 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
پس از آنكه حزب‌الله لبنان دو سرباز اسراييلى را به گروگان گرفت، ارتش اسراييل حملات وسيعى را به لبنان آغاز كرد. در اين ميان تلاش بسيارى از دولتها براى برقرارى آتش‌بس جريان دارد، امرى كه اسراييل و آمريكا آن را نمى‌پذيرند. اين دو كشور، بر نقش سوريه و ايران به عنوان حاميان حزب‌اله لبنان تاكيد مى‌كنند و خواستار نابودى كامل اين گروه هستند و ايران نيز حمله گسترده به لبنان را نقشه‌اى از پيش طراحى شده مى‌داند، كه گروگانگيرى سربازان اسراييلى در آن بهانه‌اى بيش نيست.
در همين رابطه و نيز در ارتباط با تاثير حوادث اخير خاورميانه بر پرونده هسته‌اى ايران، دكتر ابراهيم يزدى وزير خارجه ايران در دوران دولت موقت مهندس بازرگان، به پرسشهاى ما پاسخ داده است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دکتر یزدی، جنگ در خاورمیانه باعث نگرانی تمام محافل صلح‌طلب جهان شده است. از یکطرف بخصوص اسراییل و آمریکا حزب‌اله لبنان و در کنار آن حمایتهای ایران و سوریه از آنها را عامل بروز این فاجعه می‌دانند و از طرف دیگر دولت ایران حملات اسراییل به نوار غزه و لبنان را نقشه‌ای از پیش طراحی شده عنوان می‌کند. نظر شما در این خصوص چه هست، عامل اصلی در به آتش کشیدن منطقه را در چه جایی باید جستجو کرد؟
ابراهيم يزدی: منطقه خاورمیانه در طی سالیان دراز همیشه ملهتب بوده و آمادگی برای انفجار را داشته و دارد. مسئله این است که سازمان ملل متحد پس از جنگ ۶ روزه ۱۹۶۷ در قطعنامه ۲۴۲ از اسراییل می‌خواهد که تمام سرزمین‌های اشغالی در آن جنگ را برگرداند و تخلیه کند و از اعراب می‌خواهد که اسراییل را بعنوان یک کشور مستقل به رسمیت بشناسد. در طول سالیان دراز این قطعنامه اجرا نشد، اما آرام آرام شرایطی فراهم شده است که این قطعنامه اجرا شود. راه‌حل عملی آنهم ابراز شده است که اسراییل از سرزمین‌های اشغالی عقب‌نشینی کند و آنها به فلسطینی‌ها واگذار شود تا یک کشور مستقل فلسطینی برای مردم آواره فلسطین بوجود بیاید. دولتهای عربی در این راستا قطعنامه ۲۴۲ را پذیرفته‌اند و خود سازمان آزادیبخش فلسطین، رهبری آن، رییس جمهور آن در حال حاضر آقای محمود عباس و مجلس شورای فلسطین در مجلس قبلی همه مذاکرات و تعهدات را قبول کردند که با تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی و عقب‌نشینی اسراییل صلح برقرار بشود، اما اسراییل از اجرای این قطعنامه‌ها امتناع کرده است. اینها همه ریشه‌های مشکل است. حالا در این جنگ اخیر بهانه‌هایی دولت اسراییل پیدا کرده است برای واکنش نشان‌دادن. اما این واکنش‌ها هیچ تناسبی با آن بهانه‌ها ندارد. اینکه دولت اسراییل به بهانه ۲ سربازی که دستگیر شده‌اند تمام لبنان را به خاک و خون بکشد، با هیچ منطقی، با هیچ استدلالی و با هیچ چیز سازگار نیست.
دکتر یزدی، به نظر شما آیا این نوع اقدامات از طرف حزب‌اله لبنان، مثل گروگانگیری سربازان اسراییلی، با وجود اینکه قاعدتا حزب‌اله لبنان می‌دانسته واکنش قابل پیش‌بینی اسراییلی را، به نظر شما خود این مسئله نمی‌توانسته به آتش جنگ و تنش در منطقه دامن بزند، حالا این را چه بهانه بگیریم چه نه؟
ابراهيم يزدی: آنچه مهم است این است، فرض می‌کنیم که حزب‌الله با علم به اینکه اسراییل چنین واکنشی را نشان بدهد دست به اینکار زده است. اگر اسراییل چنین عملی را انجام نمی‌داد، چه بسا تا به امروز به دلیل فشار دولت لبنان ۲ سرباز آزاد می‌شدند.
جورج بوش رییس جمهور آمریکا اعلام کرده، سوریه حامی اصلی حزب‌اله لبنان است و سلاحهای ساخت ایران را در اختیار حزب‌اله لبنان قرار می‌دهد. آیا، با توجه به این مسئله و چنانچه صحیح بدانیم این خبر را، می‌شود تنها از حمایت معنوی ایران از حزب‌اله لبنان سخن گفت؟
ابراهيم يزدی: فرض بگیریم که این ادعای آمریکا درست است. آیا این اولین بار است که یک کشوری از یک گروه دیگری در کشور دیگر حمایت می‌کند؟ آیا در افغانستان دولت آمریکا از یک گروههایی حمایت نمی‌کردند، آنها را آموزش نمی‌دادند؟ آیا امروز، به‌رغم تمام قطعنامه‌هایی که در سازمان ملل صادر شده است و اسراییل نمی‌پذیرد، آمریکا بدون قید و شرط حمایت نمی‌کند؟ هنگامی سخن آمریکا را باید توجه کرد که خود آمریکا در این جنگ بیطرف باشد و طرف اسراییل را نداشته باشد. چگونه می‌توان به چنین ادعای آمریکا ترتیب نظر داد!
دکتر یزدی، نظر شما در مورد اسراییل کاملا روشن است، انتقادهای بین‌المللی وجود دارد، ولی پرسش من مشخصا اینجا در مورد حزب‌اله لبنان است. آیا به نظر شما حزب‌اله لبنان تنش در منطقه ایجاد نمی‌کند؟
ابراهيم يزدی: من مایل نیستم مسئله حزب‌اله لبنان را به تنهایی و جدا از تمام مسایل دیگر حل بکنیم. اگر بودن یک گروه مسلح در لبنان موجب تشنج است، این را باید بپذیریم که بله حزب‌الله مسلح در لبنان موجب تشنج است. سوال این است که آیا فقط وجود حزب‌الله مسلح موجب تشنج در خاورمیانه است؟ آیا می‌بایستی ما برای پاسخ به سوال شما بقیه پارامترها را نادیده بگیریم؟ من به چنین چیزی اعتقاد ندارم.
حالا دکتر یزدی، به نظر خود شما آمریکا در مخالفت با آتش‌بس فوری در خاورمیانه و توقف حملات اسراییل به لبنان چه هدفی را مشخصا دنبال می‌کند؟
ابراهيم يزدی: نشان می‌دهد که نمی‌خواهد جنگ تمام شود...
چرا؟
ابراهيم يزدی: منطقی‌ترین راه که همه‌ی جامعه جهانی به آن رسیده‌اند این است که بسیار خوب حزب‌الله اشتباه کرده است، اسراییل اشتباه کرده است، مردم بیگناه نباید هزینه‌اش را بدهند، پس آتش بس داده بشود تا بنشینند و صحبت بکنند. چرا آمریکا با این مخالف کرده است!
بله، دقیقا سوال این است. چرا؟ چه هدفی را دنبال می‌کند آمریکا؟
ابراهيم يزدی: برای اینکه افکار عمومی از فلسطین منحرف بشود، افکار عمومی از عراق به جای دیگری برگردد، آمریکا علاقمند است آنچه اکنون در لبنان آغاز شده است ادامه پیدا کند، تا از فشاری که بر آمریکا در عراق هست، تا از فشاری که بر آمریکا در افغانستان هست، تا از فشاری که بر اسراییل در فلسطین هست کاسته شود.
دکتر یزدی، یک مسئله دیگر. آیا ادامه جنگ خاورمیانه نمی‌تواند خطری جدی را متوجه ایران بکند؟
ابراهيم يزدی: این خطر جدی‌ست که ممکن است اسراییل در شرایطی که نمی‌تواند از طریق جنگ به اهدافش برسد، این خطر وجود دارد که اسراییل و آمریکا برای کاستن از فشار افکار عمومی در جهان دست بکارهای دیگری بزنند، از جمله حمله به ایران. اما آیا حمله موشکی به نقاط انتخابی در ایران چه پیامدهایی را به نفع آمریکا و اسراییل در پی خواهد داشت؟ آیا این حملات موجب سقوط حکومت ایران خواهد شد؟ خیر! تنها چیزی که اتفاق خواهد افتاد این است که حاکمان ایران از آن استفاده می‌کنند، بهره‌مند می‌شوند برای تثبیت قدرت خودشان، توجیه قدرت خودشان و بعلاوه به آنها کمک می‌کند که همین فضای نسبتا قابل تنفسی که ما در ایران داریم، آن را هم ببندند. این را هم باید اضافه کنم، با توجه به اینکه این خطر جدی‌ست، به نظر می‌رسد که مقامات دولت ایران می‌بایستی بطور جدی محتاطانه عمل بکنند. بهانه به دست اسراییل و آمریکا برای حمله به ایران ندهند.
دکتر یزدی، حالا مسئله دیگر. به نظر شما حوداث خاورمیانه تا چه حدی می‌تواند پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت را تحت‌الشعاع خودش قرار بدهد؟
ابراهيم يزدی: اگر ایران تا این وقت مقرری که خود اعلام کرده است، در پایان مردادماه، جواب مثبتی به درخواست ۱+۵ ندهد، به نظر می‌رسد در شرایط کنونی با توجه به واکنشی که جامعه جهانی نسبت به وقایع لبنان از خود نشان داده است، موضع آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل برای صدور قطعنامه علیه ایران تقویت شده است. ایران آنوقت باید منتظر بماند که ببیند آن قطعنامه چه خواهد گفت. البته ما می‌دانیم که در فاز اول قطعنامه فقط به ایران اخطار می‌کند که در ظرف یک مدت معینی باید آن اصول را بپذیرد. قطعنامه‌های تنبیهی بعد از آن خواهد آمد، اگر ایران نپذیرد. بنابراین وقایع لبنان به نفع ایران در جهت حل مسالمت‌آمیز پرونده هسته‌ای نمی‌باشد.
دکتر یزدی، آخرین پرسش من. شما از امضاکنندگان بیانیه‌ای هستید که ۳۳۰ نفر آن را امضا کرده‌اند و حمله اسراییل به لبنان را محکوم کرده‌اند. در میان این ۳۳۰ نفر چهره‌های بسیار سرشناس اصلاح‌طلب یا ملی‌ـ مذهبی و یا چهره‌های نهضت آزادی ایران وجود دارند. با توجه به اینکه در این بیانیه هیچ اشاره‌ای به گروگانگیری سربازان اسراییلی و حملات حزب‌اله لبنان به اسراییل نشده، آیا می‌شود گفت که امضاکنندگان این بیانیه در خصوص جنگ اخیر خاورمیانه با حکومت ایران در یک جبهه واحد قرار گرفته‌اند؟
ابراهيم يزدی: بله! دولت ایران یا بسیاری از دولتهای دنیا امروز با ما همصدا هستند که اسراییل باید این جنگ را متوقف بکند. موضعی که ما در این بیانیه امضا و اعلام کردیم با تمام این جریانی که در دنیا، خواه دولت ایران، خواه سایر دولتها همسو است که اسراییل باید این آتش‌بس را بپذیرد و این جنگ را متوقف کند.
