روز اول ماه مه، روز جهانی کارگر، امسال مصادف شده است با دوازدهم ارديبهشت ماه. اما کارگران ايران مثل هر سال روز يازدهم ارديبهشت را روز جهانی کارگر دانستند. در روز چهارشنبه ( اا ارديبهشت، ۳۰ آوريل) گروهی از فعالان کارگری در تهران تلاش کردند تا در مراسمی که خانه کارگر ترتيب داده بود شرکت کنند، اما ورود آنان را به مراسم ممنوع کرده بودند.
خانه کارگر مراسمی را در روز چهارشنبه از ساعت ۳ تا ۵ بعدازظهر در منطقه پونک در “ورزشگاه خيريه عمل“ برگزار کرد. هر سال خانه کارگر به مناسبت روز جهانی کارگر مراسمی را در خيابان طالقانی، استاديوم شهيد شيرودی، برگزار میکرد، يعنی در مرکز شهر تهران، به گونهای که بيشتر کارگران برای شرکت در مراسم و از لحاظ رفت و آمد مشکلی نداشتند. اما امسال محل اين مراسم را در منطقه پونک که منطقهای خالی از سکنه و سوت و کور توصيف میشود، در نظر گرفتند.
حدود ۱۰۰ نفر از فعالان کارگری تهران، از سنديکای شرکت واحد، اتحاديه آزاد کارگران ايران، سنديکای نقاشان و فلزکاران و مکانيک و جمعی از ديگر فعالان کارگری در کميتههای پيگيری و هماهنگی، به محل برگزاری مراسم خانه کارگر رفتند تا در آن شرکت کنند. از آنجا که فعالان کارگری در دو سال گذشته با محدوديتهای فراوانی برای برگزاری مستقل مراسم روز کارگر مواجه بودهاند و امسال نيز حق تجمع را از آنان سلب کردند، و همچنين بخاطر اينکه به شدت زير نظر ماموران اطلاعاتی و امنيتی هستند، تصميم گرفتند در مراسم خانه کارگر شرکت کنند اما پلاکاردها و شعارهای خود را با خود داشته باشند.
نيروهای پليس امنيتی و انتظامی که منطقه پونک را زير نظر داشتند، اجازه ورود به فعالان کارگری را ندادند. رضا شهابی، عضو هيئت مديره سنديکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در اين باره گفت: “من و يکی از اعضای هيئت مديره مذاکرهای با يکی از مامورين اطلاعات بنام نجف زاده داشتيم، گفتگويی با او انجام داديم در اين باره که امروز روز کارگر است و همه کارگران آزادند که در اين مراسم شرکت کنند. اين کار که شما میکنيد غيرقانونی است. او گفت که والله ما هم مشتاق هستيم و مشکلی با شما نداريم. شما میتوانيد در اين مراسم شرکت کنيد. اما طبق اعلام خانه کارگر و آقای (عليرضا) محجوب [رييس فراکسيون کارگری در مجلس هفتم] اعلام شده که اعضا و فعالان سنديکايی نمیتوانند در اين مراسم شرکت بکنند.“
پس از ورود اتوموبيل عليرضا محجوب به منطقه پونک، فعالان کارگری تلاش میکنند تا با او صحبت کنند. از او میپرسند که آيا او دستور داده که فعالان کارگری اجازه ورود به مراسم را نداشته باشند. محجوب میگويد که چون سنديکای شرکت واحد عضو خانه کارگر نيست، اجازه ورود به اين مراسم را ندارد.
شهابی در پاسخ به عليرضا محجوب میگويد: “اگر اين مراسم را به خاطر اول ماه مه در اينجا برگزار کردهايد که اين خلاف قوانين و مقررات است. شما به عنوان نماينده مجلس تهران که خود را به عنوان نماينده کارگران اعلام میکنيد خودتان را با اين حرکتی که میکنيد زير سوال میبريد.“
رضا شهابی موفق میشود گفتگوکنان با عليرضا محجوب به همراه چند تن ديگر از فعالان کارگری که برای ماموران امنيتی ناشناس بودهاند وارد سالن مراسم شود. به گفته او در سالن حدود ۳۵۰ نفر حضور داشتهاند. هيچ پلاکاردی در مورد خواستهای اساسی کارگران به چشم نمیخورده است: “زندگی شايسته حق مسلم کارگران است“، يا “ملغی شدن قراردادهای موقت“ و “بالارفتن دستمزدها“. به گفته شهابی گروهی از حاضران در خانه کارگر دانشجويان دختر و پسر دانشگاه جامع علم کاربردی بودهاند که زير پوشش خانه کارگر است. اين دانشجويان با حدود ده اتوبوس از جلوی دانشگاه خود به محل برگزاری مراسم خانه کارگر آمده بودند.
يکی از مسئولان خانه کارگر در پاسخ به اعتراض فعالان کارگری که چرا همه کارگران را در مراسم راه نمیدهند میگويد: “والله من هم مثل شما کارگر هستم، من هم همکار شما هستم، ولی خب بخاطر مسائلی که پارسال اتفاق افتاده، به ما مجوز ندادند. اينجا را خود خانه کارگر تدارک ديده. در حقيقت خانه کارگر از اعضای خودش دعوت به عمل آورده تا از آنهايی که در انتخابات مجلس هشتم شرکت کردند و به آقای محجوب رای دادند قدردانی و تشکر شود. که ما آنجا اعلام کرديم که پس میشود گفت که اين محفلی خصوصی است و در اينجا نمیتوانيد اسمی از کارگر و اول ماه مه را ببريد.“
به گفته عضو هيئت مديره سنديکای شرکت واحد خود عليرضا محجوب نيز در گفتگو با وی و جعفر عظيم زاده، سخنگوی اتحاديه آزاد کارگران ايران، تاييد میکند که مراسم خانه کارگر نه بخاطر روز جهانی کارگر بلکه برای قدردانی از کسانی است که به او رای دادهاند و در ضمن کسانی که آمدهاند تلفنی دعوت شدهاند و خانه کارگر فراخوان برای شرکت کارگران در مراسم نداده است. وی میافزايد که پارسال سنديکای شرکت واحد مراسم خانه کارگر را با پلاکاردهای خود به هم زده و برای همين تصميم گرفته شده که مراسم امسال در فضايی بسته برگزار شود.
فعالان کارگری در نهايت تصميم میگيرند که اعتراض خود را به حاضران نشان دهند. آنها به عليرضا محجوب میگويند: “آقای محجوب حرکت شما و چيزی که میگوييد، با آنچه در قانون آمده که در اول ماه مه همه کارگران آزاد هستند در راهپيمايی شرکت کنند تناقض دارد و ضدکارگری است. ولی ما حدودا الان صد نفری میشويم و اعلام میکنيم که آقای محجوب اجازه ورود به اعضای سنديکای شرکت واحد و فعاليناش را و جمعی از کارگرانی که الان بيرون هستند را نمیدهد و ما در اعتراض به اين عمل آقای محجوب و عواملش و خانه کارگر داريم مراسم را ترک میکنيم.“
فعالين کارگری حين سخنرانی عليرضا محجوب ورزشگاه منطقه پونک را ترک کردند.
کيواندخت قهاری