دکتر محمد باقر قالیباف شهردار تهران در گفتگوی مشروح با هفته نامه آمریکایی تایم به سئوالات مختلف خبرنگار آن درباره مسائل مختلفی از جمله تحولات سیاسی ایران پاسخ داده و انتخابات پرشور اخیر را نشان دهنده حمایت مردم از انقلاب و رهبری توصیف کرد.
به گزارش مهر، خبرنگار هفته نامه "تایم" آمریکا به عنوان اولین پرسش خود از شهردار تهران این موضوع را مطرح می کند که " به نظر شما وضعیت ایده آل در ایران چگونه خواهد بود؟" که قالیباف در پاسخ می گوید : اگر مسئولیت بر عهده من باشد ما باید از این موضوع مطمئن شویم که تمام نیرو و قابلیت خود را برای پیشرفت کشورمان به کار گرفته ایم. ما باید وضعیتی مشخص از نیازهای فنی، علمی و اقتصادی قشر جوان خود به وجود آورده و به حریم خصوصی مردم احترام بگذاریم. نه اسلام و نه انقلاب به ما این اجاره را نمی دهد که در زندگی خصوصی مردم دخالت کنیم.
متن پرسش و پاسخ خبرنگار مجله تایم با قالیباف چنین است:
* حمایت رئیس جمهوری از فعالیت های شما در شهرداری چگونه است و...
- قالیباف : از آنجا که خود آقای احمدی نژاد زمانی شهردار تهران بوده انتظار ما این است که ما می توانیم بهتر از اینها با هم همکاری کنیم.
* ارزیابی شما از انتخابات هفته گذشته مجلس در ایران چیست؟
- هیچ یک از گروههای سنتی موجود در جناح راست و یا چپ در این انتخابات به اکثریت قاطع دست نیافتند. بنابراین من فکر می کنم آن موج سومی که پیش بینی اش را کرده بودیم در مجلس جدید شکل بگیرد.
* منظور شما از موج سوم چیست ؟
- موج سوم همانند حزبها یک ساختار سیاسی نیست. من فکر می کنم این یک عقیده ، تفکر یا یک پدیده است که در جامعه ما در حال شکل گیری است. اغلب مردم ما از تندروی ها و لفاظی ها در جناحهای چپ و راست خسته شده اند و عموما در اندیشه ادغام اینها با هم هستند. جامعه در حال حرکت به سمتی است تا افراد دارای تجربه را به عنوان مسئول در راس امور قرار دهد. افرادی که هم آرمانگرا وهم واقع گرا هستند. افراطی های موجود در هر دو حزب (چپ و راست) حذف خواهند شد و مجلس در مسیری از عمل گرایی، منطق و اعتدال قرار خواهد گرفت.
* با این وجود چرا 60 درصد از آرای انتخابات مجلس در حمایت از نمایندگان حامی احمدی نژاد بود؟ این به معنای دادن رای اعتماد به دولت فعلی ایران نیست؟
- رای مردم در این انتخابات رای به دولت نبوده است. من فکر می کنم که مردم در دفاع از انقلاب، کشور و رهبرانشان به پای صندوقهای رای آمدند. این نکته ای است که باز هم غرب درباره ما و انتخابات ما به اشتباه برداشت کرده است.
* منظور شما چیست ؟
- چیزی که من گفتم مربوط به رابطه مردم ایران با انقلابشان بود و انقلاب مردم ایران، انقلابی قوی است. خود من و صدها هزار نفر از مردم همانند من در این فرهنگ اسلامی رشد کرده اند. ما معتقدیم که آرمانهایی که در انقلاب ما وجود دارند می توانند رشد مادی و معنوی را برای ما به ارمغان آورده و اسباب زندگی راحت ما در این جهان و جهان دیگر را نیز فراهم کند. من و هزاران نفر همانند من که در جبهه های جنگ با نیروهای صدام جنگیده ایم؛ اندیشه مشابهی را برای کار خود داریم.
* بنابراین انقلاب، شما را تبدیل به چهره ای کرده که هم اکنون هستید؟
- بزرگترین و مهمترین بی تردید انقلاب است. 16 و یا 17 سال داشتم که انقلاب شکل گرفت، و از دو سال پیش از آن من در جریان فعالیت های ضد شاه قرار گرفته بودم. بعد از به ثمر رسیدن انقلاب تبدیل به فرماندهی در جنگ شدم و ما دائما در شرایط بحرانی تصمیم گیری می کردیم. این عوامل تاثیر زیادی بر اعتماد به نفس ما و اینکه چگونه شخصیت و گرایشهای ما شکل گرفتند داشت. اما همچنین شیوه مدیریت و توجه ما به مسائل نیز در این مدت شکل گرفت. شما نمی توانید در مدت جنگ یک آدم غیر منطقی باشید.
* نظر شما درباره جوانان که بخش اعظم جمعیت ایران را تشکیل داده و خاطره ای از زمان انقلاب نداشته و در بهترین حالت خاطرات بسیار اندکی از زمان جنگ به یاد دارند، چیست؟
- این بدان معنا نیست که آنها خود را از انقلاب جدا کرده اند. این نکته ای است که غرب درباره آن اشتباه می کند. بهترین مثال برای این مسئله، حضور جوانان ایرانی در انتخابات اخیر است، جایی که بیش از نیمی از صندوقهای رای به وسیله افراد 30 ساله و یا کمتر از آن پر شدند. این طبیعی است که جوانان دورنماهای چندانی از زندگی نداشته باشند و ما باید آنها را تطبیق داده و اصلاح کنیم. جهان بدون توقف در حال تغییر است و من معتقدم که چیزهای بسیار خوبی در غرب اتفاق افتاده که ما می توانیم از آنها در ایران استفاده کنیم. صرف اینکه ما دارای یک انقلاب اسلامی هستیم به آن معنا نیست که نمی توانیم از پیشرفتهای ایجاد شده در سایر نقاط جهان استفاده کنیم.
* همواره از شما به عنوان یک نوگرای اسلامی نام برده می شود، و شما را با چهره های تاریخی که سبب پیشرفت کشور شده اند مقایسه می کنند؛ الگوهای شما در زندگی چه کسانی هستند؟
- فکر می کنم یکی از اشخاصی که تاثیر زیادی بر زندگی من به خصوص زندگی حرفه ایم، داشته، شهید دکتر بهشتی باشد. او کسی بود که هم در غرب و هم در شهر مذهبی قم زندگی کرد، او یکی از افرادی بود که بدون تعصب و از روی آگاهی و خردمندانه تعالیم اسلام را فرا گرفت و با ماهیت غرب نیز آشنا بود. علاوه بر اینها شهید بهشتی هم در داخل و هم در خارج شخصیت بسیار جذابی داشت؛ هم چهره و هم سخنان ایشان دلربا بود.
* شما قصد شفاف سازی در دوره مدیریت خود در مقام شهردار تهران را دارید، هر شش ماه یک بار گزارشی از پروژه های شهر تهران را ارائه داده و برای پیشرفت پروژه ها محدودیتهای زمانی قرار داده اید. این امر می تواند کاملا طبیعی باشد، اما در ایران، این مورد یک استثنا است. چرا در ایران چنین روشی در مدیریت فراگیر نیست؟
- دلیل اصلی آن است که اقتصاد ما دولتی است و باید آن را خصوصی کرد. سندهای ملی امضا شده و ما در جریان آن هستیم، اما این روند بسیار آهسته است و دولت به طور همزمان به صورت انبوه در بخش تجارت سرمایه گذاری کرده و در عین حال به نظر می رسد که قصد خصوصی کردن سهم خود از اقتصاد را دارد و اینها با هم متضاد هستند. وقتی که دولت برداشتی غلط از اقتصاد دارد، وقتی که دولت با دید سیاسی به اقتصاد نگاه می کند، این مشکلات به وجود می آیند. درباره اقتصاد ما به دلایل و دوراندیشیهای بیشتری نیاز داریم. این دوراندیشیها نه فقط در امور مربوط به خود، بلکه باید مربوط به اموری غیر از آن نیز باشد. به نظر من افزایش بهای نفت یک فرصت طلایی است که نه تنها دولت نمی تواند از آن استفاده کند ، بلکه این افزایش بها می تواند تهدیدی برای تولید داخلی به دلیل حجم بالای واردات باشد. وارداتی که به سبب درآمدهای نفتی انجام می شوند.
* برخی معتقدند که تحریمها بر اقتصاد ایران تاثیر گذاشته است، آیا اینگونه است؟
- مطمئنا روابط منفی غرب با ما بر اقتصاد ما تاثیر خواهد گذاشت؛ ما نمی توانیم منکر این قضیه شویم. روابط ما، ما را به سمتی که هم اکنون شاهد آن هستیم سوق داده و شاهد دور سوم تحریمها هستیم. اما این مشکلات به واسطه سخنان ما برای برخورداری از حقمان به وجود آمده است. من معتقدم که دنیا باید این مسئله را قبول کند که مسئله انرژی هسته ای یک مسئله فنی و حقوقی است ویک مسئله امنیتی و سیاسی نیست. هر چند این نکته روشن است که در مواجهه با غرب و باقی جهان، ما باید این مسئله را بهتر هدایت کنیم. این نکته روشن است که آمریکا خواهان پیشرفت ایران نیست، زیرا پیشرفت ایران با منافع آمریکا در منطقه هماهنگ نیست. اما ما باید فعالیت خود را به بهترین نحو با کمک آژانس بین المللی انرژی اتمی، اتحادیه اروپا و سایر نهادهای بین المللی پیش ببریم و از شتابزدگی بپرهیزیم.
* آمریکا، ایران را به حمایت از تروریستها در منطقه متهم می کند. نظر شما درباره نقش ایران در منطقه خاورمیانه چیست؟
- به نظر من نقش ایران در خاورمیانه، نقشی منحصر به فرد است. و این به دلیل مزیتهای ژئوپلیتیکی ماست. مزیتهایی که جمهوری اسلامی ایران و مردم ما دارند. به غیر از اینها ما از مردمی تحصیلکرده و به دور از تعصبهای بی مورد، انقلابی بزرگ و قابلیتهای اقتصادی بهره مند هستیم. ایران یکی از کشورهای پیشرو منطقه بوده و دموکراسی ما در منطقه منحصر به فرد است. هم اکنون آمریکا از کشورهایی در خاورمیانه حمایت می کند که این کشورها اهمیتی به نیمی از جمعیت خود که همان زنها هستند نمی دهند، کشورهایی که دموکراسی و انتخابات در آنها وجود ندارد. و چیزهایی که در این کشورها وجود دارد نه به واسطه خواست مردم، بلکه به سبب تشریفات است.
از همین رو این مسئله روشن است که کشور ما بسیاری از قابلیت ها و نقشهای خود در منطقه را به طور موازی با چند کشور اندک دیگر به دست آورده است. نکته اول آن است که جهان باید این واقعیت را قبول کند. شما به تروریسم اشاره کردید. درباره عراق، این کشور تحت اشغال آمریکا است و نه ایران. آمریکاییها انتخابات را در این کشور برگزار کرده و دولتی را که برخاسته از این انتخابات بود بر سر کار آوردند، بعد از آن هم ما این دولت را به رسمیت شناخته و به آن کمک کردیم. عراق همسایه ماست، آنها مسلمان هستند، ما زمینه های فرهنگی و سیاسی مشترکی داریم. بنابراین سخنانی که در مورد تروریسم گفته می شود متناقض است .اجازه بدهید مثالی از لبنان بزنم. آیا به راستی حزب الله یک گروه تروریستی است؟ چه کسی عماد مغنیه(فرمانده بزرگ مقاومت لبنان) را ترور کرد؟ اسرائیل در نوار غزه چه می کند؟ آیا در جای دیگری به غیر از غزه وضعیت تروریسم غم انگیز تر از این منطقه است؟ اما با این وجود من فکر می کنم که ایران و آمریکا مسائل مشترک زیادی در خاورمیانه دارند ؛ موقعیت ما در منطقه نباید به عنوان یک وضعیت منفی در نظر گرفته شود. ما یک قدرت مثبت هستیم،کشوری هستیم که به طور دوستانه با کشورهای دیگر همکاری می کنیم.
* آیا شما پیشرفتی در روابط ایران و آمریکا مشاهده می کنید؟
- از دیدگاه رهبر انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای،هیچ کسی نگفته است که برای همیشه بین ما جنگ جریان خواهد داشت. اصلا چنین چیزی نیست. این سیاست منطقی نیست که بگوییم ما هرگز خواهان رابطه نیستیم. در ابتدا باید به این نکته توجه کنیم که این ما نبودیم که رابطه خود با آمریکا را قطع کردیم، این آمریکا بود که رابطه با ما را قطع کرد. اما هم اکنون ما معتقدیم که روابط اگر می خواهد دوباره برقرار شود باید این کار در یک چارچوب منطقی و روشن انجام شود. ما بر سر یک میز نشسته و در سال 2007 درباره عراق مذاکره کردیم. این امر نشانگر آن است که ما می توانیم درباره مسائل دیگری نیز با آمریکا بر سر یک میز نشسته و گفتگو کنیم. اما نکته مهم در این باره آن است که ما هیچ پیش شرطی را نمی پذیریم. و این اشاره به همان نکته ای دارد که من در ابتدا عنوان کردم. من معتقدم که غرب باید دیدگاه خود درباره ایران را تغییبر دهد. بسیاری از مقامهای غربی هنوز ما را همانند پیش از انقلاب اسلامی تصور می کنند. آنها باید این اندیشه ها را از ذهن خود خارج کنند. در اینجا انقلاب رخ داده و مردم شیوه دیگری را برای خود انتخاب کرده اند و در حال حاضر 30 سال از زمانی که انقلاب به پیروزی رسیده، می گذرد. غرب باید این شیوه جدید را قبول کرده و سپس وارد مذاکره با ما شود. اگر غرب دیدگاه خود را درباره ایران تغییر دهد؛ فرصتهای زیادی برای هر دوطرف به وجود می آید.