روزنامه ي شرق، قاليباف و گاز اشک آور، ف. م. سخن

سانتياگو، پايتخت شيلي، چند روز قبل از کودتاي ژنرال پينوشه. روزنامه اي خبر داد که زنان معترض در مقابل منزل فرمانده ي کل نيروهاي مسلح شيلي دست به تظاهرات زده اند و با ايجاد سر و صدا، خواستار برکناري او شده اند. نيروهاي پليس با حمله به صف تظاهر کنندگان چند نفر از آنان را دستگير کرده اند. عده اي در اين حادثه مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند و مجروح شده اند...

روزنامه، خبر از حادثه اي مي داد که هنوز اتفاق نيفتاده بود! چند ساعتي به وقوع تظاهرات مانده بود که روزنامه ي "فردا" به دست فرمانده رسيد. فرمانده هاج و واج از خواندن ِ خبر ِ رويدادي که هنوز اتفاق نيفتاده به فرماندهي پليس اطلاع داد که توطئه اي در کار است و نيروهاي عملياتي اگر تظاهراتي رخ دهد نبايد با تظاهرکنندگان در گير شوند.

دقايقي بعد، زنان ِ تظاهر کننده در مقابل منزل فرمانده گرد آمدند و فريادهاي اعتراض بالا گرفت. نيروهاي پليس بر خلاف دستور فرمانده کل، به تظاهر کنندگان يورش بردند و عده اي مضروب و مجروح شدند. خبر، عينا به وقوع پيوست! ساعتي بعد روزنامه در سطح شهر پخش شد! فرمانده استعفا داد و يکي از کساني که مي توانست جلوي کودتا را بگيرد از دور خارج شد...

اگر در سال 1973 چنين توطئه ي عجيبي امکان پذير بود، امروز در سال 2005 با وجود شبکه هاي ارتباطي قوي و به هم پيوسته، و تبادل لحظه اي اخبار و اطلاعات، وقوع چنين امري بعيد به نظر مي رسد. تاثير اين سرعت و ارتباط ِ در هم تنيده را هنگام توطئه عليه گارباچف ديديم که با انتشار سريع و سراسري فرمان هاي يلتسين، منجر به شکست توطئه گران شد.

نوع ديگر از دور خارج کردن مردان اهل سياست، تحريف و جعل خبر است که آن هم کاربرد خود را در عصر ارتباطات از دست داده است.

ديروز "شرق" به نقل از "انتخاب نه" خبري در مورد سردار قاليباف منتشر کرد که کاملا با اصل خبر (که در "انتخاب نه" آمده بود) تفاوت داشت.

در خبر "شرق"، قاليباف مي گويد که اگر جاي مامور همراه وب لاگ نويسان بود، گاز اشک آور مي زد. اما در خبر "انتخاب نه" آمده است که قاليباف اگر جاي مامور همراه وب لاگ نويسان بود، گاز اشک آور نمي زد.

ترتيب جملات به نحوي است که نمي توان گفت اشتباهي رخ داده. اگر "انتخاب نه" در خبر ِ اول خود دست نبرده باشد و متن، همان اولين متن خروجي باشد، "شرق" خبر را تحريف و جعل کرده است. چرا بايد دست به چنين کاري زد، من شخصا هيچ توجيهي براي آن ندارم و مسئولان "شرق" لابد پاسخي براي آن خواهند داشت.

اما لازم است ما به عنوان نويسندگان و روزنامه نگاران، علي رغم مخالفت ها و موافقت هاي خود، انصاف را رعايت کنيم و بدي و خوبي را به همان گونه که هست نشان دهيم. نقاط ضعف در تمام کانديداها آن قدر هست که نيازي به جعل و تحريف خبر نباشد لذا سعي کنيم با اطلاع رساني صحيح، ذهن خوانندگان مان را روشن و اعتماد آنان را به رسانه ي خود جلب کنيم.

بعدالتحرير: خوشبختانه مشخص شد که آن چه "شرق" منتشر کرده، بر اساس خبر اول "انتخاب 9" بوده، و صحيح است.

ظاهرا سردار قاليباف، موضوع گاز اشک آور را تکذيب کرده و "انتخاب 9" بر اساس اين تکذيب، اصل خبر را تغيير داده. اِشکال بزرگ ِ خبرهاي منتشر شده در فضاي اينترنت همين است که مي توان اصل خبر را به جاي زدن اصلاحيه، تغيير داد که گاه باعث سردرگمي خواننده مي شود.

خبر "گزارشگران بدون مرز" نيز که در آن آمده بود وب لاگ نويسان از آقاي شاهرودي براي مجتبي سميع نژاد تقاضاي عفو و بخشش کرده اند، بدون اصلاحيه، تغيير داده شده که موجب سردرگم شدن خواننده از مثلا واکنش آقاي سميع نژاد در زندان – که به اين تقاضاي عفو اعتراض کرده اند- مي شود.

اميدوارم مسئولان روزنامه ي "شرق" از آن چه که ما نوشتيم دلگير نشده باشند و واکنش تند ِ ما را ناشي از حساسيت براي حفظ سلامت خبر و نشريه ي خود بدانند. ف.م.سخن

[وب لاگ ف.م.سخن]