حریری؛ استعفا یا حصر در عربستان؟
نشریه بریتانیایی ایندیپندنت با انتشار مقالهای به قلم رابرت فیسک ادعا کرد که استعفای سعد حریری از نخست وزیری لبنان نه به میل خود بلکه با اجبار عربستان سعودی بود.
نویسنده مقاله ادعا میکند هنگامی که آقای حریری وارد فرودگاه ریاض شد ماموران امنیتی عربستان سعودی وارد هواپیما میشوند و تلفن همراه او و همراهانش را ضبط میکنند.
شب دشنههای بلند
نویسنده مقاله با اشاره به همزمانی استعفای آقای حریری، حصر ۱۱ شاهزاده سعودی و دستگیری دهها مقام بلندپایه از این واقعه به عنوان «شب دشنههای بلند» یاد میکند که در جریان آن در یک شب حدود ۴۰۰ مخالف سرشناس و پرنفوذ آدولف هیلتر توسط گشتاپو به قتل رسیدند. نویسنده این واقعه را تلاش محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان برای تحکیم پایههای قدرت خود میخواند.
وی میافزاید: «جمعه، سوم نوامبر حریری در جلسه هیات دولت بود که تلفنی از ریاض دریافت میکند. در این مکالمه از او خواسته میشود که برای دیدار با پادشاه عربستان به این کشور سفر کند.» نویسنده با اشاره به ملیت لبنانی-سعودی آقای حریری میگوید که او نمیتوانست این دعوت را رد کند حتی اگر دو روز پیش در ریاض بود، بویژه اینکه «حریری صاحب شرکت "اوگر" است که ۹ میلیارد دلار به عربستان بدهی دارد.»
ادبیات غیرعادی حریری
این مقاله همچنین به ادبیات غیرعادی نخست وزیر مستعفی لبنان میپردازد. نویسنده با اشاره به اینکه اقای حریری استعفای خود را از روی متن و در برابر دوربینهای سعودی خواند مدعی شده که او از ادبیاتی استفاده کرد که تا کنون سابقه نداشته است. برای نمونه آقای حریری از «خطر ایران» و لزوم «خلع سلاح حزب الله» سخن گفت. در حالی که نخست وزیر لبنان به خوبی از قدرت حزب الله آگاهی دارد و میداند که خلع سلاح این گروه بدون جنگ داخلی غیر ممکن است. به ویژه باید این نکته را هم در نظر داشت که اکثریت جمعیت لبنان را شعیان تشکیل میدهند و احتمالا دخالت ارتش برای خلع سلاح حزب الله به یک جنگ تمام عیار خواهد انجامید. آن هم ارتشی که نیروهای شیعه در آن حضور قابل توجه دارند.
این گونه سخنان هرگز از زبان آقای حریری شنیده نشده و «واقعیت این است که این کلمات برای حریری نوشته شدهاند.» علاوه بر این، کسانی که آقای حریری را میشناسند معتقدند که «او سخن نمیگفت» و به بیان دیگر «سعودیها به وی دستور استعفا داده و مجبورش کرده بودند که متن آنها را با صدای بلند بخواند.»
آیا خانواده حریری به گروگان گرفته شدهاند؟
موضوع دیگری که ظن استعفای اجباری آقای حریری را تقویت میکند حضور خانواده وی در عربستان است. نویسنده ایندیپندنت در ادامه میگوید آنها در ریاض به گروگان گرفته شدهاند و این مسالهایست که نگرانی نخست وزیر مستعفی لبنان را تقویت میکند. او پس از اعلام استعفا سفر کوتاهی به بیروت داشت، اما «بخاطر نگرانی از وضعیت خانوادهاش» به عربستان بازگشت.
این استدلال برای سفر آقای حریری به امارات هم صدق میکند با این توضیح که این سفر در واقع به این منظور برنامهریزی شده بود که نشان داده شود وی میتواند آزادانه هر کجا میخواهد برود.
به گفته نویسنده تا کنون فقط عده معدودی توانستهاند با آقای حریری تماس بگیرند و در این مکالمات تنها جملات کوتاهی نظیر«خوبم» یا «برمیگردم» از وی شنیده شده است.
شبکه فرانسوی زبان فرانس ۲۴ نیز با انتشار مطلبی این ادعا را بررسی کرد. این شبکه به نقل از چند منبع امنیتی لبنان میگوید که آقای حریری اکنون «در واقع در بازداشت سعودیها» است.
در مقابل خبرگزاری رویترز به نقل از وزیر خارجه فرانسه ادعای بازداشت آقای حریری را رد کرد. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه تاکید کرده است که نخست وزیر مستعفی لبنان آزادی کامل سفر و رفت و آمد دارد.
جلسههای کاری
نویسنده مقاله ایندیپندنت در انتها به جلسههای کاری آقای حریری اشاره میکند و میگوید که وی با نمایندگان صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی ملاقاتهایی برای گفتگو درباره کیفیت آب هماهنگ کرده بود «کسی که قصد داشته باشد از سمتش کنارهگیری کند چنین ملاقاتهای مهمی را برنامهریزی نمیکند.»
سرانجام نویسنده سوال اساسی خود مطرح میکند و میگوید اگر روزی حریری بتواند آزادانه سخن بگوید چه خواهد گفت و چه اتفاقی روی خواهد داد؟
واکنش ها از تهران تا بیروت
میشل عون، رئیس جمهوری لبنان روز جمعه در گفتگو با کاردار سفارت عربستان در بیروت تاکید کرد که آقای حریری «باید به لبنان بازگردد.» وی همنین نحوه استعفای آقای حریری را «غیرقابل قبول» خواند.
مساله استعفای ناگهانی آقای حریری و اقامت او در عربستان در نماز جمعه تهران نیز مطرح شد. احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران، عربستان را متهم به حصر آقای حریری کرد و گفت: «عربستان با کمال پررویی یک دخالت صریح کرد و نخست وزیر کشور دیگری را فراخواند و در حبس برد و به او گفت استعفا دهد و متن استعفا هم آنچه که آنها تعیین کردهاند باشد.»