رادیو زمانه - کلیه مدرسههای روستاهای پتک جلالی و سرخار از توابع شهرستان باغملک در استان خوزستان به دلیل «خطرات امنیتی» تعطیل شدهاند.
اداره آموزش و پرورش شهرستان باغملک گفته است که این مدرسهها تا اطلاع ثانوی تعطیل خواهند بود چون ممکن است جان دانشآموزان به خطر بیفتد.
علت این تعطیلی درگیری دوباره میان دو طایفه محمدموسایی (محمدی) و موسایی (علاء الدین) در منطقه پتک جلالی در روزهای اخیر است که باعث کشته و زخمی شدن چند نفر و مجروح شدن چند نیروی پلیس شده است.
آبان ماه امسال هم این دو طایفه بار دیگر با یکدیگر درگیر شدند که شدت درگیریها باعث شد تا مدارس دو روستای پتک و سرخار تعطیل شوند. جمعیت دانش آموزی این مدارس حدود ۲۰۰ نفر است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، هشتم اسفند ماه در گزارش خود از این درگیریها نوشته است که این دو طایفه سالهاست با یکدیگر درگیر هستند. شهریور ماه سال گذشته نیز نزاع شدیدی بین این دو طایفه رخ داد که ابتدا گزارش شد در جریان آن ۹ نفر کشته و ۲۰ نفر مصدوم شدهاند اما خبرهای تکمیلی از رسیدن شمار کشته شدگان به ۱۲ نفر حکایت داشت که در میان آنها کودک و نوجوان و پیرمرد هم بودهاند.
به دنبال این درگیریها بیش از ۱۸۰ نفر هم احضار، بازداشت یا زندانی شدند. بسیاری از افراد متهم نیز فراری و تحت تعقیب هستند.
با وجود دخالت معتمدان محلی و ریش سفیدهای منطقه، اختلافات میان این دو طایفه از بین نرفته و همچنان گاه و بیگاه قربانی میگیرد.
پایگاه خبری تحلیلی شوشان از قول مقامهای محلی نوشته است که طوایف محمدی و موسایی بیش از ۳۰ بار قرارداد صلحی را که میانشان منعقد شده است، نقض کردهاند.
گفته میشود اصل دعوا و درگیری این دو طایفه در روستای پتک جلالی بر سر اختلاف ملکی است.
روستای پتک جلالی از توابع بخش «میداوود» شهرستان باغملک در شمال خوزستان است که در ۱۵۰ کیلومتری شرق اهواز قرار دارد. در این روستا ۲۵۰ خانوار زندگی میکنند و جمعیت آن دو هزار نفر است. شغل اغلب ساکنان این منطقه کشاورزی و دامپروریست.
جنگ و جدال طایفهای و ناکارآمدی قانون
فضای رسانهای در ایران اما با اخبار درگیریها و آشتیهای طایفهای بیگانه نیست. خبرهایی از اختلافهای ارضی و مسائل خانوادگی گرفته تا قتل و خویشاوندی اجباری.
این درگیریها و آشتیها -به ویژه در جنوب ایران- در بستری تاریخی از سنتها و آیینهای طایفهای اتفاق میافتد. آیینها و سنتهایی که در مجاورت با نظامهای حقوقی دنیای مدرن، یا تغییر شکل دادهاند، یا از بین رفتهاند، یا در حال مقاومت هستند.
حالا دیگر یک درگیری طایفهای فقط یک درگیری طایفهای نیست، بلکه جرمیست که تعریف قانونی دارد و غیرقابل گذشت است که «منازعه» خوانده میشود.
منازعه اولین بار در سال ۱۳۷۵ در قانون مجازات اسلامی، جرمانگاری شد. از شرطهای تحقق آن نیز مشارکت «عدهای» -بیش از سه نفر- و وقوع قتل یا نقص عضو یا ضرب و جرح عنوان شده است.
با وجود تصویب این قانون اما همچنان بسیاری از نزاعهای طایفهای در ایران نه از راه قانون که از مسیر حل و فصل میان طایفههای درگیر به سرانجام میرسد. حل و فصلهایی که شکلی آیینی میگیرند و در آنها بزرگان و ریش سفیدان طایفهها با یکدیگر مذاکره میکنند.