ایران وایر ـ حسین علیزاده ـ در حالی که برنامه توسعه موشکی ایران مورد توجه و انتقاد امریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد، سازمان ملل در روز جمعه ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸ گزارش خود را درباره بررسیهای به عمل آمده در خصوص منشا ساخت موشکهای حوثیها که تا کنون چند عدد از آن به مناطقی در عربستان شلیک شده، منتشر کرد. سازمان ملل در این گزارش تأیید میکند که موشکهای شلیک شده به عربستان ساخت ایران هستند.
مهم تر از این نظر کارشناسی، گزارش ۷۹ صفحهای سازمان ملل خاطر نشان میسازد که دسترسی حوثیها به موشکهای ساخت ایران، نقض قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت توسط ایران نیز است. به عبارت دیگر گزارش مزبور نه تنها تأکید دارد که موشکهای حوثی منشأ ایرانی دارد، بلکه تصریح میکند این توانمندی پس از تصویب قطعنامه ۲۲۱۶ مورخ جولای ۲۰۱۵ از سوی ایران به حوثیها واگذار شده است. به بیان دیگر این گزار ش راه را بر ادعای احتمالی تهران مسدود کرده، اگر تهران مدعی شود توان موشکی خود را پیش از تصویب قطعنامه مزبور در اختیار حوثیها قرار داده است.
به این ترتیب، گزارش اخیر سازمان ملل هم منشأ موشکها را ایرانی دانسته و هم تحویل آن را پس از تصویب قطعنامه ۲۲۱۶ دانسته و نتیجه گرفته که "گروه بازرسی چنین یافته که جمهوری اسلامی ایران پاراگراف ۱۴ قطعنامه ۲۲۱۶ را به اجرا نگذاشته که در آن خواسته شده از فراهم ساختن، فروش یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم موشک به حوثی ها" خودداری شود.
این بند از گزارش راه دیگر ادعای احتمالی تهران را نیز مسدود کرده اگر ایران بگوید این موشکها "غیرمستقیم" در اختیار حوثیها قرار گرفته است.
روشن است هنگامی که سازمان ملل مسئولیت نقض قطعنامه مزبور را به گردن ایران میاندازد، باید منتظر پیامدهای آن بود. پیش از سازمان ملل، نیکی هیلی، نماینده آمریکا نزد سازمان ملل، در ۱۴ دسامبر با نمایش قطعاتی از بدنه موشکی که او ادعا میکرد به عربستان شلیک شده بود، مدعی شد این موشک آرم گروه صنعتی "شهید باقری" را بر روی خود دارد و ساخت ایران است.
به دنبال این اظهارات نماینده امریکا، علی لاریجانی سخنان او را "یک دروغ بزرگ" توصیف کرد. سردار مسعود جزایری سخنگوی ارشد نیروهای مسلح نیز گفته بود: «اظهارات این فرد [نیکی هیلی] را به حساب بیاطلاعی و عدم درک او از مسائل نظامی و تسلیحاتی بگذارید. چنانچه آمریکاییها از سطح توان بالای تکنولوژی موشکی مقاومت یمن [حوثی ها] اطلاع داشتند از بیان چنین اظهارات مضحکی خودداری میکردند.»
اینک با ورود سازمان ملل در پرونده توان موشکی حوثیها و انتساب آن به جمهوری اسلامی اظهارات سردار جزایری کاملا مردود میشود. با اظهار نظر رسمی سازمان ملل متحد به عنوان مهم ترین نهاد و سازمان بین المللی که وظیفه تأمین صلح و امنیت بین المللی را بر عهده دارد، قطعا پیامدهایی بر این اظهار نظر مترتب میشود.
گزاف نخواهد بود اگر گفته شود با چنین اظهار نظررسمی سازمان ملل و به ویژه در شرایط سرشاخ شدن دولت ترامپ برای اعمال فشارهای بیشتر بر ایران، پرونده موشکی ایران -چه به دلیل توانمندیهای ایران یا برای تسلیح گروه شبه نظامی مانند حوثی ها- به تدریج در حال قرار گرفتن در مسیری است که پیشتر پرونده هستهای در آن مسیر قرار گرفته بود؛ مسیری که منتهی به وضع تحریمهای رنگارنگ بر ایران شد.
از هنگامی که پرونده هستهای ایران از آژانس بین المللی اتمی به شورای امنیت ارجاع شد، آواری سهمگین از ۶ قطعنامه شورای امنیت تحت فصل هفتم منشور ملل متحد بر ایران فرو ریخت. قطعنامههای صادره تحت فصل هفتم منشور (برخلاف فصل ششم) این اختیار را به سازمان ملل میداد که در صورت لزوم برای تأمین صلح و امنیت بین المللی متوسل به قوه قهریه علیه ایران شود. به این ترتیب، برنامه هستهای ایران بسان تلهای شد که در نهایت میتوانست راه را برای توسل به قوه قهریه علیه ایران بگشاید.
اینک با صدور گزارش رسمی سازمان ملل مبنی بر نقض قطعنامه ۲۲۱۶ توسط ایران میتوان پیش بینی کرد که "تله موشکی" مشابه "تله هسته ای" علیه ایران فعال شده باشد. شورای امنیت چه تحت فصل ششم و چه تحت فصل هفتم میتواند در این موضوع ورود کند. این در حالی است که اصل توانمندیهای موشکی ایران مورد انتقاد هم پیمانهای امریکا از جمله فرانسه و آلمان و بریتانیا قرار گرفته است. مانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه، اخیرا گفته است برنامه موشکی ایران "تهدیدی برای کل منطقه" است. او همچنین بر ضرورت اقدام جامعه بینالمللی برای تدوین راهبردی جدید برای مقابله با برنامه موشکی ایران تأکید کرده بود. زیگمار گابریل وزیر خارجه آلمان نیز پیشتر گفته بود: «برلین نگران رفتارهای ایران در خاورمیانه و برنامه توسعه موشکی است.»
از یاد نباید برد که به دنبال آزمایش موشکی سپاه پاسداران در ۱۸ اسفند ۹۴ - که روی بدنه موشک «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود» نوشته شده بود- چهار کشور آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در نامهای به سازمان ملل، این اقدام ایران را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانسته بودند. در چنین شرایطی اینک با صدور گزارش سازمان ملل مبنی بر نقض قطعنامه ۲۲۱۶ امکان کشیده شدن پای ایران به شورای امنیت، اما، این بار به بهانه پرونده موشکی ایران یا تسلیح حوثیها از هر زمان بیشتر است.
*حسین علیزاده، دیپلمات سابق ایرانی اکنون در فنلاند ساکن است.