محمدجواد فاطمی، رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتوگو با خبرنگار ایلنا درباره وضعیت امکانات و تجهیزات برای درمان سوختگی در کشور گفت: مشکلاتی که در درمان سوختگی وجود دارد، در سالیان طولانی ایجاد شده، بنابراین نمیتوان انتظار داشت یک دولت یا یک وزیر بتواند این مشکلات را برطرف کند، اما باید امیدوار بود که هر مسئولی که میآید؛ گام موثری در این جهت بردارد و مشکلی که ۴۰ سال است به راحتی فراموشش کردیم؛ بتوانیم حلش کنیم.
او ادامه داد: طبق برآورد وزارت بهداشت ما باید تا انتهای سال ۹۴ تختهای سوختگی را به دو هزار و ۴۰۰ تخت در سراسر کشور میرسانیدم. اگر فرض را بر این بگیریم که تا پایان سال ۹۶ فرهنگ مردم ارتقا پیدا کرده و آتش سوزیها نیز کمتر اتفاق افتاده، باز هم تخت کم میآوریم.
وضعیت تختهای سوختگی فجیع است
فاطمی افزود: در حال حاضر فقط هزار و ۳۵۰ تخت سوختگی در کشور وجود دارد؛ یعنی حدود هزار و ۵۰ تخت تا پایان سال ۹۴ کم داشتیم. همچنین تعداد کمی از این تختهای موجود استانداردهای لازم را دارند و اغلب این تختها غیراستاندارد هستند. تعداد خیلی زیادی از تختها هم وضع فجیعی دارند و اصلا مناسب بستری کردن و مراقبت از یک بیمار سوخته نیستند.
فقط ۱۵۰ تخت ICU برای بیماران سوخته در سراسر کشور وجود دارد
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی تهران با بیان اینکه قرار بود تا پایان سال ۹۴ تعداد تختهای ICU نیز به ۴۵۰ برسد، گفت: متاسفانه فقط ۱۵۰ تخت ICU برای بیماران سوختگی در سراسر کشور وجود دارد. بنابراین دو سوم تخت ICU و حدود ۵۰ درصد تخت معمولی کم داریم. علاوه بر کمبود و استاندارد نبودن تختها با کمبود و غیراستاندارد بودن تجهیزات نیز در این بخش مواجه هستیم؛ یعنی پانسمانها و سایر اقلام مورد نیاز برای بیماران سوختگی هم وضعیت خوبی ندارد.
مرگ و میر بر اثر سوختگی بسیار بالاست
فاطمی با بیان اینکه مرگ و میر بر اثر سوختگی بسیار بالاست، گفت: افرادی هم که بعد از سوختگی زنده میمانند عارضههای جدی پیدا میکنند و تا آخر عمر درگیر این عوارض هستند. بنابراین وضع سوختگی کشور اصلا خوب نیست.
امکانات و تجهیزات برای بیماران سوخته تا امروز محقق نشده است
او با اشاره به عملکرد دولت در این زمینه خاطرنشان کرد: دولت تا حدودی اقداماتی در این زمینه انجام داده است، اما نه آنقدری که مورد انتظار بوده است. در این سالها استانداردسازی تختها و تجهیزات، تهیه امکانات و پانسمانهای نوین برای بیماران و بیمه برخی اقلام و کاردرمانی از جمله انتظاراتی بوده که دولت باید به آنها توجه میکرده، اما متاسفانه هیچ کدام از این موارد تا امروز محقق نشده است.
بیماران سوختگی بیمه ندارند
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی کشور تاکید کرد: طرح تحول سلامت توانست تا حدودی به بیماران سوختگی کمک کند اما تا زمانی این بیماران بیمه نشوند مشکلی برطرف نخواهد شد.
تبدیل بخش سوختگی به بخش اطفال!
فاطمی تصریح کرد: وضعیت درمان و بیمارستانهای ما در حوزه سوختگی خوب نیستند. بیمارستان کن باید تا پایان سال ۹۵ به بهرهبرداری میرسید که در حال حاضر متوقف شده، همچنین وضعیت شهرستانها اصلا در این حوزه مناسب نیست. بخشهای سوختگی در برخی بیمارستانها به بخشهای دیگر تبدیل شده، مانند بیمارستان زاهدان که به بخش اطفال تغییر پیدا کرده است و به نوعی وضعیت در حال بدتر شدن است.
حمایتی از بازتوانی بیماران رها شده وجود ندارد
او افزود: مسائلی مانند بازتوانی بیماران رها شده و لباس سوختگی تحت پوشش بیمه قرار ندارد، بسیاری از کاردرمانها با مسائلی سوختگی آشنا نیستند و مشکلات روانی واجتماعی بیماران سوختگی اصلا دیده نشده است. همه این موارد از مشکلاتی است که بیماران سوختگی با آن درگیر هستند. اما مسئله اصلی سوختگی در ایران پیشگیری است، تعداد بسیار زیادی از موارد سوختگی قابل پیشگیری است.
آمار بیماران سوخته در ایران بسیار بالاست
فاطمی با بیان اینکه ایران در سال ۳۰ هزار بیمار سوختگی دارد، گفت: این آمار نسبت به جمعیت ایران بسیار بالاست، زیرا این ۳۰ هزار نفر بیماران بستری هستند که سوختگیهای شدید و وسیع داشتند.
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی به افزایش آمار سوختگی در فصل زمستان اشاره کرد و گفت: در حال حاضر انجمن ققنوس با همکاری مرکز تحقیقات سوختگی برای پیشگیری در تلاش هستند. همچنین روز اول دی به عنوان روز ملی پیشگیری از سوختگی در وزارت بهداشت مصوب شده و امیدواریم مراحل اجرایی آن زودتر انجام شود تا بتوانیم آخرین روز پاییز و اولین روز زمستان برنامههایی برای پیشگیری از سوختگی اجرا کنیم.
مرگ اکثر بیماران سوخته بدلیل عدم کنترل عفونت است
او درباره آمار فوتی سوختگی افزود: در ایران سالانه حدود ۳ هزار نفر بر اثر سوختگی جان خود را از دست میدهند که اکثر آنها از عفونت بعد از سوختگی فوت میشوند و شایعترین علت مرگ در بیماران سوختگی همین عدم کنترل عفونت است.
نبود آنتیبیوتیکها و پانسمانهای جدید از عوامل مرگ بیماران
فاطمی ادامه داد: کمبود نیروی انسانی، کمبود تجهیزات، استاندارد نبودن بیمارستانها، وجود میکروبهای مقاوم در بخشهای سوختگی، استفاده نابهجا از آنتیبیوتیکها، نبودن آنتیبیوتیکهای جدید و عدم وجود پانسمانهای نوین علتهای عدم کنترل عفونت بعد از سوختگی است. تعداد زیادی از بیماران سوختگی به علت عفونتهای شدید جان خود را از دست میدهند.
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح کرد: سوختگیهای شیمیایی دو دسته هستند؛ افرادی که در محیطهای صنعتی دچار سوختگی شیمیایی میشود و دسته دوم افرادی که در معرض اسیدپاشی و انتقام جویی قرار گرفتند. کسانی که مورد اسیدپاشی قرار میگیرد به علت رسانهای شدن بیشتر مورد توجه هستند که حدود یک درصد از بیماران را تشکیل میدهند.
اعلام استانهایی که خودسوزی در آنها شایع است
او با اشاره به افزایش خودسوزی در کشور گفت: خودسوزی در برخی استانها مانند ایلام، کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و شمال خوزستان بسیار شایع است و جزو فجیعترین نوع سوختگیها حساب میشود. افرادی که خودسوزی میکنند به علت اینکه درصد بالایی از بدنشان میسوزد، بیشتر از دیگر بیماران در معرض مرگ و میر هستند.
سوختگیهای الکتریکی کارگران بدلیل عدم ایمنسازی کارگاهها
فاطمی افزود: دومین نوع سوختگی که شایع است، سوختگیهای الکتریکی است که با برق است و متاسفانه در جوانان و کارگران اتفاق میافتد که علت آن عدم ایمنسازی در کارگاههاست.