محسن حججی در روز دوشنبه ١٦ مرداد/ ٧ اوت، هنگامی که همراه با گردان سید الشهدا وابسته به حشد الشعبی، نیروی متشکل از شیعیان عراق که تحت آموزش و فرمان سپاه پاسداران ایران قرار دارد، در منطقۀ الجمونه در نزدیکی تنف واقع در مرز میان عراق و سوریه به اسارت داعش گرفته شد. در درگیری‌های رخ داده در آن روز دو ایرانی دیگر کشته شدند. داعش دو روز پس از آن با انتشار ویدیویی خبر داد که سر وی را از تن جدا کرده است.

منطقۀ تنف در مرز میان عراق و سوریه، بگفتۀ کارشناسان نظامی، از اهمیّت استراتژیک فراوانی برخوردار است زیرا امکان رفت و آمد و انتقال سلاح از کشور به کشور دیگر را ممکن می‌کند. این گذرگاه، بر همین اساس، برای جمهوری اسلامی ایران از آنرو حائز اهمیّت بوده که کنترل آن تداوم رفت و آمد زمینی از ایران تا لبنان را فراهم می کرده است.

بگفتۀ همین کارشناسان، منطقۀ تنف به دلیل اهمیّت راهبردی خود مورد توجۀ کلیۀ نیروهای درگیر در سوریه بوده و درگیری‌های گسترده‌ای میان آنان برای کنترل این منطقه صورت گرفته است. بر همین اساس، رقابت سختی میان نیروهای مورد حمایت آمریکا، نیروهای سوریه و وابستگان به آن، نیروهای عراقی تحت حمایت ایران و نیز نیروهای داعش برای استقرار در منطقه وجود داشته و خطرات مترتب بر آن نیز شدید بوده است.

روزنامۀ قانون در شمارۀ ٢١ مرداد خود با اشاره به همین ملاحظات زیر عنوان «پشت صحنۀ یک شهادت»، از «زنگ خطری» می نویسد «که توجهی به آن نشد». این روزنامه به نقل از رویترز یادآوری می کند که «در آن بازۀ زمانی» نیروهای ویژۀ آمریکائی «در منطقۀ راهبردی تنف در مرز عراق و سوریه مستقر شده و در حال کمک به شبه نظامیانی هستند که قصد بازپس گیری این منطقه را از تروریست های داعش دارند». جف دیویس سخنگوی وزارت دفاع آمریکا «از تجمع نیروهای هم پیمان ارتش سوریه» در منطقه ابراز نگرانی کرده و گفته بود «جنگنده‌های ائتلاف در روزهای پیش از آن با پرتاب اعلامیه به نیروهای هم پیمان ارتش سوریه هشدار داده اند» که از مناطق دور شوند».

در چنین شرایطی است که به نوشتۀ این روزنامه جنگنده های امریکائی «این بخش را بمباران کردند که در این میان حدود ۴۰ رزمنده شهید شدند و در بین آنان ۷ ایرانی نیز حضور داشتند و شهید حججی نیز [در پی این عملیات] به اسارت [داعش] گرفته شد». این روزنامه می پرسد «چرا توجهی به این هشدار نشد مشخص نیست» و می افزاید «قابل قبول نیست جوانان ایرانی که برای حفظ امنیت مرزهای کشورشان به صدها کیلومتر آن طرف تر از مرزهای ایران رفته‌اند، با اشتباهات محاسباتی برخی سیاست مداران جان خود را از دست بدهند».

در همین حال، مجتبی لطفی، فرماندۀ گروهان ضد زره گردان فاتحین، در لشکر کربلا، با انتشار مطلبی خطاب به قاسم سلیمانی، فرماندۀ نیروی قدس سپاه، تلویحاً به فقدان تدابیر دفاعی از منطقه‌ای اشاره می‌کند که محسن حججی در آن اسیر شده است».

محسن حججی در سال ۱۳۷۱ در نجف آباد زاده شده بود. جنازۀ او که در دست داعش قرار داشت در برابر اجازۀ انتقال ۳۵۰ تن از اعضای داعش و خانوادۀ آنها از «قلمون غربی» در مرز لبنان به شرق سوریه در اختیار جنبش حزب الله لبنان قرار گرفت و توسط آنان به سپاه پاسداران تحویل شد. برای انجام این توافق و داد و ستد، شیخ حسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان خود شخصاً به دیدن بشار اسد رفت.

سخنانی که در مدح و ثنای محسن حججی گفته شد

در مراسم تشییع محسن حججی در نجف آباد، جانشین فرماندۀ کل سپاه، سردار حسین سلامی سخن گفت. بگفتۀ او «به برکت شهادت این عزیزان [...] امروز می بینیم ملت ایران در جهان می درخشد». او گفت «ما به اولویت اول جهان تبدیل شده ایم». سردار سلامی در سخنان خود به اظهارات اخیر رئیس جمهوری آمریکا اشاره کرد و او را مورد خطاب قرار داد و گفت «آقای رئیس جمهور، جهان بسیار بزرگتر از آمریکاست»! وی تعریف تازه‌ای از دموکراسی نیز ارائه کرد و گفت «ترامپ که کشور ما را غیر دموکراتیک می‌داند، آی این جمعیت فراوان را در خیابان‌ها می بیند؟». هنگام تشییع جنازۀ محسن حججی، هلیکوپتری از آسمان گل به زمین می‌ریخت و مردم گل‌ها را به اتوموبیل حامل پیکر او می‌کردند.

در مراسم تهران، حجت الاسلام علیرضا پناهیان که در دورۀ دوم ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد نائب رئیس قرارگاه عمار و نیز عضو هیئت امنای دانشگاه هنر بود به سخنرانی پرداخت. وی بی آنکه توضیحی برای روشن شدن سخن خود بدهد گفت «مردم ایران، ملت باهوشی هستند و به سر بریدۀ شهید حججی قسم، سرهای سردمداران اسرائیل را از بدن جدا خواهیم کرد».

همزمان با مراسم تشییع محسن حججی، شبکۀ یک سیمای جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که «بزودی سریال زندگی شهید حججی و معرفی شخصیت والای این شهید» ساخته و پخش می‌شود.