توکيو، خبرگزارى جمهورى اسلامى ۲۶ / ۱۰ / ۸۳
خارجى.ژاپن .
مردم ژاپن و به ويژه ساکنان شهر کوبه هيچ گاه روز۱۷ ژوئن ۱۹۹۵ ميلادى
۲۷" دى ماه سال۱۳۷۴ هجرى خورشيدى" را فراموش نخواهند کرد.
ساعت پنج و۴۶ دقيقه بامداد آن روز، شهر بندرى کوبه در۶۰۰ کيلومترى
غرب توکيو پايتخت ژاپن ، شاهد زمين لرزه اى شديدى به قدرت ۳ / ۷ درجه در
مقياس ريشتر بود.
زمين لرزه "هان شين " شهر يک ميليون ۵۰۰و هزار نفرى کوبه مرکز استان
هيوگو را به مدت ۲۰ ثانيه به شدت تکان داد و بدترين فاجعه طبيعى نيم قرن
گذشته را در ژاپن رقم زد.
اين زمين لرزه که کانون آن در عمق ۱۴ کيلومتر آبهاى ساحلى شهر کوبه
اعلام شد، سبب مرگ ۶ هزار و۴۳۳ نفر و زخمى شدن بيش از۴۳ هزار نفر شد.
در اين زمين لرزه ، شمار۶۷ هزار و۴۲۱ دستگاه ساختمان ژاپنىها، به کلى
نابود و۵۵ هزار و۱۴۵ دستگاه ساختمان به شدت صدمه ديد.
به دنبال وقوع آتش سوزى گسترده منطقه "هان شين "، نزديک به ۷ هزارساختمان
در آتش سوخت .
حدود۱۰ درصد تلفات اين زلزله به دليل بروز آتش سوزى در تاسيسات شهرى
پس از وقوع زمين لرزه بود.
زلزله همچنين بيش از۳۰۰ هزار نفر بىخانمان و آواره برجاى گذاشت .
اين زمين لرزه سبب تخريب دو شاهراه ، خرابى شديد خطوط راه آهن و صدمه
شديد به فرودگاه اين شهر ژاپن شد.
خرابى خطوط ارتباطى سبب شد که حمل و نقل در منطقه زلزله زده کوبه کاملا
فلج و عمليات کمک رسانى به ويژه در ساعات نخستين پس از زلزله مختل شود.
اين زلزله ، همچنين سبب ايجاد خرابى شديد در خطوط برق ، آب، گاز و
تلفن شهر کوبه شد.
مسوولان ژاپنى، زياد بودن تلفات جانى و زيان هاى مالى کوبه را، نوع اين
زمين لرزه که به صورت عمودى تقريبا در زير منطقه رخ داد، اعلام کردند.
زمين لرزه اين شهر در مجموع نزديک به يکصد ميليارد دلار زيان به شهر
کوبه و مناطق اطراف آن وارد ساخت .
دسترسى نداشتن کافى به مناطق به شدت زيان ديده و بروز مشکل جدى در
کمک رسانى به دليل تخريب خطوط ارتباطاتى، عبور و مرور شديد در منطقه زلزله
زده کوبه و نبود يک هماهنگى ميان نيروهاى کمکى و دستگاه هاى ذىربط شهرى از
مشکلاتى بود که پس از اين زلزله بروز يافت .
با وجود اين مشکلات ،۷۲ ساعت پس از زلزله کوبه ، بيش از۳۶ هزار نيروى
کمک رسان در منطقه زلزله زده سرگرم فعاليت بودند.
اگر چه آشکار شدن مشکلات در روند کمک رسانى و نيز بالا بودن زيان ناشى
از زلزله به تدريج انتقادهايى را متوجه دولت ژاپن ساخت ، اما دولت ژاپن
براى سرعت بخشيدن به روند کمک رسانى، هزاران نيروى نظامى را نيز روانه
منطقه زلزله زده کوبه کرد.
همچنين ، اين زلزله ، دولت ژاپن را با بار مالى شديد روبرو کرد، مساله اى
که تحمل آن با توجه به ترکيدن حبابهاى اقتصادى اين کشور در اوايل دهه نود
دشوار بود.
پخش گاز شيميايى "سارين " از سوى گروه مذهبى اوم در ايستگاه و قطارهاى
مترو در توکيو پايتخت ژاپن که منجر به مرگ ۱۲ نفر و آسيب رسيدن به چند
هزار نفر شد، دو ماه پس از اين زلزله صورت گرفت و اين مساله نيز مشکلى
به مشکلات ناشى از زلزله کوبه افزود.
با وجود تمامى مشکلات و سطح وسيع خرابىها، کارهاى صورت گرفته براى
بازسازى مناطق آسيب ديده از زلزله "هان شين " بسيار سريع و با برنامه ريزى
دقيق صورت گرفت .
دولت ژاپن براى بازسازى کوبه نزديک به ۱۶ ميليارد دلار اختصاص داد.
دولت هاى مرکزى، محلى و بخش خصوصى ژاپن به طور نمونه در طول۶ سال پس
از اين زلزله ،۱۲ تريليون ين براى بازسازى شهر کوبه هزينه کردند.
پس از گذشت ۵ سال از اين زلزله بيش از۱۴۹ هزار خانه مسکونى در شهر
کوبه نوسازى و بازسازى شد که با توجه به اين که اين امر توسط مالکان
آنها صورت مىگرفت ، دولت ژاپن تسهيلات ويژه مالى به آنها پرداخت کرد.
زلزله کوبه سبب شد دولت ژاپن از مشکلات موجود در ساختار شهرى و ساختمان
سازى بيش از گذشته آگاه شده و براى جبران زيان وارده و جلوگيرى از حوادث
همانند، تدابير خاصى بينديشد.
با توجه به بروز آتش سوزىهاى گسترده پس از وقوع زمين لرزه کوبه ، تاکيد
بيشترى بر رعايت استانداردهاى دقيق در ساخت وسايل گرمازا در ژاپن صورت
گرفت که قطع اتوماتيک گاز، برق و سوخت مثل نفت پس از زلزله هاى شديد از آن
جمله است .
افزون بر اين ، زلزله کوبه ضرورت ايجاد هماهنگى زياد ميان نيروهاى کمک
رسان و دستگاه هاى ذىربط در زمان هاى بحرانى را بيش از پيش آشکار ساخت .
يکسال پس از اين زلزله دولت ژاپن نهاد ويژه اى را براى حمايت ازجان و
مال ساکنان مناطق زلزله زده و پيشگيرى از زيان هاى جبران ناپذير تاسيس کرد
که کار اصلى آن اجراى طرح هاى بازسازى شهرهاى زلزله زده و مناطق زلزله خيز
بود.
ساخت متروهاى زيرزمينى مجهز به شبکه هاى ايمنى ضدزلزله همراه با کاربرد
جديدترين شيوه هاى ساختمان سازى و ساخت بناهاى مقاوم در برابر زلزله از
ديگر برنامه هايى بود که از سوى دولت ژاپن ، پس از زلزله کوبه مورد تاکيد
قرار گرفت .
ضمن آن که بروز مشکلات روانى جدى در ميان آسيبديدگان زلزله کوبه سبب شد
موسسه هاى خاص مراقبت هاى روانى در ژاپن تاسيس شوند.
برخى کارشناسان ژاپنى معتقد هستند شهرهاى بزرگ ژاپن از جمله توکيو با
وجود تدابير انديشيده شده و تجارب به دست آمده از زلزله کوبه ، هنوز در
برابر زلزله هاى بزرگ کاملا ايمن نيستند و بايد تلاش وسيعترى براى ايمن سازى
اين شهرها به عمل آيد.
به اين ترتيب مردم شهر کوبه در حالى خود را براى دهمين سالگرد زلزله
"هان شين " آماده مىکنند که خاطرات تلخ آن را هنوز در ذهن دارند، هر چند
که اثرى از خرابىهاى آن زلزله ويرانگر در اين شهر ژاپن به چشم نمىخورد.
دولت ژاپن در اين ميان در سالگرد اين زلزله برنامه هاى گسترده اى را
قرار است به اجرا گذارد.
برگزارى نشست جهانى سازمان ملل متحد درباره پيشگيرى از بلاياى طبيعى
از برنامه هايى است که همزمان با دهمين سالگرد زلزله کوبه دراين شهر
صورت مىگيرد.
اين کنفرانس جهانى قرار است روز سه شنبه هفته آينده ۲۹"دى ماه " در شهر
کوبه ژاپن گشايش يابد.
برپايه گزارش ها۲ جلسه فوق العاده اين نشست به بررسى امکان ايجاد شبکه
هشداردهنده زلزله و امواج دريايى ناشى از آن در اقيانوس هند، اختصاص
دارد.