قطعنامه پايانی نشست دفتر تحکيم وحدت

مقدمه:
نشست سراسری دفتر تحکيم وحدت در روزهای ۲۸ و ۲۹ آبان در شرايطی برگزار شد که دو عضو شورای مرکزی اين تشکل منتقد دانشجويی آقايان علی نيکو نسبتی و علی عزيزی در بازداشت به سر می برند و تاوان اعتراضات اخير دانشگاه های کشور به دولت احمدی نژاد و ساير نهادهای قدرت را می پردازند.
در کنار آنها نام دانشجويان بسياری به گوش می رسد که مدتهاست در بازداشت هستند نظير احسان منصوری، احمد قصابان ، مجيد توکلی ، هدايت غزالی ، صباح نصری ، ياسر گلی ، سپيده پورآقايی ، هادی حميدی شفيق ، مهدی نوری و .... که به همين دليل اين نشست با عنوان همبستگی با دانشجويان دربند و شعار" دانشگاه تنها نيست" برگزار گرديد تا نمايندگان نزديک به ۴۰ انجمن اسلامی دانشجويان از سراسر کشور با ارائه ی نظرات خود راهی برای آينده ی فعاليت های جنبش دانشجويی بيابند .

فضای کلی کشور و رويکرد حاکميت
با آغاز سال تحصيلی از پس تابستان گرمی که درآن شاهد بازداشت اعضای شورای مرکزی تحکيم و عده ای ديگر از اعضای اين اتحاديه و نيز سازمان ادوار تحکيم وحدت و پلمپ دفتر اين سازمان بوديم ، همچنان شاهد تداوم رويکرد حذفی حاکميت به جريانات مستقل و منتقد دانشجويی هستيم . ادامه ی خط انحلال انجمن های اسلامی ، بازداشت دانشجويان فعال ، توقيف نشريات دانشجويی و احضار به کميته های انضباطی و صدور احکام جديد و سنگين محروميت از تحصيل نشانگر اراده و عزمی جدی در ساختار قدرت بود که با تمام توان برای خاموشی هر صدای منتقد و معترضی در دانشگاه های کشور تلاش می کند.
به نظر می رسد جناح حاکم به ويژه دولت نهم در ادامه ی بحران آفرينی های خود به سرعت به سوی جنگ حرکت می کنند و بی توجه به آسيب ها و خطرات فراوانی که کشور را تهديد می کند ، می کوشند با بدست آوردن بهانه ای چون جنگ بر شدت نظامی سازی ساخت قدرت در کشور افزوده و راهی برای افزايش سرکوب چهره ها و گروه های منتقد و نيز فرار از پاسخگويی به مطالبات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مردم بيابند. در واقع حاکميت پرونده ی هسته ای را سد محکمی می داند که ايستادگی بر آن مانع باز شدن پرونده ی حقوق بشر می شود چرا که در مورد مساله ی حقوق بشر امکان بسيج مردمی را نخواهند يافت . از سوی ديگر تحليل استراتژيست های نظام بر اين است که اگر بحران مشروعيت و بحران کار آمدی فعلی با بحران اقتدار همراه شود ، امکان ايستادگی در برابر مطالبات و خواسته های مردمی را نخواهند داشت و به همين دليل اجرای سياست " النصر بالرعب "و حکومت بر پايه ی وحشت در دستور کار قرار گرفته است .
در اين ميان گرو ه های دموکراسی خواه و تحول طلب نيز به نوعی سر در گم و بی برنامه بوده و در شرايط "تعليق استراتژی" به سر می برند . از سويی سياست اصلاحات انتخابات محور در دوره ی ۸ ساله ی دولت اصلاحات ناکام شده و ناکارآمدی آن روشن گرديده و از سوی ديگر راهکار جايگزينی ارائه و فراگير نشده است.
روشنفکران بی توجه به مسائل و مشکلات جامعه به انزوا رفته و مردم در دوران ياس و سر خوردگی پس از دوره ی اصلاحات به سر می برند و توجه چندانی به مسائل سياسی ، اجتماعی نداشته و حتی نسبت به خطر وقوع جنگ بی تفاوت هستند . ساير جنبش های اجتماعی نظير جنبش زنان ، اقوام ، جنبش های صنفی کارگران و معلمان با وجود برخی تحرکات مفيد و ارزشمند همچنان در مراحل اوليه شکل گيری قرار داشته و هنوز به طور مشخص صاحب هويت و توان اجتماعی لازم نشده و از بلوغ کافی برای هدايت پتانسيل مطالبات اقشار مختلف مردم برخوردار نيستند.

نگاهی به دفتر تحکيم وحدت
الف ) اهداف و اولويت ها : دفتر تحکيم وحدت به عنوان بخشی از جنبش دانشجويی و بزرگترين تشکل منتقد و دموکراسی خواه دانشجويان همچون ساليان اخير آزادی ، عدالت ، دموکراسی و حقوق بشر را آرمانهای اصيل خود می داند و در بيانيه آغاز سال تحصيلی خود اولويت های سال جاری را به شرح ذيل اعلام داشته است :
۱. دفاع از آزاديهای آکادميک و تلاش برای زمينه سازی تحقق انديشه ی دانشگاه مستقل از قدرت
۲. همبستگی با ساير جنبشهای اجتماعی و حساسيت بيشتر نسبت به آسيب های اجتماعی
۳. رويکرد مدنی نسبت به حوزه ی سياست و نفی کارکرد حزبی و اپوزيسيونی در اين عرصه
۴. توجه بيشتر به انسجام تشکيلاتی و ارتباطات درونی اتحاديه و افزايش توان تئوريک اعضاء
ب) وضعيت درونی اتحاديه : دفتر تحکيم وحدت به عنوان اتحاديه ای متشکل از انجمن های اسلامی در ساليان اخير با مشکلات فراوانی روبه رو بوده است که از جمله ی آنها تلاش برای انحلال انجمن های اسلامی و قطع بودجه و مجوز آنها می باشد. با اين حال اين مساله از سوی اعضای دفتر تحکيم وحدت به عنوان يک فرصت تاريخی ( و نه تهديد) نگريسته شده تا گذار از پارادايم وابستگی به پارادايم استقلال به خوبی صورت پذيرد و فرهنگ سازمانی جديدی متناسب با دوره ی جديد در ميان اعضاء و فعالان شکل گيرد. برگزاری نشست اتحاديه با کمک برخی نيرو های تحول خواه و خوشنام ، همراه با تامين مالی آن از سوی شرکت کنندگان و همکاری انجمن های شهر تهران برای اسکان نمايندگان انجمن های شهرستانها بيانگر دوران جديدی از فعاليتها بود که در آن عدم وابستگی به بودجه و مجوز حاکميت نه به صورت يک محدوديت که در قالب يک ارزش تشکيلاتی از سوی اعضاء درک شده است. در واقع اين نشست فراتر از نتايج مقطعی آن ، ارائه ی مدلی برای عصر جديد فعاليت های دفتر تحکيم وحدت بود.

جمع بندی مجموعه
اعضای انجمن های سراسر کشور در اين نشست به توصيف ديدگاه های خود در مورد مسائل مختلف سياسی ، اجتماعی و فرهنگی پرداختند که سر فصل اين مسائل چنين است:
۱. از نظر اعضای اتحاديه مساله ی جنگ احتمالی که با برخی بی تدبيری های مسوولين و نيز ميل جدی جنگ افروزان داخلی و خارجی به ماجراجويی ، ايران در آستانه آن قرار گرفته ، بايد در دستور کار فعاليتهای آينده قرار گيرد. جنبش دانشجويی در تمام دنيا با ويژگی صلح خواهی شناخته می شود و توجه جدی تر افکار عمومی به اين مساله تنها در سايه ی يک عزم ملی ممکن خواهد شد.
۲. دفاع همه جانبه از حقوق بشر تنها در صورتی امکانپذير است که به خواسته های هويت طلبان ترک و کرد و .... توجه شود. روشنفکران و فعالين مرکز گرا در ساليان اخير توجه چندانی به اين مساله نداشته اند و به نظر می رسد که جنبش دانشجويی به عنوان جريانی پيشتاز وظيفه دارد تا زمينه های گفتگو درباره ی اين مساله را فراهم نمايد . فراموش نکنيم که بخش فراوانی از هويت طلبان و فعالانی که دغدغه ی اصلی آنها مسائل قومی است به دنبال حقوق برابر برای همه ی ايرانيان هستند و حمايت دانشجويان از آنها می تواند در شکسته شدن فضای بی اعتمادی ميان هويت طلبان و دموکراسی خواهان موثر باشد.
۳. فشار بر اقليت های مذهبی در ساليان اخير شدت بيشتری يافته و تبعيض فراوانی در مورد آنها اعمال می شود. مشکلات جدی در زمينه ی تحصيلات عالی ، اشتغال و نداشتن فرصت های برابر توجه بيشتر دانشجويان به اين مساله را می طلبد.
۴. افزايش اعدام ها در سال اخير از روند صعودی برخوردار بوده و نگرانی فعالان حقوق بشر را بر انگيخته است . صدور حکم اعدام برای عدنان حسن پور روزنامه نگار جوان کرد و نيز عده ی ديگری که از سوی حاکميت به عنوان " اراذل و اوباش " خوانده می شوند به همراه پخش صحنه های اعدام از رسانه ی ملی وجدان عمومی را جريحه دار کرده است.
۵. شرايط عمومی کشور در آستانه ی انتخابات مجلس هشتم بيانگر آن است که تصميمی در جهت بهبود وضعيت کشور از لحاظ آزاديهای سياسی ، اجتماعی و مدنی گرفته نشده و به نظر می رسد که همه تلاش حاکميت معطوف به شکل دادن مجلسی فرمايشی تر از دوره ی هفتم و انسداد بيشتر سياسی است. از نگاه برخی حاضرين در اين نشست تبيين شرايط انتخابات آزاد از سوی دانشجويان و آگاهی بخشی در اين باره از وظايف جريانات منتقد دانشجويی خواهد بود.
۶. کارگران ومعلمان از حق داشتن سنديکا و تشکل های صنفی برخوردار نيستند و وضعيت معيشتی طبقه ی محروم جامعه بر اثر سياست های ناکارامد دولت نهم هر روز سخت تر می شود . نقد و بررسی کارشناسانه و اعتراض به اين سياست ها می تواند بخش مهمی از فعاليت های آينده تشکل های دانشجويی را به خود اختصاص دهد.
۷. تدوين آيين نامه های جديد برای نشريات دانشجويی به گونه ای است که محدوديت های بسياری جهت کسب مجوز ، انتشار و ادامه ی فعاليت نشريات دانشجويی به عنوان زبان گويای دانشجويان در نظر گرفته شده است . به نظر می رسد که خواسته ی اصلی دولتمردان دانشگاهی است که در آن تنها نشريات وابسته و خودی امکان انتشار داشته باشند.
۸. اعمال سهميه بندی جنسيتی به صورت آزمايشی در کنکور سال ۸۶ و شرايط سخت خوابگاه های دختران به همراه محدوديت های روز افزون و سليقه ای برای پوشش آنها از مسائلی است که نياز به توجه جدی تر فعالان دانشجويی دارد.
۹. رسيدگی بيشتر دفتر تحکيم وحدت به مسائل و مشکلات انجمن ها ی شهرستان ها و تاکيد بر برگزاری برنامه های همزمان با محور های يکسان در سراسر کشور از ديگر خواسته های اعضای شورای عمومی اين تشکل دانشجويی است.

برنامه های آينده
با در نظر گرفتن نظرات فعالان اتحاديه و با توجه به مسائل مطرح شده در نشست ، تصميماتی در مورد فعاليت های آتی دفتر تحکيم وحدت گرفته شده که برخی از آنها به شرح ذيل می باشد.
۱. برنامه های سراسری در هفته ی دانشجو : به نظر می رسد که افزايش برخورد های حاکميت با فعالان دانشجويی اثر چندانی بر انگيزه ی دانشجويان برای دفاع از حقوق دانشگاهيان و ساير اقشار اجتماع نگذاشته و آنها همچنان پيگير مطالبات بدنه ی دانشجويی خواهند بود .تعداد زياد دانشجويان دربند ، محروم از تحصيل و ممنوع الورود به همراه شرايط حساس کشور و حاکميت فضای سرکوب و اختناق سبب می شود تا برنامه های انجمن های اسلامی در هفته ی دانشجو با محور هايی مشترک و پر شورتر از هميشه در سراسر کشور برگزار شود.
۲. تلاش برای صلح : بی توجهی و بی خبری افکار عمومی از پيامدهای جنگ احتمالی و يا تحريم های شديد اقتصادی به دليل سانسور شديد خبری در داخل کشور و نا اميدی بخش بزرگی از فرهيختگان و نخبگان نسبت به امکان تاثير گذاری بر اراده ی معطوف به جنگ طرفين درگير از دلايل مهم شکل نگرفتن جنبش صلح در ايران می باشد. تلاش فعالان دانشجويی با توجه به گستردگی حوزه ی اثر آنها در دانشگاه و جامعه در شکستن فضای فعلی و کمک به فراگير شدن گفتمان صلح مبتنی بر حقوق بشر بی تاثير نخواهد بود.
۳. کميسيون اقوام : همان گونه که تشکيل کميسيون زنان دفتر تحکيم وحدت در سال ۸۴ گام موثری در نزديکی ديدگاه های جنبش دانشجويی و جنبش زنان بود ، ضرورت راه اندازی کميسيونی برای همبستگی بيشتر دانشجويان دموکراسی خواه و هويت طلبان احساس می شود . اين کميسيون می تواند زمينه ساز گفتگوی جدی فعالان با يکديگر بوده و در يافتن راه حل مناسبی برای همسويی نظری و عملی همه کسانی که به موارد مصرح در اعلاميه ی جهانی حقوق بشر پايبند هستند موثر باشد.
۴. کمپين دفاع از آزاديهای آکادميک :کمپين يک مليون امضاء موفق شده تا از نظر شکلی ، ساختاری مناسب برای جنبش های مدرن و متناسب با فضای متکثر و خاص امروز جامعه ی ايران ارائه دهد. از سوی ديگر دفاع از آزاديهای آکادميک به عنوان اولويت نخست دفتر تحکيم وحدت در سال جاری شامل مسائلی چون: امکان حق ادامه ی تحصيل تنها با توجه به صلاحيت علمی ، آزادی تشکل های مستقل دانشجويی ، انتشار آزاد نشريات دانشجويی، امکان استفاده از اساتيد دگر انديش و .... می تواند مبنای حد اقلی مناسبی برای ايجاد اتحاد در ميان همه ی دانشجويان باشد . از اين رو مقرر گرديد تا کميته ای متشکل از فعالان اتحاديه ضمن همفکری با ساير فعالان منتقد دانشجويی منشور آزادی آکادميک را تدوين نموده و زمينه ساز راه اندازی کمپين آزادی آکادميک شوند.

۵. افزايش ارتباطات منطقه ای : جلوگيری از برگزاری نشست های تشکيلاتی اتحاديه ی انجمن های اسلامی در داخل دانشگاه ها در ساليان اخير سبب کمرنگ شدن ارتباطات درونی اعضاء گرديده و نيافتن راه چاره ای برای اين مساله می تواند موجب تضعيف مجموعه ی دفتر تحکيم وحدت در سال های بعد شود. به همين خاطر افزايش ارتباطات دانشگاههای نزديک به يکديگر و برگزاری نشست های منطقه ای راه حل مناسبی است که در دستور کار واحد تشکيلات دفتر تحکيم وحدت می باشد.
۶. نشست موضوعی غير متمرکز : با توجه به اينکه برگزاری جلسات بحث و بررسی موضوعی در دانشگاه ها با دشواريهای خاص خود رو به رو است ، به منظور تقويت بنيه تئوريک فعالان دفتر تحکيم وحدت و با اتکاء به راههای ارتباطی جديدتر نظير اينترنت، برگزاری نشست های مجازی در زمينه ی موضوعات مورد نياز به شکل غير متمرکز و برقراری ارتباط غيرمستقيم انديشمندان و صاحب نظران با اعضا و دانشجويان از برنامه های آينده ی واحد آموزش و تحقيقات اتحاديه می باشد.

و اينک آغازی دوباره
در پايان اراده ی پولادين دانشجويانی که شکنجه می بينند و حبس می کشند اما پا پس نمی کشند وميدان را برای تاختن اسب جبارانی سرمست از قدرت خالی نمی کنند را ارج می نهيم و سر تعظيم و احترام در مقابل ياران دربندمان فرود می آوريم چرا که

آنجا که عشق غزل نيست
که حماسه ای است
هر چيز را صورت حال باژگونه خواهد بود
زندان باغ آزاده مردمان است و
شکنجه و تازيانه و زنجير
نه وهنی به ساحت آدمی
که معيار ارزش های اوست

دفتر تحکيم وحدت
آذر ۱۳۸۶