اعتماد ـ کابینه روحانی با ۱۶ وزیر و دو سرپرست از روز گذشته تشکیل شد. کابینه‌ای که احتمالا در طول ۴ سال پیش رو دستخوش تغییراتی هم خواهد شد اما به هر روی امروز نماد رای ۲۴ میلیونی مردم در انتخابات ۲۹ اردیبهشت است.
عباس عبدی، تحلیلگر و روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب در تحلیل ترکیب کابینه در مورد فرد فرد وزرا صحبت خاصی ندارد بلکه می‌گوید این کلیت کابینه است که باید بتواند در زمین بازی مناسبی که از سوی رییس‌جمهور تدارک دیده می‌شود، به خوبی ایفای نقش کند.
عبدی معتقد است تا زمانی که راهی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی نیابیم، باید تلاش کنیم شرایط را حفظ و از بدتر شدن آن جلوگیری کنیم. در این وضعیت حسن روحانی حتی با عملیاتی کردن بخشی از وعده‌هایش هم خدمت بزرگی به کشور کرده است:
* کلیه وزرای پیشنهادی به جز یک نفر موفق به اخذ رای اعتماد شدند. برآورد کلی شما از این موضوع چیست؟
- به نظر من این نشانه همراهی مجلس با دولت و کابینه پیشنهادی آقای روحانی است. بنابراین می‌توانیم این‌گونه تصور کنیم که برخلاف مجلس قبل، مانع چندانی مقابل آقای روحانی برای انجام اهداف و وعده‌هایش وجود ندارد. فراموش نکنید که متوسط نسبت آرای مثبت به منفی داده شده به وزرا در دور قبل حدود سه برابر بود این‌بار حتی از چهار برابر هم بیشتر و حدود چهار و نیم برابر است. دولت این حسن رای را باید فرصت مناسبی بداند و وعده‌هایی که داده و در این چند روز نیز آنها را تکرار کرد، محقق و اجرا کند.
* حبیب‌الله بیطرف به عنوان تنها وزیر پیشنهادی که رای‌اعتماد نیاورد چهره‌ای بود که به لحاظ سیاسی از اصلاح‌طلبان شناسنامه‌دار است. آیا رای عدم‌اعتماد به او را در قالب مخالفت سیاسی ارزیابی می‌کنید؟
- بخشی از رای نیاوردن آقای بیطرف ممکن است به دلیل اصلاح‌طلب بودن وی باشد اما این تنها دلیلش نیست چرا که با این دلیل ممکن بود افراد دیگری هم بیفتند هر چند افرادی مثل آقای حجتی که رای پایینی آوردند هم دلیل اصلی‌اش همان بحث سیاسی بود. در حالی که آقای حجتی در وزارتخانه‌ای کار می‌کند که بیشترین موفقیت‌ها را داشته است. فکر می‌کنم سه عامل در رای پایین آقای بیطرف تاثیر داشت. اول کم انگیزگی خود ایشان بود، دوم ماهیت مساله آب و برق است که نمی‌شود چندان در این رابطه به نماینده‌ها وعده و وعید داد و می‌دانیم که مساله آب و برق الان واقعا بحرانی است. عامل سوم نیز این بود که او به اصلاح‌طلبان منتسب است که حداقل یک فراکسیون را از رای دادن منصرف کرد. بنابراین، این سه عامل در کنار هم موثر بودند.
* پیام سیاسی این شکل از رای اعتماد چیست؟
- پیام خاصی به جز آنچه گفتم برداشت نمی‌کنم. مجلس به این کابینه رای اعتماد بالایی داده و از حالا به بعد هم باید منتظر پاسخ به این رای اعتماد باشند.
* پیش‌بینی اولیه شخص شما چه بود؟ آیا انتظار رای اعتماد به ۱۶ وزیر پیشنهادی را داشتید؟
- در این مورد پیش‌بینی خاصی نداشتم. چون پیش‌بینی نیازمند اطلاعات دقیقی از جزییات بود که من نداشتم اما به طور کلی فکر می‌کردم دو نفر تا سه نفر رای نیاورند. که طبعا وضعیت برای دولت بهتر از آن پیش‌بینی است.
* در خصوص سوابق وزیر پیشنهادی ارتباطات حرف و حدیث‌های بسیاری مطرح شد و در نهایت ایشان توانست با ۷ رای بیشتر نصاب لازم برای رسیدن به وزارت را کسب کند. عدم تاثیر‌پذیری مجلس از فضای بیرونی به وی‍ژه فضای مجازی چه بود؟
- سوابق امنیتی به خودی خود نه مثبت است نه منفی. اگر بخواهیم این‌گونه قضاوت کنیم خیلی افراد دیگر هم ممکن است دارای این سوابق باشند. ممکن است کسی هم بگوید امنیت مهم‌ترین نیاز یک کشور است اگر در آن حوزه کسی کار کند چه دلیلی دارد آن را بد بدانیم؟ این یک ذهنیتی است که در جامعه ما نسبت به سوابق امنیتی افراد وجود دارد. اتفاقاتی که در نهادهای امنیتی می‌افتد این بدبینی‌ها را به وجود می‌آورد و باید آن را تحمل کرد و این نهادها هم شفاف‌سازی کنند تا این ذهنیت مرتفع شود. چون بنده پیگیر جزییات اتهامات و بحث‌های پیرامون ایشان نبودم، نمی‌توانم در این باره قضاوت صریحی داشته باشم. امیدوارم ایشان با عملکردشان نشان دهند اتهامات و ایرادهایی که به سوابق‌شان وارد شده نادرست بوده و اگر هم درست بوده جبران شده است.
* کمترین آرای اعتماد مربوط به آقایان جهرمی با ۱۵۲ رای، حجتی با ۱۶۴ رای و آخوندی با ۱۸۸ رای بود. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
- آرای کم آقای جهرمی به دلیل سن پایین و مواردی که مطرح شد، بوده است. بخش مهمی از آرای پایین آقای حجتی مربوط به اصلاح‌طلب بودن ایشان است. چه بسا اگر این انتساب را نداشت آرای بالایی کسب می‌کرد. در مورد آقای آخوندی هم نماینده‌ها حساسیت‌هایی دارند و نحوه برخورد خود ایشان با نماینده‌ها هم تاثیر دارد. مساله ثروت و دارایی ایشان هم که مطرح شده، برای برخی اهمیت داشته است. به نظر این موارد بیش از مساله عملکرد و مدیریت اجرایی ایشان موثر بوده است.
* ۱۲ وزیر روحانی بیش از ۲۰۰ رای اعتماد کسب کرده‌اند. این رای‌بالا به کابینه دوازدهم نشانگر چیست؟
- آمار دقیق گذشته را ندارم اما فکر نمی‌کنم هیچ کابینه‌ای به این اندازه آرای مثبت را کسب کرده باشد. اینکه ۱۲ وزیر بالای ۲۰۰ رای آورده‌اند نشانه همراهی بالای مجلس با دولت و وزرا است و امیدوارم پاسخ مناسبی را هم در ادامه از سوی دولت شاهد باشیم و نفعش به مردم برسد.
* آیا این کابینه می‌تواند جبهه حامیان برنامه‌های روحانی را راضی کند؟
- اگر منظور اشخاص و تک‌تک وزرا باشد می‌توان در مورد اشخاص ان‌قلت‌هایی را کمابیش مطرح کرد. از آنان دفاع هم می‌توان انجام داد. اما فکر نمی‌کنم تک‌تک افراد در برون‌داد هیات دولت تاثیر اصلی را داشته باشند. آنچه اهمیت بیشتری دارد زمین بازی است که نیروهای سیاسی و شخص رییس‌جمهور و نزدیکان فکری‌شان می‌توانند در جامعه ایجاد کنند. به میزانی که زمین مناسبی باشد اکثر این وزرا می‌توانند بازیکنان خوبی شوند. اگر هم زمین مناسب فراهم نشود هیچ کدام یا قریب به اتفاق آنها نمی‌توانند به تنهایی این زمین مناسب را به وجود آورند و به خوبی بازی کنند.
* همچنین کابینه فعلی را چقدر متناسب با برنامه‌های روحانی می‌دانید؟
- بسیاری از وعده‌های آقای روحانی را قابل اجرا نمی‌دانم و معتقدم آقای روحانی اگر بعضی از آنها را هم اجرا کند خدمت بزرگی به کشور کرده است. چون انتظاراتم خیلی بالا نیست روی بسیاری از حرف‌هایی که گفته می‌شود هم حساب چندانی نمی‌کنم. همین قدر که وضعیت حفظ شود و بدتر نشود از نظر بنده کافی است. تا آینده‌ای که نمی‌دانیم چه زمانی خواهد بود امیدوارم که وضعیت ثبات ادامه پیدا کند بلکه بتوانیم برون‌رفتی بیابیم. نه این کابینه بلکه هر کابینه دیگری تا زمانی که تفاهم سیاسی در این کشور به وجود نیاید، ممکن نیست بتوانند اقدام اساسی انجام دهند.
* شما یک‌بار گفته بودید روحانی باید مسوولیت کابینه‌اش را بپذیرد. این مسوولیت‌پذیری چگونه خود را در عمل نشان می‌دهد؟
- درست است که از طرف مجلس به تک‌تک افراد کابینه رای داده می‌شود اما مساله این است که ایشان وقتی کابینه خود را معرفی می‌کند، خودش باید مسوولیت آن را بپذیرد و نمی‌تواند در آینده تقصیرات را گردن کسان دیگری بیندازد. مخاطب ما در درجه اول خود آقای روحانی است نه وزرا. پاسخ‌هایی هم که می‌دهم کماکان با همین چارچوب فکری است. آن زمان که این حرف را زدم با این هدف بود که به وزرای پیشنهادی رای دهید و از خود روحانی مسوولیت بخواهید.
