منبع: النهار / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی
پاکستان کشوری با اکثریت مسلمان و دموگرافی گسترده است که ارتشی مهم چه از لحاظ تنوع و چه از لحاظ تعداد دارد که چه در داخل پاکستان و چه در منطقه تاثیرگذار است. از مدت ها پیش وارد تیم کشورهای صاحب انرژی هسته ای شد و از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شد. البته طرفداران عربستان سعودی سلاح هسته ای پاکستان را سلاحی در دست عربستان می دانند برای این که این کشور هزینه های مالی آن را پرداخت و بعدا در تولید آن سهیم شد. همان طور که از توانایی های نظامی اش برای کمک به متحدان نزدیکش استفاده کرد. اما با این وجود به صورت گسترده از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشد و چندان بازیگری مهم در منطقه آسیایی اش و جهان اسلام به خصوص از سوی کشورهای عربی خلیج فارس محسوب نمی شود.
همان طور که افکار عمومی در جهان و خاورمیانه می دانند دشمنی ای میان پاکستان با هند وجود دارد که سبب شده است همه همیشه از بابت آن بترسند همچنین دخالت هایش در افغانستان در حمایت از جنبش های اسلام گرای افراطی در کنار دور ماندنش از هند، همچنین تلاش هایش برای بهره برداری از جنبش های جدایی طلب مسلمان کشمیری در هند سبب شده تا همیشه نسبت به پاکستان با محافظه کاری برخورد شود. با این وجود با پیگیری وضعیت داخلی و سیاسی و نقش منطقه ای پاکستان مشخص می شود که این کشور بازیگری مهم در جهان اسلام و آسیا و جهان عرب محسوب می شود. از این زاویه ضرورت دارد که تعمق بیشتری داشته باشیم تا دریابیم که افکار عمومی به ویژه در جهان عرب چه رابطه ای با پاکستان دارند و نقش سیاسی و نظامی در آن چگونه است، تا بفهمیم که چه شده است که پاکستان قدرت بزرگ منطقه ای شده که بسیاری از آن می ترسند. خیلی ها تلاش می کنند با آن طرح دوستی بریزند تا حمایت نظامی آن یا حداقل حمایت سیاسی و همکاری آن را داشته باشند.
حالا از این پیگیری ها چه فهمیدم؟
به استناد حرف های پژوهشگر جدی و فعال آسیایی فهمیدم که پاکستان در حال حاضر بازیگر نظامی مهمی در خلیج فارس با وجود مبارزه اش در ایجاد توازنی در رابطه با دو رقیب منطقه ای، عربستان و ایران، محسوب می شود. اگرچه تلاش می شود که تقسیم بندی های مختلفی در داخل حکومت و نهادهای قانونی و سیاسی و نظامی و امنیتی از سوی این قدرت های رقیب صورت بگیرد.
همچنین کشف کردم که درگیری نظامی پاکستان در کشورهای عربی خلیج فارس مزمن است و فراتر از درگیر شدن در پیمان نظامی متشکل از 41 کشوری است که عربستان برای مبارزه با تروریسم تاسیس کرده است. البته شبهات بسیار و البته ثابت شده ای وجود دارد که نشان می دهد هدف از تاسیس این پیمان همچنان تلاش برای دستیابی به حمایت نظامی عربستان در یمن و ایجاد اتحادی میان کشورهای سنی دشمن با ایران است.
سومین چیزی که کشف کردم این است که پاکستان در کنار ترکیه و چین می رود که نشان دهد کشوری است که آمادگی دارد به کشورهای منطقه نیازمند به سلاح اسلحه بفروشد. در این رابطه آندریاس کریگ، اسناد مرکز آکادمی دفاع بریتانیا می گوید: «کشورهای عربی خلیج فارس نمی توانند قراردادهای خیلی گران با شرکت های غربی منعقد کنند. برای همین دنبال سلاح های ارزان تر می گردند. این مساله سبب شده تا آنها در حال حاضر به سمت چین و پاکستان و ترکیه بروند.» این اتفاقی خیلی طبیعی است. اما آیا درگیر شدن نظامی به معنای ارسال نیروست یا تنها به معنای نزدیکی بیشتر به عربستان است در حالی که قطر به نظر می رسد که بر همکاری در توسعه نظامی و تسلیحاتی (سنگین؟) و تولید آن متمرکز شده است. کریگ در ادامه می افزاید: «در دو سال اخیر قطری ها عملا به غرب پشت کردند و متوجه شرق شده اند. و این کاری است که همه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس انجام داده اند.»
چهارمین نکته ای که دریافتم این است که قطر به دنبال ترکیه و پاکستان برای تولید مشترک سامانه های دفاعی جدید از جمله بالگردهای ترکیه ای و تجسسی و تهاجمی است. نسل پنجم بالگردهای T-129 و همچنین بالگردهای تهاجمی JF-17 را این دو کشور توسعه داده اند. خلبان های پاکستانی سال گذشته در قطر مهارت خود را در پرواز بالگردهای JF-17 نشان دادند. البته "صنایع تسلیحاتی پاکستان" اخیرا دفتر بازاریابی و فروش خود را در دبی امارات نیز باز کرده است. قطر همچنین در حال بررسی کمک گرفتن از نیروهای پاکستانی در جریان جام جهانی فوتبال است که قرار است در سال 2022 در این کشور برگزار شود. سال گذشته ترکیه نیز 3000 نفر از سربازان و افسرهای خود را به همراه واحدهای نظامی دریایی و هوایی و آموزش دهندگان نظامی به همراه نیروهای ویژه در پایگاه نظامی جدیدش در قطر مستقر کرد.
بر اساس این داده ها، پژوهشگر آسیایی می گوید که درگیر شدن پاکستان در خاورمیانه در موقعیت تاریخی مهمی روی می دهد. در سال 1969 پاکستان دو خلبان خود را به عربستان سعودی فرستاد تا هدایت جنگنده های این کشور را برای حمله به یمن که به مرزهای جنوبی این کشور تجاوز کرده بودند، عقب برانند. در سال های گذشته نیز تلاش کرد که اولین جنگنده ها را بسازد و خلبان های عربستانی را آموزش داد. در سال 1973 خلبان های پاکستانی در حمایت از مرزهای عربستان به ریاض کمک کردند.
