 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
پس از سه دهه قطع مناسبات علنى ميان ايران و آمريكا، نمايندگان دو كشور بزودی بر سر ميز مذاكره می‌نشينند. اگرچه برخى رهبران جمهورى اسلامى اصرار دارند كه گفتگوها به مسئله عراق محدود خواهند ماند، اما گروهى ديگر بر اين عقيده‌اند كه بايد از فرصت بدست آمده به نفع حكومت ايران بهره گرفت و مذكرات را به عنوان قدم اول در اين راستا ارزيابى می‌كنند. آيا قدمهاى بعدى نيز برداشته خواهد شد و آيا مردم ايران هم در اين مذاكرات نفعى خواهند داشت؟ دويچه وله اين سوال را با آقاى داريوش همايون روزنامه‌نگار ، موسس روزنامه آيندگان و از پايه گذاران حزب مشروطه ايران در ميان گذاشت.
گفتگو: مریم انصاری
آقای همایون، مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه، یعنی پس‌فردا، آغاز بشود، چه تاثیری می‌تواند بر مناسبات دو کشور داشته باشد؟
داریوش همایون: تاثیر زیادی نخواهد داشت، برای اینکه خود مذاکرات بعید است که به جای مهمی برسد. بهرحال آمریکایی‌ها از طرف خود عراقی‌ها زیر فشار بودند که یک فکری برای مداخلات ایران بکنند. جمهوری اسلامی هم عوامل خودش در عراق را تشویق کرد که این پیشنهاد را بکنند تا دری به روی آمریکا باز بکند. چون نگرانی در جمهوری اسلامی درباره‌ی مقاصد آمریکا بسیار زیاد است. نصف این صحبت‌ها بیشتر جنبه اکتشافی خواهد داشت و بعید است که به جای مثبتی منتهی بشود. این است که تاثیر زیادی هم در روابط نخواهد کرد.
یعنی شما فکر نمی‌کنید که دوطرف مترصد گرفتن امتیازاتی از یکدیگر هستند؟
داریوش همایون: همیشه دولت‌ها می‌خواهند از هم امتیازاتی بگیرند، ولی هیچکدام از دو طرف فعلا در وضعی نیستند که امتیازی بدهند. جمهوری اسلامی مصمم است که تا لبه پرتگاه برود و شاید از آنهم بیشتر و آمریکایی‌ها هم بهیچوجه در حالت امتیاز دادن نیستند.
اگر این مذاکرات فقط به عراق محدود نشود، آیا در آنصورت ممکن است به کاهش تنش منجر بشود و حتا بتواند به نفع مردم ایران باشد؟
داریوش همایون: بستگی به این است که در جمهوری اسلامی سرانجام چه تصمیمی درباره بحران اتمی گرفته‌اند. ولی من بسیار تردید دارم که مذاکرات چندان بیش از موضوع عراق را دربربگیرد.
ولی آمریکا مسئله‌اش با جمهوری اسلامی فقط بر سر برنامه اتمی نیست، کل مسئله خاورمیانه و سیاستهایی که می‌تواند در منطقه بحران ایجاد بکند هم هست.
داريوش همایون: درست است! ولی بحران اصلی بحران اتمی‌ست، برای اینکه بقیه مسایل جنبه فوری ندارند و بسیاری سالهاست که این بحران و این مشکلات هست. اما فعلا ساعت اتمی‌ست که تیک تیک می‌کند و بستگی به ارزیابی سازمانهای اطلاعاتی غرب دارد که جمهوری اسلامی چه فاصله‌ای با دست‌یافتن به بمب اتمی دارد. و اگر ارزیابی بر این باشد که زمان زیادی در پیش نیست، خوب، همه‌ی حسابها عوض می‌شود. به نظر من مهمترین مسئله همین بحران اتمی‌ست. البته اگر، یعنی خیلی غیرمحتمل، اگر این بحران هم حل بشود، همانطور که گفتید، مسایل دیگری هست که اهمیت‌اش برای آمریکا خیلی زیاد است و آنها پیش کشیده خواهند شد.
شما معتقدید که مذاکره بجای نخواهد رسید. پس راهکار صحیح درباره ایران چه خواهد بود؟
داريوش همایون: به نظر من بازتاب این مذاکرات در بسیاری از مردم مبالغه‌آمیز بوده و واکنش‌های نه‌چندان درستی برانگیخته است. مردم ما نباید گرماسنج‌شان مذاکرات آمریکا و ایران یا کمترین تحول در رابطه با دو کشور باشد. دولت آمریکا و دولت جمهوری اسلامی با هم گرفتاری‌های زیادی دارند و یکروز روابط سخت خواهد شد، یکروز سخت‌تر و یکروز هم به آن سختی نخواهد بود. ولی يك، این تاثیری در مبارزه مردم ایران نباید داشته باشد و دو، جمهوری اسلامی یک خطری‌ست برای جهان. نه اینکه خود جمهوری اسلامی صاحب قدرتی باشد، ولی نماینده یک طرز تفکر و روحیه‌ای‌ست در جهان اسلام، منتها دارد به سلاحهای خیلی مدرنی مسلح می‌شود و پول هنگفت نفت را در اختیار دارد و این خطر را بطور روزافزون همه در غرب دارند جدی می‌گیرند. این است که مردم نباید مایوس بشوند تا یک مذاکره‌ای صورت گرفت. از نظر ما راه حل آرمانی این است که جمهوری اسلامی برنامه اتمی را تعطیل بکند و آمریکایی‌ها هم به مخالفان رژیم، یعنی به نیروهای آزادیخواه در ایران هر کمکی که می‌توانند، اعم از کمک سیاسی، دیپلماتیک و حتا اگر می‌شود، مالی به خانواده‌های زندانیان و اعتصابیان بکند. ولی اینکه آمریکایی‌ها چه خواهند کرد، به نظر من، احتمال جنگ و حمله به ایران بسیار زیاد است، در صورتیکه سیاستهای کنونی جمهوری اسلامی ادامه پیدا کند. و این به زیان همه‌ی مردم و به زیان کشور ماست و البته به زیان جمهوری اسلامی که آن مسئله‌ی خودشان است. این است که این موضوع باید از پیش پای ما برداشته بشود، ولی مبارزه مردم برای آزادی، حقوق بشر بجای خودش هست و هر کمکی، نه فقط آمریکا، بلکه هرجای دنیا بتوانند به این مبارزه بکنند از نظر ما مغتنم است.
