آيا عراق شايسته قهرمانى بود؟
ايران ورزشى -مرتضى محصص در پاسخ به اين سؤال مى گويد:«به نظر من آنها از لحاظ ذهنى در شرايط ايده آلى بودند. روحيه عجيبى داشتند اما از لحاظ فنى ايران و چند تيم قدرتمند آسيا مثل ژاپن، كره جنوبى و استراليا اگر در شرايط ايده آلى بودند امكان نداشت عراق به قهرمانى برسد. حتى معتقدم اگر جام ملت هاى آسيا در شرايط اشغال عراق و وضعيت نابسامان مردم اين كشور شروع نمى شد عراق هرگز براى رسيدن به قهرمانى حتى مورد گمانه زنى هم قرار نمى گرفت.»
واقعيت هاى تلخ ما
«هرگز براى خودمان سؤال هاى اساسى طرح نمى كنيم. گويا هيچ علاقه اى به مرور ايده هاى جام چهاردهم نداريم كه مدام از حواشى و جنجال ها حرف مى زنيم.»
كارشناس فوتبال كشورمان كه به تازگى از كانادا بازگشته در خصوص وضعيت كلى تيم ملى ايران مى گويد:«به نظر من حداقل تا ۱۰ روز بعد از هر تورنمنت بايد سكوت كرد. اين روزها انتقادها بيشتر رنگ و بوى احساسات به خود گرفته. در واقع ما هيچ وقت به دنبال طرح سؤالات اساسى نيستيم. به همين دليل به مواردى مى پردازيم كه به رشد و توسعه فوتبال ملى ما كمكى نمى كند.«
مشكلات تيم ملى
مرتضى محصص البته خود را با اين انتقاد كه لژيونرها در جام چهاردهم عملكرد ضعيفى داشتند همراه مى بيند.
وى تأكيد مى كند:«البته فقط تيم ملى ما از اين معضل آسيب نديد. كره، چين و ژاپن هم دچار اين مشكل بودند. به طور كلى در آسيا اين مسأله به چشم مى خورد. اينكه بازيكنان بزرگ بيشتر به صورت انفرادى رشد كرده اند. به همين دليل است كه گاهى با خودم فكر مى كنم واقعاً اگر كره جنوبى و ژاپن ميزبان رقابت هاى جام جهانى ۲۰۰۲ نبودند باز هم كره جنوبى به نيمه نهايى مى رسيد تا در نهايت عنوان چهارمى جام جهانى را به دست آورد؟ در آسيا بازيكنان بيش از تيم ها به موفقيت مى رسند و اين موضوع به خصوص در مورد فوتبال ايران صدق مى كند.»
محصص ادامه مى دهد:«يكى ديگر از مشكلات تيم ملى ما عدم تماس با كشورهاى صاحب سبك است. ما از اين حيث هميشه دچار مشكل بوده ايم. چه به جز ديدار با تيم هاى حوزه خليج فارس عملاً با هيچ تيم اروپايى صاحب سبكى روبرو نشده ايم. تماس هاى ما در خصوص ديدارهاى دوستانه تيم ملى اكثراً آسيايى بوده و هرگز براى شناسايى تمام نقطه ضعف ها و قوت ها سعى نكرديم با تيم قدرتمندى در دنيا بازى كنيم.»
قهرمان هم مى شديم، شانسى بود؟
محصص تصريح مى كند:«اين شعار ديگر به كليشه شبيه تر شده تا يك يادآورى سودآور. اينكه ما بايد از رده هاى پايه فوتبال كشورمان اصلاحاتى را آغاز كنيم متأسفانه در شرايط كنونى تمام انرژى و وقت ما صرف پرداختن به تيم ملى بزرگسالان شده. همين موضوع باعث مى شود تا نتوانيم به اصل مشكل بپردازيم. آينده فوتبال ما به كجا ختم خواهد شد؟ به نظر من اگر همين طور پيش برويم شكست در عرصه هاى ملى برايمان امرى عادى به حساب خواهد آمد. عادى شدن باخت درد بزرگى است. فدراسيون ما رييس ندارد. فوتبال ما با بى برنامگى پيش مى رود. پس چطور بايد انتظار قهرمانى داشته باشيم؟ شايد خيلى ها در پاسخ به اين سؤال بگويند وضعيت ما از عراق بدتر نبود، موافقم. من قصد ندارم كسى را تبرئه كنم اما فوتبال قواعدى دارد كه بدون رعايت آن هيچ تيمى حق رسيدن به موفقيت را ندارد. مربى برزيلى عراقى ها تيم اش را به شدت از لحاظ ذهنى تقويت كرده بود. اجازه نمى داد هيچ گونه مشكلى هدف و انگيزه بازيكنانش را تحت الشعاع قرار دهد اما از طرفى تيم ملى ما حتى اگر قهرمان هم مى شد، امرى شانسى بود چون فوتبال ما بر قواعد طبيعى و منطقى استوار نيست.»
شباهت جنگ با فوتبال
«عراقى ها در شرايط جنگى هستند. كشورشان اشغال شد. حتى مى توانيم به نكته خاصى در اين ميان اشاره كنيم.«
محصص ادامه مى دهد:«آنها در اردن اردو زدند. حتى نتوانستند در كشور خودشان اردوى آماده سازى برگزار كنند. در واقع عراقى ها بودند كه براى قهرمان نشدن هزار و يك بهانه در اختيار داشتند اما آنها در جام ملت هاى آسيا انگار مى جنگيدند. با حرص خاصى بازى مى كردند، چيزى فراتر از تعصب. آنها قهرمان شدند. حالا فوتبال عراق در آسيا احترام ويژه اى را به خود اختصاص داده. عراقى ها در جام ملت هاى آسيا ايده عجيبى را به نمايش گذاشتند؛«بازى در شرايط سخت«. اين ايده بزرگى است.«
ما هرگز خوب نبوديم
«در پنالتى باختن بهانه خوبى نيست. به خصوص اينكه ما مقابل ازبكستان و مالزى هم بازى قابل قبولى را به نمايش نگذاشتيم. حالا همه ما مى دانيم كه اصلاً خوب نبوديم اما بهتر است از اين به بعد چاره انديشى كنيم.»
محصص در توضيح اين راهكار اما تصريح مى كند:«بايد تمام انرژى خودمان را بر تقويت تيم ملى جوانان و اميدمان متمركز كنيم. جز اين راه ديگرى وجود ندارد.»
مربى خارجى بزرگ
۶ سال است كه معتقديم ليگ فوتبال ما حرفه اى شده است. اين كارشناس فوتبال با پيش درآمدى درباره حضور مربيان نه چندان مطرح خارجى در فوتبال ايران مى گويد:«به ۴ تيم مرحله نيمه نهايى نگاه كنيد. عراق و عربستان اتفاقاً با دو مربى برزيلى به فينال رسيدند، از طرفى كره جنوبى و ژاپن. كره اى ها پيم وربيك هلندى و ژاپنى ها كه به دنبال يك مربى بوسنيايى رفته بودند، همه چيز روشن است. اينها سبك دارند. به دنبال رشد هستند. كره اى ها سبك فوتبال هلند را برگزيده اند. به سراغ گاس هيدينگ و ادووكات رفتند و در جام چهاردهم نيز از ايده فنى خود و انتخابى كه سال هاست در فوتبال كشورشان به چشم مى خورد دست نكشيدند. اگرچه پيم وربيك با گاس هيدينگ فاصله زيادى دارد اما مهم اين است كه كره اى ها به دنبال سبك فوتبال هلند هستند و خودشان اين موضوع را مى دانند.»
محصص درباره شرايط دگرگون شده فوتبال عربستان تصريح مى كند:«عربستان اما از سال ۹۰ تا همين سال ۲۰۰۶ در راه ملى ۱۵ مربى را عوض كرد. طبيعى بود چون تحمل شكست را نداشتند اما به اين نتيجه رسيد كه فوتبالش سبك مى خواهد. بنابراين برزيل را انتخاب كرد. شما به محض ورود به باشگاه الاتحاد جو برزيلى ها را مى توانيد درك كنيد.»
وى اما راجع به ژاپن معتقد است:«خب ژاپن البته به دنبال اوسيم رفت كه شايد در ادامه فوتبال كشورشان را طور ديگرى دنبال كنند، اما فوتبال ايران چطور؟ آيا ما صاحب سبك هستيم؟ يوگسلاوها به فوتبال ما آمدند اما هر كدام بلافاصله پس از ديگرى رفتند البته من كارى به دلايل جدايى شان ندارم اما قصد دارم بگويم ما هرگز ثابت قدم نبوده ايم.« مرتضى محصص ادامه مى دهد:«بايد از اروپايى ها استفاده كنيم. مى توانيم به سراغ آلمانى ها، اسپانيايى ها و حتى فرانسوى ها برويم. آلمانى ها به خاطر نظم، اسپانيايى ها به خاطر ظرافت هاى تكنيكى و فرانسوى ها به خاطر فهم بالاى فوتبال مى توانند به ما كمك كنند. بايد بهترين مربيان اروپايى را استخدام كنيم اما نه براى يك سال، بلكه براى ۴ سال. مى توانيم از مربيان خوب خودمان هم به عنوان دستيار بهره ببريم. ما مربيان ارزشمندى داريم.»