هرحال شاید کشورهای زیادی هم باشند که علاقمند به صلح و امنیت جهانی هستند و ما باید بنوعی حرکت می‌کردیم که آنها بهتر بتوانند از ایران دفاع بکنند. بخصوص تلقی من این است که شخص آقای البرداعی انسان صلح‌طلبی‌ست و تلاش زیادی هم کرده و خواهد کرد تا منطقه دچار تنش و آشوب نشود. ما باید بتوانیم از یک چنین پتانسیل‌هایی بهترین استفاده را بکنیم.
