در آستانه ديدار تيم هاي ايران و آلمان: پيرامون چالش جديد فوتبال آلمان، مجيد جلالي، ايپنا

تيم ملي فوتبال آلمان

مقدمه: اين مقدمه اقتباسي است از كلاس هاي حرفه اي فوتبال در آگوست 2001 در ليورپول انگلستان كه توسط آقاي گروبينزانس از كشور آلمان طي يك سخنراني يك ساعته عنوان شد.
برگزاري مسابقات جام جهاني المپيك ، و غيره معمولا سرآغازي براي رشد و شكوفايي ورزش در جهان است.
همه كشورهاي سعي مي كنند تا خود را با آخرين دستاوردهاي ورزش آشنا نموده و از آن براي پيشرفت استفاده نمايند.
مسلما در ميان كشورها ، كشور ميزبان تمام تلاش خود را در جهت برگزاري مسابقات در بالاترين استانداردها و همچنين ارايه بهترين نمايش ورزشي براي كسب مقام قهرماني معطوف مي نمايد.
مسابقات جام جهاني 2006 كه در آلمان برگزار مي شود ، نيز از اين عده مستثني نيست .
آلمانها از سالها قبل براي رشد و تعالي فوتبال و همچنين برگزاري هر چه بهتر مسابقات تلاش خود را آغاز نموده اند.
اهميت اين برنامه ريزي براي رشد كيفي فوتبال آلمان هنگامي با معني مي شود كه به اين نكته توجه كنيم كه فوتبال آلمان در چند سال اخير با نوعي بحران دست به گريبان بوده است .
مبحث زير در راستاي همين مساله و بر اساس اصل خلاقه نويسي متكي بر دو جنبه است.
اول شناخت نقاط ضعف و دلايل افت فوتبال آلمان و دوم برنامه ها و راهكارهاي ارائه شده براي حل اين معضلات.
در اين قسمت ابتدا بحران در فوتبال آلمان و دلايل آن را بررسي نموده و سپس به راهكارهاي فدراسيون فوتبال آلمان مي پردازيم.

بحران فوتبال آلمان

انتقادهاي موجود از فوتبال آلمان معمولا دوجنبه اساسي فوتبال آلمان را هدف قرار مي دهد.
ابتدا از جنبه آموزشي فوتبال در آلمان كه در آن سيستم و ساختار آموزش فوتبال براي مربيان و همچنين نحوه آموزش بازيكنان جوان مورد انتقاد قرار مي گيرد و جنبه دوم آن عدم وجود استعدادهاي بالقوه در فوتبال آلمان.
در نقطه مقابل مخالفان نيز معتقدند كه اين موارد واقعيات را هدف نگرفته و بازتابي واقعي را از فوتبال آلمان ارايه نمي كند .
منتقدين بر اين باورند كه دلايل ركورد فوتبال آلمان و همچنين كمبود بازيكن نخبه در نسل جوان فوتباليست هاي آلمان حاصل سه دليل عمده زير است.
1 - فوتباليست هاي جوان امروزي نسبت به اسلاف خويش شانس كمتري براي بازي در باشگاهها و تيم هاي باشگاهي پيدا مي كنند .
براي داشتن دركي مناسب از چگونگي اين موضوع بهتر است نگاهي به آمارهاي موجود بياندازيم.
در اين آمارها تعداد كل بازيكنان فوتبال در دسته هاي مختلف و نسبت به بازيكنان خارجي و بازيكنان عضو اتحاديه اروپا شاغل در آلمان در دسته هاي مختلف در قبل و بعد از برقراري قانون بوسمن بررسي شده است .
به خوبي مي توان نتيجه گرفت كه پس از تصويب و اجراي قانون بوسمن تعداد بازيكنان غير آلماني در دسته هاي مختلف فوتبال آلمان به شدت افزايش يافته و در نتيجه شانس استفاده از فوتباليست هاي جوان آلماني كاهش يافته است.
2 - تغيير روش مردم به ويژه جوانان در نحوه زندگي و گذراندن اوقات فراغت ، با توجه به انتخاب هاي متفاوت براي گذراندن اوقات فراغت در آلمان و ديگر جوامع صنعتي رويكرد جوانان نسبت به فوتبال و تمرينات سخت آن بسيار كمتر از گذشته شده است.
اين مساله باعث كم شدن انگيزه نيروهاي جوان نسبت به فوتبال مي شود .
از طرف ديگر با افزايش قيمت زمين روز به روز از تعداد زمين هاي موجود براي بازي فوتبال به صورت بخشي از زندگي جوانان كاسته شده و اين باعث از ميان رفتن فوتبال خياباني در آلمان شده است.
3- عدم علاقمندي باشگاه ها به سرمايه گذاري بر روي پرورش استعدادهاي جوان به شكل آكادميك و مطابق با ديگر كشور ها نظير فرانسه.
با از ميان رفتن سيستم آموزش فوتبال خياباني، نياز به يك سيستم جايگزين اجتناب ناپذير است، به گونه اي كه ادامه خلا موجود مي تواند به خشك شدن ريشه فوتبال در آلمان منجر شود .
از طرفي پس از قانون بوسمن با توجه به در دسترس بودن بازيكنان ارزان خارجي، خريد اينگونه بازيكنان براي باشگاه ها بسيار مقرون به صرفه تر از سرمايه گذاري كلان بر روي يك سيستم پرورش استعداد در باشگاهها است.
در واقع در اين حالت باشگاه ها منافع كوتاه مدت خويش را بر يك نگرش راهبردي ترجيح داده و عملا با دست خود مشغول تخريب ريشه هاي فوتبال آلمان هستند .

اهداف و پروژه هاي نوين فدراسيون فوتبال آلمان

چالش هاي موجود در فوتبال آلمان، فدراسيون اين كشور را از مدت ها پيش به تكاپو انداخته تا بتواند راهكارهاي مناسبي براي حل مشكلات موجود در فوتبال آلمان در نظر بگيرد.
در اين راستا اين فدراسيون، با تقاضاي ميزباني جام جهاني 2006 دو هدف عمده را دنبال مي نمود.
1 - ايجاد وفاق ملي در فوتبال به منظور استفاده از پتانسيل هاي موجود در ادامه توسعه همه جانبه فوتبال و به اجرا گذاردن طرح هاي در نظر گرفته شده .
از آنجا كه اين فدراسيون به دنبال اجراي يك توسعه همه جانبه و تغييرات اساسي در فوتبال آلمان بود، اجراي طرح هاي مذكور بدون تبديل نگرش كوتاه مدت به بلند مدت از راه برانگيختن حس وطن پرستي و حيثيتي كردن شرايط براي دست اندركاران فوتبال در باشگاه ها ميسر نبود.
2 - هدف بعدي، جذب و جلب مجدد افكار عمومي نسبت به فوتبال بود كه از طريق آن، امكان جذب نيروهاي انساني و مالي جديد به فوتبال را فراهم مي كرد.
اين عامل رويكرد و اقبال مجدد جوانان، مردم، هواداران و همچنين حاميان مالي، اساس تغييرات بنيادي در بسط و توسعه فوتبال را به دنبال دارد.
به همين دليل كسب ميزباني آلمان در سال2006 بزرگترين دستاورد براي فدراسيون فوتبال آلمان محسوب مي شود .
فدراسيون فوتبال آلمان به عنوان نهاد سياستگذاري كلان در فوتبال آلمان اهداف خود را براي توسعه فوتبال در سه حوزه عمده جستجو مي كند:
1-ايجاد سيستم پرورش استعدادهاي جوان بصورت آكادميك
2-تغييرات اساسي در دوره هاي مربيگري فوتبال
3-ايجاد ارتباطات نوين با باشگاه ها در راستاي توسعه فوتبال
پيش از آنكه هر يك از موارد بالا را به تفصيل مورد نقد و بررسي قرار دهيم، لازم است نكته اي را به عنوان اساس برنامه فوق خاطر نشان سازيم.
فدراسيون فوتبال آلمان، بعنوان سياست گذار اصلي در فوتبال آن كشور سعي نموده هر گونه كار اجرايي را بصورت بنيادين به باشگاه ها محول كند و خود به صورت نهادي نظارتي عمل نمايد كه در واقع خالق سياست هاي كلي بوده و نسبت به اجراي صحيح آن ها نظارت داشته باشد.
به همين علت، نقش اجرايي فقط در حد برنامه ريزي و انجام اردوها و بازي هاي ملي محدود مي شود.
1 - ايجاد سيستم پرورش استعدادهاي جوان بصورت آكادميك و سيستماتيك :
براي ايجاد و انجام چنين كاري، اين فدراسيون سعي كرده تا با تلفيقي از امكانات فدراسيون و باشگاه ها براي رده هاي سني مختلف در دو محور اساسي، امكانات لازم را فراهم آورد.
اين دو محور عبارتند از:

الف: توسعه امكانات سخت افزاري و نرم افزاري پرورش بازيكنان جوان كه با اجراي آن، امكان جذب تعداد بيشتري از جوانان به فوتبال فراهم شود.
ب: توسعه سيستم شناسايي استعدادهاي برجسته كه از طريق آن بازيكنان و نفرات برجسته از سن هر چه پايين تر شناسايي شده و تحت آموزش بهينه قرار گيرند.
به همين منظور فدراسيون فوتبال آلمان اقدام به تاسيس 121 پايگاه در سراسر آلمان نموده كه در هر يك از اين پايگاه ها دو مربي دوره ديده، مشغول به كار هستند .
2- تغييرات اساسي در دوره هاي مربيگري فوتبال:
اين دوره ها با هدف ارتقاي سطح علمي هر چه بيشتر مربيان بنيانگذاري شده است.
در اين دوره ها براي اولين بار مواد درسي ثابت براي دره هاي سني مختلف و دوره هاي مختلف مربيگري در نظر گرفته شده كه شامل نوارهاي ويدئويي در سطوح مختلف كتابهاي درسي و مجله ويژه مربيان است.
در اين دوره ها بازيكنان اسبق تيم ملي (كه داراي حداقل يكي از شرايط 40 بازي ملي يا قهرماني در جهان يا اروپا و يا 400 بازي در بوندس ليگا باشند ) جايگاه ويژه اي داشته و علاوه بر دوره هاي ويژه، اولويت در نوبت ورود به دوره هاي بعدي را نيز خواهند داشت.
هدف از ارايه امتياز فوق به اين بازيكنان،استفاده از تواناييهاي بالقوه آنان در شناخت معضلات فوتبال آلمان و همچنين جلب افكار عمومي و تشويق نوجوانان و جوانان و نونهالان به فوتبال با استفاده از محبوبيت افراد مذكور است .
فدراسيون فوتبال آلمان همچنين با طراحي و راه اندازي سايت اينترنتي مدرن، سعي در بكارگيري تكنولوژي جديد و پيشرفته براي تحقق اهداف خود نموده است.
در اين سايت علاوه بر ارايه اطلاعاتي در مورد دوره هاي مربيگري فوتبال و موارد درسي آنان اهداف فدراسيون و طرحهاي در دست اجرا ذكر شده است .
همچنين توجه ويژه اي به ارايه مسائل نوين مربيگري فوتبال مبذول شده است تا مربيان علاوه بر تبادل نظر، دسترسي سريع و آساني به اطلاعات روز داشته واز مزاياي تكنولوژي نوين بهره مند شوند .
مهمترين مزيت سايت مذكور، دسترسي آسان و سريع به اطلاعات و بخشهاي موجود در سايت است.
3- ايجاد ارتباطات نوين با باشگاه هاي فوتبال در جهت توسعه فوتبال:
در راستاي تحقيق و برنامه هاي مدون ، فدراسيون فوتبال آلمان تلاش نموده تا جاي ممكن از پتانسيل موجود در باشگاه ها ،براي تحقيق اهداف خود بهره مند شوند .
يكي از گامهاي مهم در اين زمينه، تاسيس آكادمي هاي فوتبال در باشگاه هاي حرفه اي است.
به همين منظور كليه باشگاه هاي حرفه اي ملزم به تاسيس آكادمي هاي فوتبال براي رده هاي پايه تا پايان سال 2001 شده اند كه در هر يك از اين آكادمي هاي اين باشگاه موظف به رعايت نكاتي به عنوان حداقل استاندار لازم هستند.
اين آكادمي ها در حقيقت حلقه مياني در برنامه توسعه و پرورش استعدادهاي جوان فدراسيون آلماهن هستند .
در اين برنامه، نوجوانان و نونهالان پس از جذب ورود به اين سيستم از سن 11 الي 12 سال در شهر و باشگاه هاي محلي در سن 13 الي 16 سال وارد يكي از 121 پايگاه فدراسيون فوتبال آلمان شده و پس از آن وارد آكادمي هاي فوتبال باشگاه هاي حرفه اي مي شوند تا با تمرينات حرفه اي وارد تيم هاي ملي رده هاي مختلف شده و راه خود را براي ورود به فوتبال حرفه اي در سن 18 سالگي باز كنند.