انتشار "خويشاوندی پنهان"، چهارمين کتاب آرامش دوستدار، بهرام محيی

کتاب دربرگيرنده‌ مجموعه مقالات و بررسی‌هايی است که نويسنده به تازگی يا در سال‌های گذشته به رشته‌ نگارش درآورده است. با اين اثر، علاقمندان به آرا و انديشه‌های آرامش دوستدار می‌توانند ضمن آشنايی با نوشته‌های تازه‌ فيلسوف ايرانی، به مقالاتی نيز دست يابند که در ده‌های گذشته در نشريات گوناگون به چاپ رسيده و دستيابی به آن‌ها برای خواننده اگر ناممکن نباشد، دست‌کم بسيار دشوار است

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

چهارمين کتاب آرامش دوستدار «خويشاوندی پنهان» ( انتشارات فروغ ـ نشر دنا، کلن ۱۳۸۷، ۳۲۰ صفحه) منتشر شد. اين کتاب دربرگيرنده‌ی مجموعه مقالات و بررسی‌هايی است که نويسنده به تازگی يا در سال‌های گذشته به رشته‌ی نگارش درآورده است. با اين اثر، علاقمندان به آرا و انديشه‌های آرامش دوستدار می‌توانند ضمن آشنايی با نوشته‌های تازه‌ی فيلسوف ايرانی، به مقالاتی نيز دست يابند که در ده‌های گذشته در نشريات گوناگون به چاپ رسيده و دستيابی به آن‌ها برای خواننده اگر ناممکن نباشد، دست‌کم بسيار دشوار است.

بايد افزود که برخی از نوشته‌های پيشين، متناسب با پيچيدگی موضوعشان يکسره بازديده و افزوده شده‌اند و در کتاب «خويشاوندی پنهان» برای نخستين بار به صورت کنونی انتشار می‌يابند. از آن ميان می‌توان به جستارهايی در حوزه‌ی فلسفه‌ی زبان مانند «روشنفکری پيرامونی و مساله‌ی زبان»، در حوزه‌ی شناخت مانند «دانش چيست و روال علمی کدام است» و نيز در حوزه‌ی نقد دينی و فرهنگی مانند «نوسازی نادانی برای نادانی نوخواه» در سنجش بينش‌های عبدالکريم سروش اشاره کرد.

«خويشاوندی پنهان» از نظر موضوعی به چهار بخش تقسيم شده است:
ـ جستارها
ـ مقاله‌ها و نقدهای فلسفی
ـ يادداشت‌های فرهنگی ـ سياسی
ـ سنجش پندارها.

نويسنده در نخستين جستار خود ـ که عنوان کتاب «خويشاوندی پنهان» نيز از آن برگرفته شده ـ بار ديگر وضعيت فرهنگی ما را معروض نقدی کوبنده قرار می‌دهد. افزون بر آن، در همين بخش به جستاری برمی‌خوريم تحت عنوان «برآمدن دين يهود در سياست سازمانی ـ ديوانی هخامنشيان» که پرتويی است بر نظام سياسی ـ دولتی هخامنشيان ناظر بر حفظ استقلال داخلی و اداری ساتراپی‌ها که مشتمل بر سرزمين های بيگانه بر گرد دولت مرکزی ايران بوده‌اند. اين جستار نشان می‌دهد که نخستين «يهوديت» به گونه‌ای که ما امروز می‌شناسيم، در نتيجه‌ی آيين کشورداری هخامنشيان پديدآمده است.

بخش مقاله‌ها و نقدهای فلسفی، افزون بر «آدم ديوانه کيست» که گزارشی از نويسنده بر سخنی از نيچه فيلسوف بزرگ آلمانی است، به سنجش ترجمه‌هايی از آثار فلسفی به زبان فارسی، دشواری‌های انتقال انديشه‌ها از زبان اصلی به زبان ترجمه و توانش‌های زبان ترجمه برای دريافت اين انديشه‌ها اختصاص دارد. در اين راستا به ترجمه‌های «چنين گفت زرتشت» اثر نيچه و «سنجش خرد ناب» اثر کانت پرداخته شده است.

بخش سوم کتاب، دربرگيرنده‌ی يادداشت‌های فرهنگی و سياسی است. اين يادداشت‌ها در نخستين دهه‌ی برپايی «جمهوری اسلامی» به نگارش درآمده‌اند و افزون بر بررسی تاثيرات ويرانگر اين رويداد بر جامعه‌ی ايران، به کاوش‌هايی درباره‌ی برخی مفاهيم بنيادين سياست مانند جدايی کشورداری از دين و پيوند ميان فرهنگ و سياست اختصاص دارند. اين بخش، احاطه‌ی نويسنده بر موضوعات سياسی را نشان می‌دهد. وی با ژرف‌بينی به تنگناهای فرهنگی جامعه‌ی ايران برای برون رفت از مخمصه‌ی حکومت دينی اشاره می‌کند. گذشت ايام، ديدگاه‌های وی را در زمينه‌ی موانع و مشکلاتی که آن زمان ديده و نشان داده، به روشنی تاييد می‌کند.

واپسين بخش کتاب، به سنجش پنداشت‌ها اختصاص دارد. در اين بخش افزون بر نقدی درباره‌ی شبه‌تئوری‌های عبدالکريم سروش و پاسخی به کژفهمی‌های نادر سعيدی جامعه‌شناس مقيم آمريکا از کتاب «درخشش‌های تيره»، نقدی گسترده درباره‌ی ديدگاه‌های آنه‌ماری شيمل عارفه‌ی آلمانی عرضه شده است. اين نقد که در سال ۱۹۹۵ به مناسبت اعطای جايزه‌ی صلح به آنه‌ماری شيمل، به زبان آلمانی نوشته شده بود، آن زمان برای همه‌ی روزنامه‌های معتبر آلمانی فرستاده شد، ولی به دليل سياست فرهنگی وقت آلمان نسبت به اسلام و جمهوری اسلامی، هيچيک از آن‌ها حاضربه چاپ آن نشدند. متن مندرج در کتاب «خويشاوندی پنهان»، تنها ترجمه‌ی متن آلمانی نيست، بلکه برای فارسی زبانان بازنگاری شده است.