هفته گذشته سازمان گزارشگران بدون مرز در اطلاعيهاى به ”سركوب مطبوعات در كردستان“ اعتراض كرد. در روز دوشنبه (۱۵ ژانويه) نيز گروهى از روزنامهنگاران و فعالان سياسى كردستان در اعتراض به فشار بر روزنامهنگاران و مطبوعات و دستگيرى و بازداشتهاى اخير در اين استان بيانيهاى منتشر كردند و در آن خواستار پايان دادن به دستگيرى و بازداشتها در كردستان شدند. خسرو كردپور، روزنامهنگار در مهاباد و از امضاكنندگان اين بيانيه به پرسشهايى در زمينه وضعيت مطبوعات در شهرهاى كردنشين ايران پاسخ داد.
مصاحبهگر: کیواندخت قهاری
آقای کردپور، وضعیت مطبوعات در کردستان الان به چه صورت است؟
خسرو کردپور: ما طی روزها و هفتههای اخیر احضارها و دستگیریهای گستردهای داشتیم در این منطقه، از اصحاب قلم و روزنامهنگاران که اکثرا شامل مطبوعات محلی میشوند. کسانی هستند در اینجا که در روزنامههای محلی کار میکنند و در اینجا با این روزنامهها همکاری دارند.
یعنی این روزنامهها به زبان کردی نوشته میشوند؟
خسرو کردپور: بله! اکثرشان به زبان کردی و فارسی است، یعنی اكثرا کردیـ فارسی هستند. بعضیهاشان هم فقط فارسی هستند.
اطلاع دارید که در مجموع چه تعداد نشریه توقیف و چه تعداد روزنامهنگار دستگیر شدهاند؟
خسرو کردپور: اگر بخواهم کوتاه و فشرده اشاره بکنم به فشارهایی که اخیرا بر مطبوعات کردستان وارد شده، باید از بازداشت سهتن از اعضای هیات تحریریه هفتهنامهی «روشهلات» شروع بکنم که در هفتههای اخیر سهتن از اعضای تحریریه روشلات بهنامهای فرهاد امینپور، رضا علیپور و سامان سلیمانی در محل اين هفتهنامه بازداشت شدند و مدتی را در بازداشت بسر بردند و بعدا با قرار وثیقه آزاد شدند و پروندهشان همچنان در جریان است. آقای محمدرضا خادم شمس، مدیرمسئول هفتهنامهی «صدای ارومیه» بودند که به دادگاه انقلاب ارومیه احضار و در آنجا دادگاهی شدند. اتهاماتی که به ایشان وارد شده بود، فعالیت علیه نظام و امنیت کشور از طریق انتشار برخى مطالب در نشریه بود. غیر از «روشهلات» و «صدای ارومیه» بايد به بازداشت و احضار چند تن از دستاندرکاران هفتهنامهی «کرفتو» اشاره كنم. طی هفتهها و روزهای اخیر خانم لیلا مدنی، مدیرمسئول هفتهنامهی «کرفتو»، بخاطر باز یک خبری از دانشگاه علوم پزشکی کردستان مبنی بر اخراج ۱۴ پرسنل این دانشگاه به دادگاه احضار شدند. در آنجا تفهیم اتهام شدند و با قرار کفالت ۳۰میلیون ریالی آزاد شدند.
آقای کردپور هفتهنامهی «کرفتو» در کجا منتشر میشده است؟
خسرو کردپور: هفتهنامهی «کرفتو» در سنندج مرکز استان کردستان منتشر میشود، هفتهنامهی «روشهلات» هم همینطور و «صدای ارومیه» در شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی منتشر میشود. طی هفتههای اخیر آقای آكو كردنسب مسئول بخش خبری هفتهنامهی «کرفتو» نیز بازداشت شدند. ایشان در حین تهیه گزارش و خبر در یکی از شعب اخذ رای بازداشت و توسط مامورین دستگیر شدند. همچنین آقای كاوه جوانمرد نیز، خبرنگار افتخاری هفتهنامهی «کرفتو»، طی روزهای اخیر بازداشت شدند و تاکنون همچنان در بازداشت بسر میبرند. یک هفتهنامهی دیگر هفتهنامهی «سیروان» است که میتوانم بگویم به اصلاحطلبان کردستان گرایش داشت. بعد از آمدن استاندار جدید به کردستان، مدیر مسئول اين نشريه نیز که آقای دکتر جلال جلالىزاده بودند، از کار در نشریه برکنار شدند و الان این نشریه در دست نیروهای اصولگرای کردستان قرار دارد. در این اواخر نیز سردبیر جدید این هفتهنامه آقای احمدنژاد به دلیل مطرح کردن برخی انتقادات به دولت برکنار شدند. در مهاباد نیز هفتهنامهی «پیام کردستان» که میتوانم بگویم یکی از نشریات مستقل مهاباد میباشد، چهارتن از اعضاى شوراى سردبیری این هفته نامه از کار در این نشریه خودداری کردند که دلیلش هم تغيير خط مشی هفتهنامه اعلام شده است.
فشارهایی که از آن نام بردید، آیا کیفیت جدیدی در کردستان است؟
خسرو کردپور: بله، بعد از آمدن آقای احمدینژاد و تغییر و تحولاتی که در مدیریتهای منطقه صورت گرفت، من احساس میکنم كه این فشارها در راستای هرچه محدودترکردن و امنیتیکردن فضای سیاسی و فرهنگی و اجتماعی کردستان است. من این برخوردها را در این راستا تحلیل میکنم كه در راستای تکصدایی کردن فضای این منطقه است.
اما به نظر شما سیاستی که دولت ایران در مواجهه با مطبوعات کردستان دنبال میکند سیاست ويژهایست یا در بطن نگاهی ست که به گفتهی مسئول بخش ایران «سازمان گزارشگران بدون مرز» از آن بعنوان ”نگاه پادگانی و نظامی به رسانهها“ یاد میشود؟
خسرو کردپور: دقیقا در همان راستای همان برخورد با مطبوعات سراسرى است و خب بعد از آنها به مطبوعات محلی پرداختند. من معتقدم در هرحال این آقایان در شعارهایشان هم هیچ نگاهی یا شعاری در رابطه جامعه مدنی یا توسعه سیاسی و یا آزادیهای دمکراتیک از آنها نمیبینید، بلکه در راستای هرچه بیشتر تکصدایی کردن رسانهها است.
فکر میکنید این فشار بر مطبوعات و روزنامهنگاران در مناطق کردنشین در وضعیت کنونی ایران چه تاثیری و چه پیامدهایی می تواند داشته باشد؟
خسرو کردپور: روزنامهها که تعطیل بشوند، روزنامه تبدیل به شبنامه میشود و اندیشه به تعبیری زیرزمینی میشود و از راههای دیگر من معتقدم که روزنامهنگاران نظرات و دیدگاههای خودشان را به اطلاع عموم میرسانند که امروز ما بیشتر میبینیم که از کانال اینترنت این دیدگاهها بيشتر منتشر میشوند و انتشار این دیدگاهها اصلا غیررسمی میشوند.
تا چه حد مردم در آن منطقه به اینترنت دسترسی دارند؟
خسرو کردپور: در این منطقه بعد از تعطیل و توقیف مطبوعات در سطح کشور و همچنین بعد از فشارهایی که برمطبوعات کردی وارد شده، بیشتر افکارعمومی نگاهشان به رسانههای خارج از کشور است، بويژه رادیو و تلویزیونهای خارج از کشور. همچنین برای گرفتن اخبار به اینترنت مراجعه میکنند و از این طریق به اخبار و اطلاعات موردنظرشان دست پیدا میکنند.
آقای خسرو کردپور، سپاسگزارم که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.