جبار صولتی وکيل چهل ساله زهره و آذر کبيری نجات که قرار است در کرج سنگسار شوند، در گفتگويی با مجله اشپيگل (۰۷ آوريل ۰۸) درباره اتهام و حکم آنها سخن میگويد. حقوق جزايی ايران که بر اساس قوانين شريعت اسلام تنظيم شده است، يکی از وحشيانهترين انواع خشونت دولتی را در جامعهای به نمايش میگذارد که همين خشونت را به اشکال گوناگون به حکومت باز میگرداند و از همين رو سبب تداوم و تشديد چرخه خشونت در يک رابطه متقابل بين آنها میشود. اين گفتگو در عين حال نشان میدهد تا چه اندازه جان و حيثيت انسان در دستگاه سست قضايی جمهوری اسلامی بیارزش است.
س: با اينکه ايران در دسامبر ۲۰۰۲ به اتحاديه اروپا اطمينان داد که اجرای حکم سنگسار را متوقف میکند، ولی دادگاههای ايران همچنان بيش از هر کس زنان را به اين مرگ رنجبار محکوم میکنند. اتهام موکلان شما چيست؟
ج: اتهام هر دو (۲۷ و ۲۸ ساله) خيانت در زناشويی است. شوهر زهره به عنوان مدرک فيلمی را در اختيار دادگاه قرار داد که در آن اين دو زن با يک مرد بيگانه در يک اتاق ديده می شوند. تا جايی که من میدانم، اين ويدئو هيچ عمل خلاف عفتی را نشان نمیدهد.
س: آيا شما توانستيد درستی اين فيلم را تعيين و تأييد کنيد؟
ج: خير، من اجازه نيافتم اين مدرک احتمالی را که به صورت فيلم به دادگاه ارائه شده، ببينم.
س: ولی مثل اينکه اين زنان قبلا يک بار محکوم شدهاند؟
ج: موکلان من قبلا به دليل «رابطه نامشروع» حکم ۹۹ ضربه شلاق را دريافت کردند که اين حکم در محوطه دادگاه به اجرا در آمد. با اين همه پس از اجرای حکم آنها را آزاد نکردند. شش ماه بعد يک قاضی ديگر پرونده را از نو در دست گرفت.
س: فکر میکنيد بتوانيد حکم آنها را تغيير دهيد؟
ج: من اميدوارم. حتی مطابق قوانين ايران نيز کسی نمیتواند برای يک جرم دو بار محکوم شود.
س: آخرين حکم سنگسار در ايران کی به اجرا در آمد؟
ج: چند ماه پيش مردی در نزديکی قزوين به اتهام خيانت در زناشويی سنگسار شد. حکم اعدام به شکل سنگسار اغلب برای اين نوع جرم صادر میشود.
س: سنگسار چگونه اجرا میشود؟
ج: اجرای حکم در فضای باز صورت میگيرد. زنان تا سينه و مردان تا کمر درون خاک فرو میشوند. طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات عمومی سنگها نبايد زياد بزرگ باشند. اولين سنگ را قاضی پرتاب میکند. قاضی در عين حال بايد مراقب فاصله بين کسانی که سنگها را پرتاب میکنند با قربانی باشد. به اين ترتيب که قربانی نبايد با اولين يا دومين سنگ بميرد. از سوی ديگر، سنگها بايد به اندازهای باشند که محکوم به سختی درد بکشد و سرانجام به دليل خونريزی داخلی يا خارجی بميرد. هر کسی میتواند اجرای حکم را تماشا کند و البته بايد معتقد و مؤمن باشد.
س: آيا اين حکم اعدام در مورد کودکان نيز اجرا میشود؟
ج: در ايران طبق شريعت اسلام، دختران در نه سالگی و پسران در پانزده سالگی بالغ به شمار میروند و مسئوليت قانونی دارند. از آنجا که حکم سنگسار عمدتا در مورد جرائم جنسی صادر میشود، به همين دليل در مورد کودکان مطرح نمیشود. در ايران عمدهترين شکل اعدام، دار زدن در انظار عمومی است که با آويختن محکوم از جرثقيل انجام میگيرد و درباره هر کسی از جمله نوجوانان نيز ممکن است صادر شود.