هاله اسفندیاری از خاطرات زندان خود می گوید، بی بی سی

روزنامه آمريکايی واشنگتن پست در شماره روز سه شنبه، ۴ سپتامبر، گزارشی را به ماجرای زندانی شدن و آزادی هاله اسفندياری، پژوهشگر ايرانی - آمريکايی اختصاص داده است.
در بخشی از اين گزارش که به قلم رابين رايت و با عنوان "پژوهشگر آزاد شده از دوران خود در زندان ايران سخن می گويد" منتشر شده است، خانم اسفندياری به خاطرات خود در زندان اشاره می کند.

به نوشته واشنگتن پست، خانم اسفندياری گفته است "درحاليکه در سلول خود نشسته و از پشت ميله زندان هلال باريک ماه را می نگريستم به خودم می گفتم: خدايا، اين ماه است و يکماه بعد، دوباره و بعد، برای بار سوم، بازهم هلال ماه را ديدم. شرايط سخت بود و من تنها و نگران بودم."

واشنگتن پست می نويسد که هاله اسفندياری، که پس از کسب اجازه خروج از ايران با استقبال همسرش، رائول بخاش، و خواهرش وارد وين شد، در اولين مصاحبه از زمان خروج از ايران، دوران حبس در ترسناک ترين زندان های خاورميانه و چگونگی سپری کردن اين دوران را توصيف کرده و گفته است که قبل از بازگشت به محل اقامت خود در پوتوماک در آمريکا، قصد دارد مدتی را در اروپا استراحت کند.

واشنگتن پست با يادآوری اتهام توطئه عليه تنها رژيم دين سالاری جهان امروز که هاله اسفندياری با آنها مواجه بود، از قول او می نوسد که با دنبال کردن يک برنامه زمانبندی شده ده ساعته، موفق شد از فکر کردن به پی آمدهای اين اتهامات خودداری کند.

اين روزنامه می نويسد که وضعيت حقوقی هاله اسفندياری، که دارای تابعيت دوگانه آمريکايی و ايرانی است، مبهم است و ماجرای حمله افراد مسلح به کارد به خانم اسفندياری و ربودن گذرنامه های ايرانی و آمريکايی و سپس بازداشت او در زندان اوين را بازگو می کند.

به نوشته واشنگتن پست، خانم اسفندياری در اين مورد گفته است که "پس از اينکه شوک اوليه ناشی از بازداشت از ميان رفت، نتيجه گرفتم که يا از اين ماجرا جان سالم بدر می برم و يا اينکه از پا در خواهم آمد و اگر تمام مدت بنشينم و فکر کنم، خواهم مرد و بنابراين برنامه ای را برای خودم ترتيب دادم."

ورزش در سلول

واشنگتن پست می نويسد که هاله اسفندياری در خلال يکصد و پنج روز حبس، هر روز قبل از صبحانه يک ساعت بر کف سلول خود ورزش می کرد و در زمانی که تحت بازجويی قرار نداشت، بين ساعت نه و نيم بامداد تا شش بعد از ظهر و بازهم شب ها يک ساعت قبل از خواب، تمرين های ديگری را انجام می داد و در اين مدت، حدود نوزده کيلو وزن کم کرد.

خانم اسفندياری به واشنگتن پست گفته است که گاه اجازه داشت در حياط کوچکی در زندان قدم بزند هرچند هميشه تنها بود و در دوران بازداشت، به جز بازجويان و نگهبانان زن زندان، کس ديگری را نمی ديد.

واشنگتن پست می افزايد که هاله اسفندياری با نوشتن زندگينامه مادر بزرگش - البته در مغز خود و نه روی کاغذ - ذهن خود را مشغول می داشت در حاليکه در بخش خاص زندانيان سياسی در انزوا به سر می برد، و روی رختخوابی می خوابيد که با استفاده از شش پتو و دو چادر زنانه درست کرده بود اما بالاخره تقاضا کرد يک ميز و يک صندلی مدرسه ای در اختيار او قرار گيرد و با اين تقاضا موافقت شد و ديگر مجبورنبود روی زمين بنشيند.

اين روزنامه می نويسد که هنوز مقامات ايرانی در مورد وضعيت چهار آمريکايی ديگری که در ايران زندانی، تحت نظر و يا ناپديد هستند اطلاعاتی نداده اند و خانم اسفندياری گفته است که از سرنوشت اين افراد، به استثنای کيان تاجبخش، که سه روز بعد از بازداشت خود او دستگير شد اطلاعی ندارد.

اين روزنامه يادآور می شود که خانواده زندانيان در ايران می توانند هفته ای يک بار پول در اختيار آنان قرار دهند و خانم اسفندياری از اين پول برای خريد ميوه و سبزيجات استفاده می کرد و ميوه ها و کتاب هايی را که شب قبل خوانده بود از طريق زندانبانان برای آقای تاجبخش می فرستاد.

واشنگتن پست می نويسد که تابستان امسال تلويزيون دولتی ايران با پخش دو فيلم مستند کوشيد هاله اسفندياری را با طرح ۷۵ ميليون دلاری دولت جورج بوش برای پيشبرد دموکراسی در ايران مرتبط سازد و خانم اسفندياری گفته است که بازجويان به برنامه های مرکز وودرو ويلسون توجه خاصی نشان می دادند.

به نوشته اين روزنامه، هاله اسفندياری و مرکز ودورو ويلسون دريافت کمک مالی از آمريکا برای تامين هزينه سخنرانی های او را تکذيب کرده اند و خانم اسفندياری گفته است که "به بازجويان گفتم در مورد بودجه اختصاص داده شده توسط دولت آمريکا اطلاعاتی ندارم و از تخصيص پول برای سرنگونی رژيم حمايت نمی کنم و با مداخله در امور داخلی کشورها مخالفم و افزودم که به نظر من، دولت های ايران و آمريکا بايد با يکديگر گفتگو کنند."

مداخله رهبر جمهوری اسلامی

واشنگتن پست يادآور می شود که پس از آنکه لی اچ هاميلتون، نماينده سابق کنگره آمريکا از حزب دموکرات و رييس مشترک گروه مطالعه عراق، شخصا نامه ای برای آيت الله خامنه ای فرستاد، خانم اسفندياری از زندان آزاد شد و آيت الله خامنه ای در اقدامی بی سابقه، با پاسخ به اين نامه، وعده داد که به پرونده خانم اسفندياری رسيدگی کند.

اين روزنامه از قول خانم اسفندياری نقل می کند که اين احساس غريزی را داشت که دولت ايران او را محاکمه نمی کند و راه حلی برای ماجرا وجود خواهد داشت و مداخله آقای هاميلتون نقشی اساسی در اين موضوع ايفا کرد زيرا بدون اين نامه، ممکن بود که دوره حبس او طولانی تر می شد.

واشنگتن پست می نويسد که خانم اسفندياری با سپردن سند خانه مادرش به عنوان وثيقه از زندان آزاد شد و اين سند هنوز آزاد نشده است.

اين روزنامه می نويسد به گفته اعضای خانواده های کيان تاجبخش، پژوهشگر ايرانی - آمريکايی، و علی شاکری، بازرگان ايرانی، اين دو نفر، که تابعيت دوگانه دارند، همچنان در زندان انفرادی به سر می برند در حاليکه پرناز عظيما، خبرنگار راديو فردا که او هم دارای تابعيت ايرانی و آمريکايی است، با وثيقه نهادن سند خانه مادرش آزاد است در حاليکه گذرنامه او نيز توقيف شده و اجازه خروج از ايران را ندارد.

به نوشته واشنگتن پست، رابرت ای لوينسون، مامور سابق پليس فدرال آمريکا - اف بی آی - از زمان سفری تجاری به جزيره کيش در ماه مارس سال جاری ناپديد شده است اما برخلاف موارد بالا، دولت محمود احمدی نژاد، رييس جمهور ايران، از سرنوشت او اظهار بی اطلاعی می کند.

(روز سه شنبه، ۴ سپتامبر، بی بی سی مطلع شد که پرناز عظيما نيز اجازه يافته است از ايران خارج شود.)